Zülqədərovlar — Azərbaycan xalqının tanınmış soylarından biri.
Zülqədərovlar | |
---|---|
Titul | Bəy |
Əcdadı | Zülqədər |
Təbəəliyi | Gəncə xanlığı, Rusiya imperiyası |
Soyun yaranması
Şəmşəddil 18-ci əsrin ortalarında (1747) yaranmış sultanlıq idi. Ərazisi 4200 verst (1 verst 1067 kvadrat metrə bərabərdir), əha-lisi qızılbaş türk tayfalarından olan zülqədərlərdən ibarətdi. Mərkəzi Öksüzlü (Tovuz ərazisində) obasıydı. Şəmşəddil sultanlığına Zülqə-dərovlar başçılıq edirdilər. Zülqədərovlar əsasən Xılxına kəndində yaĢayırdılar. şəmşəddil Sultanlığı zaman-zaman Gəncə xanlığına və Kartli Çarlığına tabe olsa da, daim müstəqillik uğrunda çarpışmış-dı… Tarixdə şəmsəddin Sultanlığı (mahalı) da adlandırılan şəmşəd-dil Sultanlığı 1801-ci ildə Rusiyanın tərkibinə qatılmışdı… şəmşəd-dilin ilk sultanı Sultan Allahverdi Zülqədər olub. O, 1747–1761-ci illərdə sultanlıq etmişdi. şəmsəddilin ən qüdrətli sultanı Nəsib sul-tan olmuĢdur (1797–1819).
Zülqədərovların 34.278 desyatin torpağı olub. Həmin torpaqlarda dəfələrlə silahlı kəndli üsyanları baş verib. Qatır Məmmədin rəhbərliyi ilə kəndli hərəkatı Zülqədərovların torpaqlarını da bürüyüb və 1918-ci il yanvarın 5–6-da baş verən üsyan zamanı nəslin başçısı kimi tanınan məşhur Allahyar bəy Zülqədərov öldürülüb. Arxiv sənədləri əsasında hesablanıb ki, 1918-ci ilin 5–6 yanvar günlərində Allahyar bəyin üç qardaşı, oğlu Məmməd bəy, kiçik qızı Şahbanu xanım və arvadı Seyidnisə xanım da daxil olmaqla Zülqədərovlar nəslindən 20 nəfər qətlə yetirilib.
Soyun tanınmış nümayəndələri
- Lütvəli bəy Zülqədərov — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Göyçay qəzasının rəisi, Gəncə üsyanının iştirakçısı.
- — general.
- Allahyar bəy Zülqədərov — bəy,mülkədar.
- Qara bəy Qarabəyov — Allahyar bəy Zülqədərov bacısı oğlu.
Mənbə
İstinadlar
- İltifat Şahsevən (Əliyarlı), İltifat Musa oğlu. İstiqlal fədailəri — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Daxili İşlər Nazirləri və silahdaşları: 1918–1920 Bakı – Mütərcim – 2013