Yojef Fişer (mac. Fischer József; 12 aprel 1901[…], Budapeşt – 23 fevral 1995[…], Budapeşt) — Macarıstan modernist memarı və sosial-demokratik siyasətçi, İmre Nadın üçüncü kabinetində nazir olmuşdur.
Yojef Fişer | |
---|---|
Doğum tarixi | 12 aprel 1901[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 23 fevral 1995[…](93 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, memar |
Partiyası | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1918—1919-cu illərdə baş verən inqilabi hadisələrdə iştirak etmişdir, Macarıstan Sovet Respublikası dövründə tərkibində idi. 1921-ci ildə Macarıstanın ilk diplomlu qadın mühəndisi Ester Peçe ilə evləndi. Profilli təhsil almışdır; ən çox kubizm, Layoş Kaşşak, Le Korbuzye, və Bauhauzdan təsirlənmişdir, Farkaş Molnar və kimi memarlar ilə işləmişdir.
1932-ci ildə ilə əlaqələr qurdu. ilə tanışlığına görə "sinif nifrətini qızışdırdığı üçün" bir ay həbs cəzasına məhkum edildi. Onun sosial demokratik münasibətləri hələ də davam edirdi. 1939-cu il parlament seçkilərində Sosial Demokratlardan deputatlığa namizəd oldu.
1940-cı ildə hərbi xidmətə çağırıldı, 1943-cü ildə infrastruktur obyektlərini qorumağa göndərildi. 1944-cü ildə, təqib olunan bir çox şəxs onun evinə sığındı, onlar içərisində aktyor və heykəltəraşlar Erjebet Şaar və Tibor Vilt var idilər. 1944-cü ilin noyabr ayında o, fərarilik edib ailəsi ilə birlikdə gizləndi.
1945—1948-ci illərdə paytaxtın müharibədən sonrakı yenidən qurulmasına cavabdeh olan Budapeşt İctimai Tikinti İşləri Şurasının sədri idi. Həmçinin 1945—1947-ci illərdə hökumətin tikinti işləri üzrə müvəkkil olmuşdur. 1945-ci il seçkilərində MSDP-dən ehtiyat millət vəkili seçildi, 1946-cı ildə Bela Lanyanı əvəz etdi və 1947-ci il seçkilərində daimi olaraq yer aldı və 1949-cu ilə qədər onu qoruyub saxladı. 1953-cü ildən Budapeşt şəhər planlaşdırma bürosunda Budapeştin on iki rayonunda bərpa işlərin aparılmasını planlaşdırırdı.
1956-cı il Macar inqilabı dövründə Sosial Demokrat Partiyasının bərpa iclası onun mənzilində keçirilirdi. 1956-cı il noyabrının 2-4 tarixlərində İmre Nadın üçüncü hökumətində dövlət naziri olmuşdur. Macarıstan qiyamının yatırılmasından sonra gizlənməyə başladı və sonra əvvəlki işinə geri qayıtdı, lakin 1958-ci ilin sentyabr ayında siyasi səbəblərə görə işdən qovuldu.
O ana qədər oğullarından biri (1948-ci ildə) və həyat yoldaşı (1957-ci ildə) artıq ABŞ-yə köçmüşdülər. Fişer immiqrasiya üçün 19 dəfə müraciət etmişdir və 1964-cü ildə ölkədən çıxmağa icazə alınana qədər yeddi il pasportunu gözləmişdir. 1965-ci ildə ABŞ-yə köçdü və 1968-ci ildə vətəndaşlıq aldı. Burada müxtəlif dizayn idarələrində işləmiş və Beynəlxalq Müasir Memarlıq Konqresinin (CIAM) macar qrupunun üzvü olmuşdur.
Həyat yoldaşının ölümündən üç il sonra 1978-ci ildə vətəninə qayıtdı. 1993-cü ildə Budapeştin fəxri vətəndaşı seçildi. 25 fevral 1995-ci ildə Budapeştdə vəfat etdi, külü həyat yoldaşının yanında Farkaşreti qəbiristanlığında basdırıldı.
İstinadlar
- ↑ .
- ↑ (nid.).
- .
- .