Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
||
|
Sətir 49:
=== Evliliyi ===
37 yaşlı Mariya [[Protestantlıq|protestant]] bacısı [[I Elizabet|Elizabet]]<nowiki/>i taxt sıralamasından uzaqlaşdırmaq məqsədilə dərhal evlənməli və taxta yeni bir [[Roma-Katolik kilsəsi|katolik]] varis qazandırmalı olduğunu bilirdi. Ər namizədləri arasında uzaq qohumu olan (onların nənələri bacı idi) Eduard Kurtney və vaxtilə dayəsi olan və atası tərəfindən edam edilən Marqarita Polun oğlu Reqinald Pol var idi. Ancaq ömürlük dəstəkçisi olan xalası oğlu [[V Karl]] onu yeganə oğlu [[II Filipp (İspaniya kralı)|Filip]]<nowiki/>lə evləndirmək istəyirdi. İspaniya vəliəhdi [[II Filipp (İspaniya kralı)|Filip]]<nowiki/>in əvvəlki evliliyindən bir oğlu var idi və böyük imperiyası üçün vəliəhd ehtiyacı yox idi. Buna görə də onunla bağlanan nigah İngiltərə taxt-tacı üçün təhlükə kəsb etmirdi. Cütlüyün bir-birini tanıması məqsədilə [[II Filipp (İspaniya kralı)|Filip]]<nowiki/>in rəssam [[Tisian Veçellio]] tərəfindən çəkilən bir portreti [[1553]]-cü ilin payızında Londona göndərildi.
Lord Qardiner və icmalar palatası İngiltərənin [[Habsburqlar|Habsburq]] tabeliyinə girməsindən çəkinirdi və bu səbəblə nigaha soyuq yanaşırdılar. Bu nigahın [[ingilislər]] tərəfindən pis qarşılanmasına baxmayaraq [[kraliça]] bu qərarında təkid edirdi. Nəticədə ölkənin müxtəlif yerlərin protestant üsyanları başladı. [[Ceyn Qrey]]<nowiki/>in vaxtilə bəraət qazanaraq azad edilən atası Henri Qreyin də adı bu üsyanlara qarışdı. Üsyançılar kraliçadan taxtı bacısı [[I Elizabet|Elizabet]]ə təhvil verməyi tələb edirdilər. Buna cavab olaraq Mariya bu nigahın talehini həll etməyi parlamentə həvalə etdiyini və parlamentdən gələn istənilən qəararı qəbul edəcəyini bildirərək üsyanı yatırmağa çalışdı. Ancaq çox keçmədən üsyan rəhbəri vayt ələ keçirildi və Londona gətirildi. Vayt, [[Ceyn Qrey]] və onun atası ilə əri edam edildi. Üsyana adı qarışan Eduard Kurtney isə əvvəlcə həbs edildi, ardından sürgün olundu. Kraliçanın bacısı [[I Elizabet|Elizabet]] isə günahsız olduğunu söyləsə də, 2 ay London qalasında həbs olundu, daha sonra London yaxınlığındakı bir saraya alınaraq ev həbsində qaldı.
Mariya [[Ceyn Qrey]] və Kraliça Matildanın mübahisəli səltənətləri istisna olmaqla, [[İngiltərə tarixi]]<nowiki/>nin taxta çıxan ilk [[kraliça]]<nowiki/>sı idi. İngilis mülki hüququna görə, bir qadına məxsus olan bütün mülk və ünvanlar evlilik müddətində ərinə də aid edilməli idi. Bu səbəblə Mariyanın evlənəcəyi şəxs həm də İngiltərə kralı olmalı idi. Mariyanın babası [[II Ferdinand (Araqon kralı)|Araqonlu Ferdinand]] və nənəsi [[Kastilyalı İzabella]] öz evlilikləri boyunca ölkələrinin suverenliyini qorumuşdular. İngiltərə tarixi isə ilk dəfə belə bir hadisə ilə qarşılaşmışdı.
Kraliça Mariyanın nigah şərtlərinə görə, [[II Filipp (İspaniya kralı)|Filip]] “İngiltərə kralı” olaraq elan edilməli, bütün rəsmi sənədlərdə (parlament yazışmaları da daxil olmaqla) hər ikisinin adı qeyd olunmalı və məclis, yalnız kraliçanın sağlığı müddətində cütlüyün ortaq qərarı ilə çağırıla bilərdi. İngiltərə, [[II Filipp (İspaniya kralı)|Filip]]<nowiki/>in atasının heç bir müharibəsinə hərbi dəstək verməyə məcbur olmayacaq və [[II Filipp (İspaniya kralı)|Filip]], xanımının təsdiqi olmadan İngiltərədə heç bir təyinat apara bilməyəcəkdi. [[II Filipp (İspaniya kralı)|Şahzadə Filip]] isə bütün bu şərtlərlə yalnız evliliyin baş tutması üçün razılaşmışdı. Mariyaya qarşı heç bir sevgi hissi yox idi və bu nigaha yalnız siyasi qazanc üçün razılıq vermişdi.
Hələ şahzadə olan oğlunu rütbə baxımından yüksəltmək istəyən imperator [[V Karl]] isə [[Yerusəlim krallığı|Qüds]] və [[Napoli Krallığı|Napoli krallığı]]<nowiki/>ndakı bütün taxt hüquqlarını oğluna təhvil verdi. Bu səbəblə, evlilik boyunca Mariya [[Napoli Krallığı|Napoli]] və [[Yerusəlim krallığı|Qüds kraliçası]] ünvanını da daşımışdı. [[25 iyul]] [[1554]]-cü ildə Vinçestr Kafedralındakı toy mərasimləri bir-birlərini ilk görüşlərindən 2 gün sonra baş tutmuşdu. [[II Filipp (İspaniya kralı)|Filip]] [[İngilis dili|ingiliscə]] bilmədiyi üçün cütlük bir-birilə [[İspan dili|ispan]], [[Fransız dili|fransız]] və [[Latın dili|latın]] dillərində danışırdı.
<br />
=== Protestant üsyanı ===
I Mariyanın bacısı [[I Elizabet|Elizabet]] ilk üsyanını bir neçə ay sonra başlatdı. Üsyana iki qrup rəhbərlik edirdi: bir qrup üsyançı [[Ceyn Qrey]]i, digər qrup isə [[I Elizabet|Elizabeti]] dəstəkləyirdi. Ancaq üsyan yatırıldı və rəhbərləri ələ keçirildi. Robert Dudley və [[I Elizabet|Elizabet]] də qalaya həbs olundu ancaq Kraliça Mariya bir il sonra bacısını bağışladı. [[Ceyn Qrey]] və əri isə dərhal edam edildi.
| |||