{{Digər məna|Nadir şah (dəqiqləşdirmə)}}{{Dövlət xadimi|azərbaycanadı dilində adı='''Nadir şah Qırxlı-əfşar'''|adın originalı=Nadirqulu bəy|portret=NaderShahPainting.png|portretinşəklin ölçüsü =250|izah=Nadir şahın portreti, XVIII əsr (Viktoriya və Albert Muzeyi)|titul=[[Əfşarlar imperiyası]]nın I [[şahənşah]]ı|dövr əvvəl=[[21 mart]] [[1736]]|dövr son=[[20 iyun]] [[1747]]|sələfi= vəzifə təsis edilib|xələfi=[[Adil şah]]|titul_2=|bayraq_2=|bayraq2_2=Nadir Shah Flag.svg|dövr əvvəl_2=|dövr son_2=|sələfi_2=|xələfi_2=|titul_3=|bayraq_3=|bayraq2_3=Nadir Shah Flag.svg|dövr əvvəl_3=|dövr son_3=|sələfi_3=|xələfi_3=|doğum tarixi=[[22 oktyabr]] [[1688]]|doğum yeri=[[Xorasan]], [[Səfəvilər dövləti]]|ölüm tarixi=[[19 iyun]] [[1747]] (59 yaşında)|ölüm yeri=[[Fəthabad]], [[Əfşarlar imperiyası]]|sülaləsi=[[Əfşarlar sülaləsi]]|atası=İmamqulu bəy<ref>A. BAKIXANOV. GÜLÜSTANİ-İRƏM (Tərcumə edeni M. Əskərli) - Bakı: Minarə, 2000, səh. 58</ref>|anası=|həyat yoldaşı=[[Raziya Sultan]]|uşaqlarıuşağı =[[Rzaqulu mirzə Avşar]], Nəsrullah Mirzə, İmamqulu Mirzə, Çingiz xan Əfşar, Məhəmmədullah xan Əfşar, Ulduz xan Əfşar|imzası=Nadir_Shah-seal-lion_and_sun.png}}'''Nadir şah''' ({{lang-fa|نادر شاه}} ''Nâdir Şâh''; [[22 oktyabr]] [[1688]] – [[19 iyun]] [[1747]]) – [[Azərbaycan]], [[Türküstan]] və [[Hindistan]]ın şahı ([[1736]]-[[1747]]) və türk-soylu [[əfşarlar]] sülaləsinin banisi. [[Azərbaycan türkləri|Azərbaycan türklərind]]ənndən olan böyük sərkərdə, dövlət xadimi. Azərbaycan tarixinin görkəmli şəxsiyyətlərindən biri. Tarixdə həmçinin '''Nadirqulu bəy''' və '''Təhmasibqulu xan''' adları ilə də tanınır. Hərbi nailiyyətlərinə görə bəzi tarixçilər ona Şərqin [[Napoleon]]u və ikinci [[Makedoniyalı İsgəndər]] kimi ləqəblər vermişlər.

Məhəmməd şah Nadirin təklifinə əhəmiyyət vermədikdə, Nadir Hindistana doğru hərəkətə başladı. Hindistan sərhədinin 74 &nbsp;km-də Mank adlı yerdə əfqan qaçqınlarını darmadağın etdi. Nadirin göndərdiyi elçinin Məhəmməd şah qayıtmasına izin vermədi. Nadir bundan qəzəblənib, 1738-ci ilin yazında Qəznə və Kabul (həmin vaxt bu ərazi Hindistanin tərkibində idi. Hərəkətə keçdi. Nadir hind imperatorluğunu tutmaqla əfqanlara bir də - fəlik qulaqburması vermək və öz ordusunu, İranın iqtisadiyyatını qüvvət - ləndirməklə, gələcəkdə özbəklərdən və əfqanlardan qüdrətli qoşun toplayıb Osmanlı dövlətinə hücum etmək niyətində idi. 1738-ci ilin 14 iyununda Nadirin qoşunları Qəznəyə çatdı. Oradan Kabula keçdi. Kabul xanı Nəsir xan Dehlidən kömək istədi. Lakin onlardan heç bir kömək gəlmədi. Tezliklə Kabul təslim oldu və Nadirin qoşunu Hindistanın paytaxtı Dehliyə doğru hücuma başladı. Onu da vurğulayıram ki, Nadir şah Məhəmməd şaha bir neçə dəfə müraciət etsə də, Məhəmməd şah ona cavab verməmişdi. Nadir də bu soyuqqanlılıqdan sonra Məhəmməd şahın üzərinə hücum etmək qərarına gəlimişdi. Tezliklə Pisəvər, Lahor əyalətləri Nadir tərə fin dən zəbt olunur. Nadirin ordusu çətin dağ aşırımlarından, çaylardan keçərək, Yəminabadın, Abadı, Kəşmiri, Xornalı və Hindistanın başqa şəhərlərini ələ keçirtdi. Nadirin qoşunları müqavimət görmədən Karnala (Dehlinin şimal-qərbində) qədər gəlib çıxır və 1739-cu ilin 24 fevralında Böyük Moğol sülaləsindən Məhəmməd şahın ordusunu darmadağın edərək, martın 20-də Dehlini tutur. Böyük Moğol dövləti üzərinə pulla altı milyon rupilik, qiymətli daş-qaşla 500 milyon rupilik xərac qoyulur. Alınmış hərbi qənimət 700 milyon rupi dəyərində hesablanırdı. Bunun böyük bir hissəsi Kelata aparılır və Nadir qəniməti ölənəcən burada saxlayır. Əvvəllər qayda belə idi ki, qiymətli daşlar qızılbaşlar arasında bölüşdürülürdü, Nadir bu dəfə həmin qaydanı pozur və daş-qaşı özünə götürür. Bu da döyüşçülər arasında narazılıq doğurur. Ödəncin həmin qismində dünyanın ən iri brilyantı sayılan "kuhi-nur" ("nur dağı") adlanan daş da vardı. Başqa məşhur qiymətli daşlar da az deyildi.