Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 337:
[[File:1849 Mitchell Map of Turkey ( Iraq, Syria, Palestine ) - Geographicus - TurkeyAsia-m-1849.jpg|thumb|200px|Osmanlı imperiyasının xəritəsi.|alt=|left]]
 
[[II Təhmasib|Təhmasib]]in uğursuz yürüşündən sonra Nadirin əvvəllər [[Osmanlı]] ordusu üzərindəki qazandığı bütün uğurlar heçə endirildi və [[Səfəvilər]] alçaldıcı sülhü imzalamağa məcbur edildi. Sülhə görə Qafqaz Osmanlı dövlətinə verildi. Bundan sonra Nadir Təhmasibi taxtdan saldı və sülhü tanımadığını bildirdi. O, [[Osmanlı imperiyası]]na Osmanlı [[İraq]]ından və [[Mesopotomiya]]dan hücum etdi.<ref>{{harvnb|Lockhart|2004|p=177}}</ref>
 
=== Şimali İraqa hücum ===
Sətir 347:
[[Diyalə mühafəzəsi|Diyalə]] çayını adlayandan sonra Nadir qoşunu üç dəstəyə böldü. Onlardan birinə özü rəhbərlik edirdi. Dəstələrə müxtəlif istiqamətlərdən hərəkət əmri verildi. Bu dəstələr hərəkət etdikləri istiqamətlərdə həm kəşfiyyat işləri aparmalı, həm də ərzaq ehtiyatı toplamalı idilər. Nadir özü isə Kərkük istiqamətinə hərəkət etdi. [[Kərkük]] ətrafında Təbriz hakiminin nayibi Lütfəli bəyin rəhbərliyi altında olan 6 minlik [[Azərbaycan]] qoşunu və 2 minlik Ərdəlan qoşunu da Nadirə birləşdi. Nadir 7 minlik bir qoşun dəstəsini [[Kərkük]]ün mühasirəsinə istiqamətləndirdi. Nadir özü isə bir qədər də cənuba doğru hərəkət etdi.<ref>{{harvnb|Süleymanov|2010|p=222}}</ref>
 
Nadirin qənaəti belə idi ki, [[Bağdad]]a hərəkət etdiyi zaman Kərkükdə[[Kərkük]]də yerləşən [[Osmanlı]] qarnizonu arxadan onun yolunu kəsə bilər və ya arxadan gözlənilməz zərbə endirə bilər. Bu isə Nadirin qoşunu üçün arzuolunmaz idi. Ona görə Nadir əvvəlcə [[Kərkük]]ü ələ keçirməyi qərarlaşdırdı. Bu mənbədə Kərkük yaxınlığında Nadirin [[Osmanlı]] dəstəsi ilə qarşılanması təsdiq olunur. Nadirin əmrinə əsasən, [[Osmanlı]] dəstəsi ilə döyüşə ilkin olaraq onun qoşununun tərkibində olan əfqan dəstəsi göndərildi. Bu dəstə sürətli və güclü zərbə ilə osmanlıları pərən-pərən etdi. Kərkükdəki[[Kərkük]]dəki Osmanlı dəstəsinin rəhbəri [[Sultan Murad]] dəstəsinin ağır vəziyyətini görüb Kərkük qalasına çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Bu döyüşdən sonra Nadir Kərkük qalasının ətrafında dayanmadı və Behruz qalasına doğru hərəkət etdi.<ref>{{harvnb|Süleymanov|2010|p=223}}</ref>
 
