Yəmən əyaləti (ərəb. إيالة اليمن ; osman. ایالت یمن) — Osmanlı İmperiyasının əyaləti (vilayət). Formal olaraq imperiyanın ayrılmaz hissəsi olsa da, uzaq əyaləti idarə etmək çox çətin idi. 17-ci əsrin əvvəllərində əyalət tamamilə Yəmən Zeydi dövləti tərəfindən ələ keçirildi, ancaq iki əsr sonra Osmanlılar buradakı hakimiyyətlərini bərpa etdilər. Yəmən əyaləti 1849-cu ildə Osmanlının Yəmən ərazilərinin çox hissəsini ələ keçirməsi ilə yenidən təşkil edildi. 1872-ci ildə imperiyada aparılan torpaq islahatından sonra əyalətin böyük hissəsində Yəmən vilayəti yaradıldı.
Yəmən əyaləti | |
---|---|
|
|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Yaradılıb | 1517 |
Ləğv edilib | 1872 |
Tarix
1516-cı ildə Yəmən Misir məmlükləri tərəfindən ilhaq edilsə də, lakin sonrakı il Məmlük valisi Osmanlılara təslim oldu və sonradan Osmanlı qoşunları ölkəni ələ keçirdilər. 16-cı əsrin sonu, 17-ci əsrin əvvəllərində Zeydi imamı Böyük Qasımın başçılığı ilə Osmanlı orduları Zeydi qəbilələri tərəfindən Yəmən ərazisindən tamamilə çıxarıldılar. Lakin sonradan Osmanlılar buradakı hakimiyyətlərini bərpa etdilər
Valilər
- İlk Osmanlı dövrü
- Mustafa paşa ən-Nəşşar (1539/40–1549)
- Özdəmir paşa (1549–1554)
- Mustafa paşa ən-Nəşşar (1554–1555/56)
- Qara Şahin Mustafa paşa (1556–1560)
- Mahmud paşa (1561–1565)
- Rıdvan paşa (1565–1567)
- Özdəmiroğlu Osman paşa (1569–1573)
- Murad paşa (1576–1580)
- Həsən paşa (1580–1604)
- Cəfər paşa (1607–1616)
- Mehmed paşa (1616–1621)
- Əhməd Fədli paşa (1622–1624)
- Heydər paşa (1624–1629)
- Aydın paşa (1628–1630)
- Qansuh paşa (1629–1635)
- İkinci Osmanlı dövrü
- Mustafa Səbri paşa (May 1850 — mart 1851)
- Mehmet Sirri paşa (mart 1851 — oktyabr 1851)
- Bonaparta Mustafa paşa (oktyabr 1851 — may 1852)
- Kürt Mehmet paşa (May 1852 – may 1856)
- Babanlı Əhməd paşa (1-ci dəfə) (May 1856 – dekabr 1862)
- Mosullu Əli Yavər paşa (dekabr 1862 – avqust 1864)
- Babanlı Əhməd paşa (avqust 1864-fevral 1867)
- Tacirli Əhməd paşa (fevral 1867 — mart 1869)
- Halepli Əli paşa (mart 1869-may 1871)
- Topal Bursalı Mehmed Redif paşa (May 1871 – avqust 1871)
- yaradıldı
Həmçinin bax
Əyalətin inzibati bölgüsü
19-cu əsrin ortalarında əyalətin sancaqları:
- Mokha sancağı
- Əhariş sancağı (Əbu Ariş?)
- Massu sancağı
İstinadlar
- . 2018-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-14.