Xarici Kosmos Müqaviləsi, rəsmi adı ilə Ay və digər Göy cisimləri daxil olmaqla, Kosmosun Kəşfi və İstifadəsində Dövlətlərin Fəaliyyətlərini İdarəetmə Prinsipləri Müqaviləsibeynəlxalq kosmik hüququn əsasını təşkil edən müqavilədir. 27 yanvar 1967-ci ildə ABŞ, İngiltərəSovet İttifaqında imzalanması üçün açılan müqavilə, 10 oktyabr 1967-ci ildə qüvvəyə minmişdit. 2015-ci ilin sentyabr ayına kimi konvensiyaya 104 ölkə qoşulub. 24 ölkə müqaviləni imzalamış, lakin təsdiqləmə işlərini bitirməmişdir. Müqavilənin bəzi maddələri

  1. Xarici Kosmosun kəşfi və istismarı bütün ölkələrin maraqları və mənafeləri nəzərə alınmaqla həyata keçirilir.
  2. Bütün ölkələr Xarici Kosmosun tədqiqində və istifadəsində sərbəstdirlər.
  3. Xarici Kosmosa qarşı suverenlik, işğal və buna bənzər heç bir iddia ilə çıxış edilə bilməz.
  4. Dövlətlər nə orbitə, nə də xarici kosmosdakı göy cisimlərinə və ya stansiyalarına; nüvə silahlarını və ya digər kütləvi qırğın silahlarını yerləşdirə bilməzlər.
  5. Yerin peyki Ay və digər göy cisimləri yalnız dinc məqsədlər üçün istifadə edilə bilər.
  6. Dövlətlər, milli kosmik fəaliyyətlərdən və bu fəaliyyətlər zamanı verdikləri zərərlərə görə məsuliyyət daşıyırlar
Xarici Kosmos Müqaviləsi
ing. Outer Space Treaty
fr. Traité de l'espace
rus. Договор о космосе
isp. Tratado sobre el espacio ultraterrestre
çin. 外层空间条约
Ay və digər Göy cisimləri daxil olmaqla, Kosmosun Kəşfi və İstifadəsində Dövlətlərin Fəaliyyətlərini İdarəetmə Prinsipləri Müqaviləsi
İmzalanma tarixi 27 yanvar 1967
İmzalanma yeri London, Moskva, Washington D.C.
Qüvvəyə minməsi 10 oktyabr 1967
İmzalayanlar 104
i ingilis dili, fransız dili, rus dili, ispan dili, standart çincə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
  Tərəflər
  İmzalayanlar
  Tərəf olmayanlar

Eyni prinsiplərə uyğun olaraq hazırlanan “Ay müqaviləsi”nin 11-ci maddəsində Ay və digər səma cisimlərinin Bəşəriyyətin ortaq mirası olduğu və Ayın səthində mülk iddiaları edilə bilinməyəcəyi açıq şəkildə bildirilmişdir. Türkiyə 2012-ci ildə bu sənədi imzalamışdır.

Nəticədə nə real insanlar, nə də dövlətlər beynəlxalq hüquq baxımından bu cür göy cisimlərinə iddia edə bilməzlər. Bundan əlavə, 21 Birləşmiş Millətlər Təşkilatının üzvü tərəfindən tanınan Çin Respublikası (Tayvan), Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisinin 1971-ci ildə Çinin üzvlüyünü Çinə qaytarmasından əvvəl təsdiqlənmişdir.

İstinadlar

  1. . United Nations Office for Disarmament Affairs. 1 aprel 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 18 aprel 2013.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023