Nadir bir qədər də irəliyə hərəkət edib [[Bağdad]]a daha yaxın və daha əlverişli məkanda düşərgə salmağı qərarlaşdırdı. Həmin düşərgə Bağdadın iki fərsəngliyində olan [[İmam KazıminKazım]]in məqbərəsinin yaxınlığındakı təpə üzərində salındı. Nadir əvvəlcə Babaxan Çapuşinin rəhbərliyi altında olan avanqard dəstəni düşərgə üçün seçdiyi məntəqəyə göndərdi. Nadir qoşunlarının yeni düşərgəyə yerləşdirilməsi üç gün davam etdi. Qoşun bütünlüklə düşərgəyə toplanandan sonra Nadir yaxınlıqda olan [[Əbu Hənifə|İmam Əbu HənifəninHənifə]]nin məqbərəsini də mühafizə altına götürdü. Qeyd etmək lazımdır ki, Nadirin düşərgəsi həm də [[Dəclə]] çayının kənarında yerləşirdi.<ref>{{harvnb|Süleymanov|2010|p=224}}</ref>
 
Düşərgə salandan bir neçə gün sonra Nadirə məlum oldu ki, çayın o biri üzündə Qara Mustafa paşanın rəhbərliyi altında [[Osmanlı]] qoşunlarının ətrafı və konkret olaraq Nadir qoşunlarının yerdəyişmələri müşahidə altında saxlansın. Qara Mustafa paşanın toplarla qüvvətləndirilmiş dəstəsinin çay kənarında yerləşdirilməsi həm də Nadir qoşunlarının çayı adlamaq cəhdlərinin qarşısını ala bilərdi. Nadir bu xəbəri alandan sonra əmr etdi ki, ustaları, səriştəli şəxsləri bir yerə toplasınlar və onlar çay üzərindən körpü salınmasına başlasınlar. Həmin körpülər vasitəsilə Nadir Köhnə Bağdad ərazisində mövqe tutmuş Osmanlı qüvvələrinə zərbə endirməyi planlaşdırırdı. Bağdada[[Bağdad]]a yürüşdə iştirak edən avstriyalı alman mühəndisi [[Dəclə]] çayı üzərindən keçidin qurulmasında yaxından iştirak etdi.<ref>{{harvnb|Lockhart|2004|p=187}}</ref>
 
“Tarix-e Cahanqoşa-ye Naderi”yə görə, Nadir sərkərdəlik tarixində ilk dəfə tətbiq etdiyi müvəqqəti keçidlər vasitəsilə ilk gün 2500 nəfər, sonrakı gün daha 1500 nəfər o biri sahilə adlada bildi. Amma ikinci gün körpü ağırlığa tab gətirməyib qırıldı.<ref>{{harvnb|Süleymanov|2010|p=225}}</ref>
 
Nə qədər ki, Nadirin qoşunları çayın o biri üzündə idi, Bağdad valisi Əhməd paşa da özünü o qədər rahat hiss edirdi. Amma Nadirin müşahidəsini də aparırdı. Nadir çayı adlayan günün səhəri dəstəsi ilə Osmanlı qoşunlarının qarovullarının qarşısına çıxması onlarda bir çaşqınlıq yaratdı. Baş vermiş döyüş zamanı [[Osmanlı]] qoşunlarının bütün cəhdlərinə baxmayaraq Nadirin qüvvələrinin iradəsi qırılmadı. [[Osmanlı]] qüvvələri geri çəkilmək məcburiyyətində qaldılar. Nadir, Osmanlı qoşunlarını təqib edərək Köhnə Bağdadı ələ keçirdi. Oranın qarnizonu Nadirə müqavimət göstərmək istəsə də sonra bu müqavimətdən əl çəkib [[Bağdad]] qalasına qaçmalı oldu.<ref>{{harvnb|Süleymanov|2010|p=227}}</ref>
 
