Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
Sətir 21:
1989-cu il siyahıyaalınmasına əsasən şəhərdə 8.325 nəfər (4.018 nəfəri kişilər, 4.307 nəfəri qadınlar) əhali yaşayırdı.<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц,городских поселений и городских районов по полу]</ref>
 
[[Ağdərə rayonu]] [[Şuşa]]nı çıxmaqla [[Dağlıq Qarabağ]]da ən çox [[azərbaycanlı]] yaşayan rayon idi. İşğala qədər Ağdərənin [[14]] kəndində ([[Sırxavənd]], [[Bəşirlər]], [[Qaraşlar]], [[Qaralar]], Baş [[Güneypəyə]], Orta Güney pəyə, Xatınbəyli, [[Manikli]], Tellibinə, [[Narınclar]], [[Çərəktar]], İmarət-Qərvənd, [[Umudlu (Tərtər)|Umudlu]], Yeni Qaralar) və Gəncxana sovxoz qəsəbəsində 14 mindən çox azərbaycanlı yaşayıb.
 
== Ərazisi ==
Səthi əsasən dağlıq, şərq hissəsi isə düzənliklərdən ibarətdirrrrrrribarətdir. Faydalı qazıntıları – Mehmana polimetal yatağı, [[əhəngdaşı]] və gipsdən ibarətdir. [[Mehmana]] yatağının filizlərinin tərkibində sink, qurğuşun və digər qiymətli metallar var. (Asan saflaşır, sənaye əhəmiyyətlidir). Əsas çayları Tərtər çayı və [[Xaçınçay]]dır. Tərtər çayı üzərində 1976-cı ildə Sərsəng su qovşağı yaradılmışdır. Tərtər kompleksi həm elektrik enerjisi almaq, həm də suvarma məqsədilə qurulmuşdu. Anbarda suyun həcmi 560 min kub metr, ildə 125 milyon kilovat saat elektrik enerjisi verirdi və düzən Qarabağın və dağətəyi zonanın 120 min hektar torpaq sahəsinin suvarılması onunla təmin edilirdi. İşğaldan əvvəl 78 min hektar əkin sahəsi suvarılırdı. Rayon ərazisinin 75,59 min hektarı və yaxud 44 faizini meşələr tuturdu.
Ağdərə [[Dağlıq Qarabağ]]ın mühüm kənd təsərrüfatı rayonlarından idi. İqtisadiyyatında [[üzümçülük]], [[taxılçılıq]], [[tütünçülük]] və [[heyvandarlıq]] əsas yer tuturdu (1988-ci il). Kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlar 53324 hektar idi. Bunun 21189 hektarı əkin yeri, 5931 hektarı çoxillik bitkilər, 1892 hektarı biçənək, 22863 hektarı örüş idi. Suvarılan torpaqlar 15 min hektar idi. Əkin sahəsinin 9,7 min hektarı dənli-paxlalı bitkilər ([[buğda]], [[arpa]], [[qarğıdalı]]) və kartof, 11,3 min hektarı yem bitkiləri əkinləri idi. Rayonda üzümlüklər 3,4 min hektar sahəni tuturdu. [[Tərtər çayı]] dərəsi boyunca [[Azərbaycan]]ın yuxarı və aşağı Qarabağını birləşdirən karvan və avtomobil yolları var idi.[[Şəkil:Nor Maragha, Tomb - panoramio.jpg|thumb|right|Yeni Marağa türbəsi]]
 
== Tarixi abidələr ==
kelibeceerMemarlıqMemarlıq abidələrindən Vəngli kəndindəki məşhur Gəncəsər alban məbədi, Xanabert qalası, Herabert qəsəbəsində Hermuk qalası, kilsə, Kolatağ kəndində müqəddəs İako məbədi (635-ci il) var idi. Talış kəndi yaxınlığında, Urek məbədi (XII əsr), Tərtər çayının yuxan axarında məbəd (XIII əsr), Qasapert kəndində Hatəm Məlik qalası, Madagiz kəndində Yegiş Arakel məbədi (XII əsr) və qədim körpülər dağıdılıb. (Oradakı [[Qafqaz]] [[Alban]] dinastiyaları və katolikoslarının son istinadgahı olan məşhur Gəncəsar məbədinin əsası 1240-cı ildə Həsən Cəlal tərəfındən qoyulmuşdur. Sonuncu Gəncəsar alban məbədi 1837-ci ildən erməni katolikosluğuna tabe edilmişdir).
== İqtisadiyyatı ==
İşğal edilmiş ərazidə 8036 hektar sanitariya-gigiyena və sağlamlaşdırma fiınksi-yalı meşələr mövcud idi ki, bunun 628 hektan şəhərətrafı yaşıllıq zonası, 7408 hektarı isə su təchizatı mənbələrinin sanitar mühafızə zonalarına aid meşələr idi. Rayonda 75059 hektar meşə sahələri var idi ki, bu da ərazinin 44%-ni təşkil edirdi. Ağdərə rayonunda, Tərtər çayı vadisində Şərq çinarı meşəliyi xüsusi olaraq qorunurdu. Ağdərə rayonunda zəngin faydalı qazıntı yataqları var idi: Qızılbulaq qazıntı yatağında 13,6 vahid sənaye ehtiyatı olan qızıl və 47,9 mil- yon ton mis, Mehmana yatağında sənaye ehtiyatları 37,3 milyon ton olan qurğuşun, 40,4 milyon ton olan sink, 100 milyon ton olan Dəmirli mis yatağı, [[Canyataq]]-[[Gülyataq]] qızıl yatağı vardı. Sənaye ehtiyatları 38080 min kub metr olan Ağdərə, 6423 min kub metr olan [[Şorbulaq]]-I, 2129 min kub metr olan Şorbulaq – II mişar daşı yatağı, 200 min kub metr olan Ağdərə gəc yatağı düşmənlərə qaldı.
Sətir 35:
 
==İnzibati-ərazi bölgüsü ==
* salam11 yanvar 1977-ci il tarixinə rayon ərazisində 24 Sovetlikdə (2 qəsəbə Sovetliyi, 22 kənd Sovetliyi) 3-ü qəsəbə və 57-si kənd olmaqla 60 yaşayış məntəqəsi mövcud olmuşdur:
* 1. Mardakert qəsəbə Sovetliyi (Mardakert qəsəbəsi, Karmiravan kəndi)
* 2. Leninavan qəsəbə Sovetliyi (Leninavan qəsəbəsi, Levonarx kəndi, Həsənqaya kəndi, Maralyansarov kəndi)

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023