Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 2:
{{Şəxs}}
 
'''Mustafa Edige Kırımal''' və ya '''Mustafa Edige Şinkeviç''' — litva tatarı, ictimai xadim, Krım tatar milli mərkəzinin sədri. [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci Dünya Müharibəsi]] dövründə nasist Almaniyası qarşısında [[Krım tatarları|Krım tatarlarının]] maraqlarını müdafiə etmiş və [[Üçüncü Reyx|nasist]] işğalından sonra Krımda[[Krım]]<nowiki/>da qurulmuş Simferopol Müsəlman Komitəsinin üzvü olmuşdur.
 
== Həyatı və fəaliyyəti ==
Mustafa Edige Kırımal [[1911]]-ci ildə [[Bağçasaray]]da anadan olub. Litva tatarlarından olan o, həm də Litva müsəlmanları müftisinin qardaşı oğlu idi. [[Birinci Dünya müharibəsi|Birinci Dünya Müharibəsi]] ərəfəsində onun ailəsi Krıma köçür. Simferopol Pedaqoji İnstitutunda təhsil alıb. [[1923]]-ci ildən [[1927]]-ci ilə qədər Krımda fəaliyyət göstərən Milli Hərəkat Təşkilatında fəaliyyət göstərib. Sovet təqibindən qurtulmaq üçün birinci Azərbaycana[[Azərbaycan]]<nowiki/>a gəlmiş Vəli İbrahimovun həbs edilib məhkəmə qərarı ilə güllələnməsindən sonra isə İrana[[İran]]<nowiki/>a keçmişdir. [[1932]]-ci ildən İstanbulda[[İstanbul]]<nowiki/>da yaşayıb 2 ildən sonra isə [[Vilnüs|Vilnüsə]] köçüb. [[1934]]-cü ildə [[Vilnüs Universiteti|Vilnüs Universitetinə]] daxil olub, [[1939]]-cu ildə isə oranı bitirib.
 
[[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsi]] başladıqdan sonra Türkiyəyə[[Türkiyə]]<nowiki/>yə geri dönüb. [[1941]]-ci ilin dekabrında Berlinə[[Berlin]]<nowiki/>ə gələrək, burada mühacir Krım tatarlarından ibarət, [[Üçüncü Reyx|Nasist Almaniyasına]] loyal milli təmsilçilik qurmağa çalışır. [[1942]]-ci ilin noyabr dekabr aylarında almanlar tərəfindən işğal edilmiş Krımda, Simferopol Müsəlman Komitəsinin üzvü olur. [[1943]]-cü ilin yanvar ayında Üçüncü reyx tərəfindən rəsmi olaraq Krım tatar Milli Mərkəzinin sədri kimi tanınır. 17 mart [[1945]]-ci ildə Krımal və Krım tatar Milli Mərkəzi Üçüncü Reyx tərəfindən krım tatarlarının yeganə rəsmi təmsilçisi kimi tanınıb.
 
Müharibədən sonra [[Almaniya Federativ Respublikası (1949-1990)|Qərbi AlmaniyadaAlmaniya]]<nowiki/>da yaşayıb. [[1952]]-ci ildə [[Münster]]də yerləşən Vilhelm Universitetində doktorluq dərəcəsi alıb. [[1954]]-[[1972]]-ci illərdə Münhendə[[Münhen]]<nowiki/>də SSRİ tarixi və mədəniyyətinin öyrənilməsi institutunda fəaliyyət göstərib. [[1952]]-ci ildə alman dilində "Krım türklərinin milli mübarizəsi" kitabını yazıb.
 
[[1980]]-ci ildə Almaniyada[[Almaniya]]<nowiki/>da dünyasını dəyişərək orada dəfn edilib. [[2007]]-ci ildə isə nəşi əvvəlki yerindən çıxarılaraq Bağçasarayda[[Bağçasaray]]<nowiki/>da [[Zincirli mədrəsə]]nin ərazisində yerləşən qəbiristanlıqda dəfn edilib.
 
== Həmçinin bax ==

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023