Bununla Nadir [[Bağdad]] ətrafında [[Osmanlı]] qüvvələrinə qarşı döyüşdə ağır və lazımlı qələbəsini əldə etdi. O, Bağdad qalasına daha da yaxınlaşıb onu mühasirəyə aldı. Bu döyüş Bağdadın mühasirəyə alınmasını tamamladı. Mövcud olan məlumatlara görə, Nadir [[Bağdad]] ətrafında qurulmuş müdafiə səngərlərini ələ keçirib Osmanlı qüvvələrini tamamilə Bağdad qalasına sıxışdırdı. Nadirin qüvvələri qala ətrafında su ilə doldurulmuş xəndək boyunca mövqe tutdular və qalanın ətraf aləmlə əlaqələrini tamamilə kəsdilər. Verilən məlumatlara görə, Nadir [[Dəclə çayınınçayı]]nın hər iki sahilində, Bağdad qalası boyunca istehkam sistemi yaratdı. Bu istehkam sisteminə 2700 bürc daxil idi. Hər bürc də bir-birindən tüfəng atəşi məsafəsində idi.<ref>{{harvnb|Lockhart|2004|p=209}}</ref>
Baş vermiş döyüş zamanı [[Osmanlı]] qoşunlarının bütün cəhdlərinə baxmayaraq Nadirin qüvvələrinin iradəsi qırılmadı. Osmanlı qüvvələri geri çəkilmək məcburiyyətində qaldılar. Nadir, Osmanlı qoşunlarını təqib edərək Köhnə Bağdadı ələ keçirdi. Oranın qarnizonu Nadirə müqavimət göstərmək istəsə də sonra bu müqavimətdən əl çəkib [[Bağdad]] qalasına qaçmalı oldu.<ref>{{harvnb|Süleymanov|2010|p=227}}</ref>
 
Bağdadın mühasirəsi 1733-cü ilin ortalarına qədər uzandı. Bu müddət ərzində şəhərdə olan bütün ərzaq ehtiyatları məsrəf edildi. Həmin ilin iyul ayında Əhməd paşa qalanın təslim edilməsi ilə bağlı Nadirin yanına nümayəndə heyəti göndərdi. Nümayəndə heyəti [[Nadir şah Əfşar|Nadir]]lə danışıqlar apardı və Bağdadın bir ay ərzində təhvil veriləcəyini bəyan etdi. Güman olunur ki, Əhməd paşa bununla vaxt qazanmağa və ona yardım üçün əlavə qüvvə göndəriləcəyinə ümid edirdi. <ref>{{harvnb|Lockhart|2004|p=211}}
Bununla Nadir [[Bağdad]] ətrafında Osmanlı qüvvələrinə qarşı döyüşdə ağır və lazımlı qələbəsini əldə etdi. O, Bağdad qalasına daha da yaxınlaşıb onu mühasirəyə aldı. Bu döyüş Bağdadın mühasirəyə alınmasını tamamladı. Mövcud olan məlumatlara görə, Nadir [[Bağdad]] ətrafında qurulmuş müdafiə səngərlərini ələ keçirib Osmanlı qüvvələrini tamamilə Bağdad qalasına sıxışdırdı. Nadirin qüvvələri qala ətrafında su ilə doldurulmuş xəndək boyunca mövqe tutdular və qalanın ətraf aləmlə əlaqələrini tamamilə kəsdilər. Verilən məlumatlara görə, Nadir Dəclə çayının hər iki sahilində, Bağdad qalası boyunca istehkam sistemi yaratdı. Bu istehkam sisteminə 2700 bürc daxil idi. Hər bürc də bir-birindən tüfəng atəşi məsafəsində idi.<ref>{{harvnb|Lockhart|2004|p=209}}</ref>
 
