Xartanovun villası — Rostov-na-Donu şəhərində yerləşən bina. Bina regional əhəmiyyətli tarixi və mədəni irs siyahısına daxil edilmişdir. Bina 1890-cı illərdə mühəndis Arsen Oqanesoviç Ter-Akopov tərəfindən inşa edilmişdir.
| Xatranovun villası | |
|---|---|
| rus. Особняк Хатранова | |
_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_,42.JPG) | |
| 47°13′43″ şm. e. 39°45′13″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya
|
| Şəhər | Rostov-na-Donu |
Adres: Rostov-na-Donu, I Sovetskaya, 42.
Tarixi
Qədim bina I Sovetskaya ev 42 ünvanında yerləşən bina 1890-cı illərdə inşa edilmişdir. Binanın sahibləri arasında şəhər rəhbəri, şəhərin fəxri sakini P. E. Xatranov olmuşdur.
Xartonovlar olduqca zəngin bir ailə idilər. XIX əsrin birinci yarısında tacir Poqos Arutyonoviç Xatranyan Rusiya, İtaliya. Yunanıstan və Türkiyə ilə ticarət əlaqələri qurmuşdu. Nəslin digər nümayəndəsi Kevork iş adamı olmuşdur. O, Naxçıvan-na-Donuda kərpiç zavodu inş etdirmişdi. Binanın girəcəyindı "Х" olan element vardır ki, bu isə Xartonlar soyadının ilk hərifidir.
1912-ci ildə binanın sahibi Qavriil Vasileviç Mazaev olmuşdur. Bu zaman binanın sahibi 17 500 rubl olmuşdur. Mazaevlərin ümumi mülklərinin həcmi 1 milyon olaraq qiymətləndirilirdi.
Sovet hakimiyəti illərində bina bina milliləşdirilmişdir. İkinci Dünya müharibəsinin gedişində bölgənin almanlar tərəfindən işğalından sonra burada gestapo yerləşirdi. Şəhər işğaldan azad edildikdən sonra burada qospital yerləşirdi. Müharibədən sonra bura hərbi məqsədlər üçün istifadə edilmişdir. 1980-ci ildən burada dövlət hərbi sanitar-epidemioloji bölmə yerləşir.
Arxitektura
Xatranovun binası kərpiçdən inşa edilmişdir. Üzəri qara suvaqla üzlənmişdir. Fasadı assimetrikdir. Əsas girişi binanın solunda yerlışir. Binanın fasadı üç eənglə boyanmışdır. Dekor elementləri ağ rəngdədir. Binanın ikinci mərtəbəsinə mərmər pilləkən qalxır. Parad zalı ağac dekorları ilə işlənmişdir.
Ədəbiyyat
- Халпахчьян О. Х. Архитектура Нахичевани-на-Дону. Ереван : Айстан, 1988. С. 155; Донско-Азовский календарь на 1889 год / ред.‑изд. И. А. Тер-Абрамиан. Ростов н/Д : Типо‑литогр. И. А. Тер- Абрамиан,1888. С. 187.
- Перечень объектов культурного наследия регионального значения г. Ростова-на-Дону : Официальный портал правительства Ростовской области. URL: 2018-02-06 at the Wayback Machine [В списке под № 220 – Е. К.]
- Донско-Азовский календарь на 1891 год / сост. И. А. Тер-Абрамиан. Ростов н/Д Типо-литогр. И. А. Тер- Абрамиан, 1890. С. 196.
- Вся Донская область и Северный Кавказ на 1901 год : Кн. адм., пром‑сти и торговли / под ред. Д. С. Нейфельда; Изд. А. И. Теръ- Абрамиан. Ростов н/Д : Типо-литогр. А. И. Тер- Абрамиан, 1901. Стб. 210.
- Вся область Войска Донского на 1899 год : Адрес-календар., торгово-промышл. справ. кн. / сост. Д. С. Нейфельд; Изд. А. И. Тер-Абрамиан. Ростов н/Д Типо-литогр. И. А. Тер- Абрамиан. 1899. Стб. 732.