Zevqma (yun. Ζεῦγμα) ― Türkiyənin müasir Qaziantep ilində yerləşən qədim yunan şəhəri. Adı Fırat çayını həmin yerdən keçən və zevqma adlandırılan ponton körpüsü səbəbi ilə belə qoyulmuşdur. yerdəki mozaika var və dünyanın ən böyük mozaika muzeylərindən biridir.
| Zevqma | |
|---|---|
 | |
| 37°03′31″ şm. e. 37°51′57″ ş. u. | |
| Yer | Belkis, Qaziantep ili, Türkiyə |
| Tip | Yaşayış məntəqəsi |
| Tarix | |
| İnşaatçı | I Selevk Nikator |
| Əsası qoyulub | E.ə. 300 |
| Yer qeydləri | |
| Vəziyyəti | Qismən su altında qalıb |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarix
Zevqma I Selevk Nikator tərəfindən eramızdan əvvəl 3-cü əsrin əvvəllərində Fərat üzərindəki ilk körpünün olduğu yerdə qurulmuşdur.
E.ə. 64-cü ildə şəhəri Romalılar idarə edirdi. Zevqma strateji baxımdan əhəmiyyətli bir yerdə yerləşdiyindən Romalılar üçün böyük əhəmiyyət daşıyırdı. Şəhərdə 70 000-ə qədər insan yaşayırdı və şəhər Romalılar üçün hərbi və ticarət mərkəzinə çevrilmişdi. Zevqma 253-cü ildə Sasanilər tərəfindən dağıdılsa da, daha sonra yenidən bərpa edilmişdir.
Zevqma Son qədim dövrdə piskoposluq idi. Lakin VII əsrdə fars və ərəb basqınları səbəbi ilə şəhərin tərk edildiyi görünür. Orta əsrlərdə şəhərdə müvəqqəti olaraq ərəblər yaşayırdılar.
17-ci əsrdə dağıntıların yaxınlığında türk kəndi olan Belkis inşa edilmişdir.
Bu gün
Zevqma Qaziantep ilinin Nizip ilçəsinə 10 km məsafədəki Belkıs məhəlləsində yerləşir.
Zevqmada 1987-ci ildən başlayan qazıntı işləri günümüzdə Ankara Universiteti tərəfindən davam etdirilir. Qazıntılar zamanı çıxarılan mozaikalar təxminən 2 500 kvadrat metrlik sahəni əhatə edir. Bu mozaikalar bir müddət Qaziantep Arxeologiya muzeyində sərgilənmiş, 2011-ci ildə isə Zevqma mozaika muzeyinə daşınmışdır.
Zevqma 2012-ci ildən bəri UNESCO-nun Ümumdünya İrsi İlkin siyahısında yer alır. Ərazidəki mövcud arxeoloji qalıqlara Yunanistan aqorası, Roma aqorası, iki ziyarətgah, stadion, teatr, iki hamam, Roma legioner bazası, Roma legionunun inzibati tikililəri, yaşayış məhəllələrinin əksəriyyəti, Yunan və Roma dövrünə aid şəhər divarları və şərq, cənub və qərb nekropolları daxildir.
2014-cü ildə Zevqmada üç böyük şüşə mozaika tapılmışdır və bunlardan birində doqquz muza təsvir olunmuşdu.
2020-ci ilin fevralında Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin verdiyi məlumatda Zevqma mozaika muzeyinin 2019-cu ildə rekord səviyyədə, 340 569 ziyarətçi topladığı bildirilmişdir.
Qalereya
-
Zevqma gölü -
Zevqma qazıntıları -
Zevqma qazıntıları və bənd -
Zevqma yaxınlığındakı bənd -
Zevqma qazıntıları -
Zevqma qazıntıları -
Zevqma qazıntıları -
Zevqma qazıntıları -
Zevqma qazıntıları -
Zevqma qazıntıları -
Zevqma qazıntıları -
Zevqma qazıntıları
Həmçinin bax
İstinadlar
- . www.luxurytravelmagazine.com (ingilis). 2016-04-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-28.
- ↑ Liddell, Henry Corc; Skott. (ingilis). 2022-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-25..
- (türk). www.cnnturk.com. 3 iyul 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2011.
- (türk). www.hurriyet.com.tr. 2020-09-16 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyul 2021.
- . Türkçe Bilgi. 2021-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 9 Temmuz 2021.
- (türk). www.cnnturk.com. 3 iyul 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2011.
- (türk). Kültür Portalı. 2014-10-13 tarixində . İstifadə tarixi: 9 Temmuz 2021.
- (türk). 2016-06-07 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyul 2021.
- (ingilis). UNESCO. 2012-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyul 2021.
- (türk). Kültür Portalı. 2017-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyul 2021.
- (türk). www.yerelnet.org.tr. 2021-05-06 tarixində . İstifadə tarixi: 11 iyul 2021.
- Centre, UNESCO World Heritage. . UNESCO World Heritage Centre (ingilis). 2012-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-05.
- . Breaking Science News | Sci-News.com (ingilis). 2019-11-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-05.
- AA, Daily Sabah with. . Daily Sabah (ingilis). 2020-01-22. 2022-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-05.
Əlavə oxu
- , Icomos Heritage at Risk 2001/2002.
- Özgen Acar. . Archaeology Magazine, Volume 53 Number 5. September–October 2000.
- Stephen Kinzer. . The New York Times. 3 iyul 2000.
- Lisa Krause. . National Geographic News. 2 fevral 2001.
- . Luxury Travel Magazine.
- Kennedy, David. The Twin Towns of Zeugma on the Euphrates: Rescue Work and Historical Studies (Journal of Roman Archaeology Supplementary Series). Portsmouth, RI: Journal of Roman Archaeology, 1998.