Osmanlı sarayı da mühasirənin davam etdiyi dövrdə [[Bağdad]]ın çətin vəziyyətə düşməsindən xəbər tutdu və Bağdada[[Bağdad]]a yardım üçün sədrəzəm olmuş Topal Osman paşanın rəhbərliyi altında böyük qoşun dəstəsi göndərdi. Mənbələrdə Topal Osman paşanın rəhbərliyi altında olan qoşunun 100 min və 300 min olması haqqında məlumatlar mövcuddur. Tarixçilər[[Tarixçi]]lər 100 minlik qoşunun Bağdada göndərilməsi fikrinə daha çox istinad edirlər. Mənbələrdə o da bildirilir ki, [[Topal Osman paşa]]nın rəhbərliyi altında böyük qoşun dəstəsinin hərəkətə başlaması xəbərini Əhməd paşaya çatdırmaq üçün çaparlar göndərildi. Amma bu çaparlar [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] tərəfindən ələ keçirildi və o göndərilən məktubun məzmunu ilə tanış olduqdan sonra üzərinə böyük qoşun dəstəsinin gəlməsindən xəbər tutdu.<ref>{{harvnb|Lockhart|2004|p=213}}
Bağdadın mühasirəsi 1733-cü ilin ortalarına qədər uzandı. Bu müddət ərzində şəhərdə olan bütün ərzaq ehtiyatları məsrəf edildi. Həmin ilin iyul ayında Əhməd paşa qalanın təslim edilməsi ilə bağlı Nadirin yanına nümayəndə heyəti göndərdi. Nümayəndə heyəti [[Nadir şah Əfşar|Nadir]]lə danışıqlar apardı və Bağdadın bir ay ərzində təhvil veriləcəyini bəyan etdi. Güman olunur ki, Əhməd paşa bununla vaxt qazanmağa və ona yardım üçün əlavə qüvvə göndəriləcəyinə ümid edirdi.
 
Osmanlı sarayı da mühasirənin davam etdiyi dövrdə [[Bağdad]]ın çətin vəziyyətə düşməsindən xəbər tutdu və Bağdada yardım üçün sədrəzəm olmuş Topal Osman paşanın rəhbərliyi altında böyük qoşun dəstəsi göndərdi. Mənbələrdə Topal Osman paşanın rəhbərliyi altında olan qoşunun 100 min və 300 min olması haqqında məlumatlar mövcuddur. Tarixçilər 100 minlik qoşunun Bağdada göndərilməsi fikrinə daha çox istinad edirlər. Mənbələrdə o da bildirilir ki, [[Topal Osman paşa]]nın rəhbərliyi altında böyük qoşun dəstəsinin hərəkətə başlaması xəbərini Əhməd paşaya çatdırmaq üçün çaparlar göndərildi. Amma bu çaparlar [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] tərəfindən ələ keçirildi və o göndərilən məktubun məzmunu ilə tanış olduqdan sonra üzərinə böyük qoşun dəstəsinin gəlməsindən xəbər tutdu.
 
=== Samara döyüşü ===
Kərkükün[[Kərkük]]ün mühasirəsi üçün 7 min nəfərlik qoşun saxladıqdan sonra Nadir Bağdada[[Bağdad]]a doğru irəlilədi. Bağdadı mühasirəyə alan Nadir qarnizona köməyə gələn Topal Osman paşanı qarşılamaq üçün şəhərin mühasirəsindən ayrıldı. Lakin mühasirəni davam etdirmək üçün qoşundan bəzi bölmələri burada saxladı.<ref>{{harvnb|Əliyarlı|1996|p=488}}</ref>
 
Bağdadda[[Bağdad]]da mühasirədə qalan osmanlı[[Osmanlı]] qoşununqoşununun yardıma gələn Topal Osman paşa dərhal özünün fərqliliyini sübut etdi. Onun irəliləməsinin dayandırılsa da, arxadakı bölmələrindən uzaqlaşdırılsa da, gecəyə doğru o, əvvəlki şəraiti bərpa edə bildi. Nadir çox sayda süvarini Osmanlıların[[Osmanlı]]ların sol cinahını çökdürmək üçün göndərsə də, bu plan osmanlıların onun düşündüyündən çox topa sahib olmasına görə baş tutmadı. Nadir təxminən 50.000 nəfərlik ordusunu meydana çıxarmaq və osmanlıları dağıtmaq qərarına gəldi. Hücumdan sonra osmanlı ordusunun mərkəz bölmələri öz düşərgələrinin kənarlarına qədər geri çəkilməyə məcbur oldu. Onların bəzi çadırları və silahları Səfəvi ordusunun əlinə keçdi. Bu zaman 2 min nəfərlik dəstənin [[Osmanlı ordusunaordusu]]na hücumu vəziyyəti osmanlıların əleyhinə dəyişdi. Lakin Topal Osman paşa ehtiyyatda saxladığı 20.000 nəfərlik bölmələri döyüşə cəlb edərək vəziyyəti yenidən öz xeyrinə formalaşdırdı. Hətta onlar itirdikləri silahlarının bəzilərini də geri aldılar.<ref>{{harvnb|Qüddusi|1999|p=116}}</ref>
 
Döyüş günortaya qədər tərəflərin torpaq qazanması və ardıyca da həmin torpağı itirməsiylə davam etdi. Topal Osman paşa [[Osmanlı ordusununordusu]]nun cəmləşmə yerini yaxşı seçmişdi. [[Dəclə çayı]] ordunun cəmləşmə bölgəsinin arxasından axırdı və ordunu su ilə təmin edirdi. Səfəvi ordusunda isə vəziyyət fərqli idi. Vaxt keçdikcə Səfəvi ordusu Mesopotamiya istisində suya daha çox ehtiyyac duyurdu. Bu zaman daha bir talesizlik baş verir. Sürətlə cənuba doğru əsməyə başlayan külək Səfəvi ordusu döyüşçülərinin üzünə və gözünə qum çırpmağa başlayır. Ardıyca [[ərəb]] tayfalarından olan döyüşçülərin qaçmağa başlaması demək olar ki, döyüşün taleyini müəyyən edir. Vəziyyət o qədər pisləşir ki, onu hətta Nadir belə düzəldə bilmir.<ref>{{harvnb|Əliyarlı|1996|p=490}}</ref>
 
12.000 Abdali süvarisi belə yeniçəriləri məğlub edə bilmədi. Qoşunun dağıldığını görən Nadir özü şəxsən döyüşməyə başladı və döyüşçülərini daha qətiyyətlə vuruşmağa çağırdı. Bir [[Osmanlı]] süvarisini ööldürməyə bacaran Nadir daha sonra atından yıxıldı. Nadirin öldüyü barədə şayiələr yayılmağa başladı. Onsuzda böyük təzyiq altında olan ordu bu xəbərdən sonra daha da ruhdan düşdü. 9 saatlıq döyüşdən sonra [[Səfəvi]] ordusu cənuba doğru geri çəkildi və liderlərinin cəhdlərinə baxmayaraq yenidən toplana bilmədilər. Nadir hərb karyerası ərzində birincə və axırıncı dəfə məğlub oldu. İki görkəmli sərkərdənin ordusu meydanda qəddarcasına savaşmışdı, lakin günün sonunda Topal paşa döyüşdən üstün tərəf kimi ayrılmışdı.<ref>{{harvnb|Əliyarlı|1996|p=493}}</ref>
 
=== Kərkük döyüşü ===
{{Əsas|Kərkük döyüşü}}
 
Samara döyüşündəki məğlubiyyət [[Nadir xanaxan Əfşar|Nadir xan]]a baha başa gəlmişdi. Onun ordusunun sayı 30 minə qədər azalmış, döyüş ləvazimatlarının, ərzaq xeyli azalmış, Bağdada gedən yolunun önü kəsilmişdi. Bir çox təcrübəli döyüçmünün həyatını itirməsi ən böyük problemlərdən biri idi. Ortada olan problemlərdən biri də o idi ki, bu vaxta qədər məğlubedilməz olan Nadir xanı döyüşçüləri bu məğlubiyyətlə döyüş əhval-ruhiyyələrini itirmişdilər. Nadir xanın vəziyyəti öz yerinə dəyişdirmək üçün gördüyü ilk iş ordusunun əhval-ruhiyyəsini qaldırmaq oldu. Görünməmiş sürətlə öz ordusunu bərpa etməyi bacaran Nadir xan yeni döyüşə artıq hazır idi.<ref>{{kitab3
| müəllif = Nigar Gözəlova və Əkrəm Bağırov
| başlıq = XVIII əsrin 30-40-cı illərində Nadir şah Əfşarın Bağdad yürüşləri
Sətir 393 ⟶ 391:
}}</ref>
 
[[File:Kirkuk.jpg|200px|thumb|'''1'''.[[Səfəvilər|Səfəvi]] piyada qoşunu [[Osmanlı ordusu]]<nowiki/>na hücum edir və hər iki tərəf bir-birinə atəş açır.<br>'''2'''. [[Nadir şah Əfşar|Nadir xan]] Hacıbəy xanı 15.000 nəfərlik qoşunla Osmanlı ordusunun sol cinahı üzərinə göndərir. <br>'''3'''. Nadir bir digər 15.000 nəfərlik qoşunla [[Osmanlı ordusununordusu]]nun sağ cınahını da əhatələyir. Bununla da, ordunun mühasirəyə alınması tamamlanır.]]
 
Nadirin kəşfiyyatçıları onu Ağ Dərbənd vadisi boyunca yaxınlaşan 12.000 nəfərlik ordu barədə xəbərdar etdilər. Topal paşa bu ordu bölməsini əsas ordunun qarşısında onu mühafizə etmək üçün Memiş paşanın rəhbərliyi ilə göndərmişdi. Nadir xan Memiş paşanı tələyə salmaq üçün Hacıbəy xanın rəhbərliyi ilə avanqard qoşun göndərdi. Hacıbəy xanı uzaqdan təqib edən Memiş paşa Nadirin[[Nadir şah Əfşar|Nadir]]in pusquda gözləyən ordusuna tərəf çəkildi və nəticədə hər iki tərəfdən 15.000 nəfərlik ordu bölmələri Osmanlı qoşununa hücum etdilər. Nadir xan bu toqquşmada asanlıqla qələbə qazandı. Topaş paşaya Nadirin ordusunu yönləndirdiyini deyən və təqib üçün daha çox qoşun istəyən Memiş paşa bu toqquşmadan sonra ölülər arasında idi.<ref name=":0" />
 
Memiş paşanın izlədiyi marşrut Topal paşanın rəhbərliyi altındakı əsas qüvvələrdən 5 km aralıda idi. Nadir xan onu məğlub etdikdən sonra böyük sürətlə Topal paşanın üzərinə hücuma keçdi. Topal paşa bundan duyux düşdü və öz döyüşçülərinə dərhal hazır vəziyyətə gəlmək əmri verdi. Nadir xan ordusu aradakı məsafəni azaltdığı zaman piyada qoşununa yeniçərilərin üzərinə hücum etmək əmri verdi. Yüksək səviyyədə atışma başladı və Osmanlı-Səfəvi qoşunları 2 saat boyunca bir-birlərini atəşə tutdular.
Sətir 401 ⟶ 399:
Səfəvi ordusunun elit tüfəngçi dəstəsi olan cəzayirçilər 2 saatlıq atışmadan sonra birbaşa yeniçərilərin üzərinə hücum etdilər.<ref>[http://m-hosseini.ir/zand/articles-1/30.pdf The Army of Nader Shah]</ref> Mükəmməl zamanlama ilə Nadir xan özünün süvarilərinin 2 dəstəsini də hücuma göndərdi. Hər birində 15.000 nəfərlik döyüşçü ilə Hacıbəy xan sol cınah, Nadir xan isə sağ cinaha komandanlıq edirdi. Nadir xan böyük strateji zəka göstərərək manevraları sayəsində [[Osmanlı ordusu|Osmanlı qoşunu]]<nowiki/>nun düzülüş xəttini ikili mühasirəyə aldı.<ref name=":0">Ghafouri, Ali(2008). ''History of Iran's wars: from the Medes to now'',p. 382. Etela'at Publishing</ref>
 
Nadir xanın son əmrlərindən sonra artıq Osmanlı ordusu ön tərəfdən qılıncla hücum edən cəzayirçilər, hə cinahlardan hücum edən süvarilər tərəfindən sıxışdırılırdı. Vəziyyət belə olduğu zaman Topal paşa özünün səhvini və özünün son döyüşü olduğunu başa düşdü və son döyüşündə döyüşçülərinə qoşulması üçün at hazırlanmasını əmr etdi. Böyük hərbi strateq Topal paşa yaxın müddətdə Samarada məğlub etdiyi gənc türk tərəfindən məğlub edilirdi, lakin Topal paşa meydandan qaçıb həyatını xilas etmək yerinə döyüşçüləri ilə birgə ölməyi seçdi. Yaşlı general atının üzərində olarkən tüfənglə iki dəfə vuruldu və öldü. [[Səfəvi]] süvarisi Allahyar bəy Gəraylı Nadir xana hədiyyə etmək üçün onun başını kəsdi.<ref>{{harvnb|Qüddusi|1999|p=119}}</ref>
 
Döyüş 20.000 Osmanlı döyüşçüsü öldürüldü, bütün [[artilleriya]] Nadir xanın əlinə keçdi və [[Osmanlı ordusu]] sursatının böyük hissəsini itirdi. Samaradakı ağır məğlubiyyətin qisası beləcə alınmış oldu. Nadir onu birinci və axırıncı dəfə məğlub etmiş şəxsə hörmət əlaməti olaraq başı ilə bədənini bir yerdə dəfn olunması üçün [[Bağdad]] şəhərinə göndərdi. Lakin Topal Osman paşanın məzarı hal-hazırda [[Kərkük]]<nowiki/>dəki İmam Qasım məscidində yerləşir.
 
Nadir xan bu yürüşü başladan zaman Bağdadı ələ keçirməyi və sonra Qafqaza[[Qafqaz]]a yeni yürüş təşkil etməyi planlayırdı. Topal paşanın məğlubiyyəti və ölümündən sonra əhməd paşa ərazi dəyişikliyi olmaqla sülh danışıqlarına başladı. Lakin bu danışıqlar heç vaxt [[İstanbul]] tərəfindən ratifikasiya edilmədi. Kərkük döyüşünün vahiməli xəbərləri Təbrizə[[Təbriz]]ə çatdığı zaman Osmanlı qoşunu [[Təbriz]]<nowiki/>i boşaltdı. Nadir xana gələn yeni hesabatlara görə imperiyanın cənubundakı Məhəmməd xan üsyanı günü-gündən böyüməkdə idi və onu görməzdən gəlmək təhlükəli ola bilərdi. Bu üsyan Nadir xanı əsas məqsədi olan Bağdadı ələ keçirməkdən məhrum etdi. Nadir xan üsyanı yatırmaq və zəifləyən ordusuna yeni qüvvələr toplamaq üçün geriyə döndü.<ref>{{harvnb|Lockhart|2004|p=229}}</ref>
 
Topal paşa sonda Kərkükdə (Ağ Dərbənddə) məğlub öldürülsə də, Samara döyüşündə Nadiri məğlub etməklə Bağdad şəhərini Səfəvi hakimiyətinə keçməsinə mane oldu. Nadir xan Kərkük döyüşündə qazandığı qələbədən tam formada faydalana bilmədi və üsyanı yatırmaq üçün imperiyasına geri döndü. Tarixçilər düşünür ki, Topal Osman paşa [[Samara döyüşü]]<nowiki/>ndə məğlub olsaydı, [[Bağdad]] [[Səfəvilər|Səfəvi dövləti]]<nowiki/>nin əlinə keçəcək və uzun müddət də ona tabe olacaqdı.<ref>{{harvnb|Əliyarlı|1996|p=490}}</ref>

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023