Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
Anar Məmmədov (müzakirə) tərəfindən edilmiş 4447227 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Teq: Geri qaytarma
|
k Hökümət→ Hökumət using AWB
|
||
|
Sətir 96:
[[1917]]-ci ilin aprelində Bakıda Qafqaz müsəlmanlarının qurultayı çağırıldı. Qurultay M.Ə.Rəsulzadənin təklifi ilə [[Rusiya İmperiyası|Rusiyanı]] federativ şəkildə təşkil etmək haqqında qərar çıxardı. Bu qurulutayda "Azərbaycan qayəsi" məsələsi yenidən ortalığa atıldı. Həmin ilin mayında maarifpərvər Azərbaycan varlılarından [[Şəmsi Əsədullayev]]in Moskva müsəlman xeyriyyə cəmiyyətinə bağışladığı əzəmətli binada Rusiya müsəlmanlarının qurultayı açıldı. M.Ə.Rəsulzadə Rusiyanı federativ şəkildə qurmaq haqqında məruzə ilə çıxış etdi. Qurultay səs çoxluğu ilə M.Ə.Rəsulzadənin "Türk-tatarlığı, Türküstan, Qazaxıstan, Başqırdıstan və Azərbaycan-Dağıstan kimi bir neçə muxtariyyətlərdən ibarət olacaq gələcək Rusiyanı federativ şəkildə qurmaq" barəsində təklifini qəbul etdi.
Bu dövrdə M.Ə.Rəsulzadə özünün ''"Cəmaət idarəsi"'' və ''"Bizə hansı
May ayda M.Ə.Rəsulzadənin redaktorluğu ilə ''"Qardaş köməyi" jurnalı'' çap olundu, ancaq jurnalın bircə nömrəsi çıxdı. 1917-ci il iyunun ikinci yarısında "Müsəlman demokratik Müsavat partiyası" ilə "Türk Ədəm Mərkəziyyət partiyası" birləşib, "Türk Ədəm Mərkəziyyət partiyası ''"Müsavat"'' adı altında çıxış etməyə başladı.<ref>"Açıq söz" qəzeti, №501, 18 iyun, 1917-ci il</ref> Onun şöbələri nəinki Azərbaycanın bütün qəzalarında və hətta Rusiyanın [[Həştərxan]], [[Stavropol]] şəhərlərində, [[Ukrayna]]nın, [[Gürcüstan]]ın və [[Ermənistan]]ın paytaxtlarında, Türküstanın mərkəzi Daşkənddə, Cənubi Azərbaycanın mərkəzi [[Təbriz]]də, İranın [[Gilan]] vilayətinin mərkəzi [[Rəşt]]də və Türkiyənin paytaxtı [[İstanbul]]da təşkil olundu.
Sətir 134:
== Adolf Hitlerə münasibəti<ref>{{Cite book|title= Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Ensklopediyası|page=272}}</ref>==
<p>M.Ə.Rəsulzadənin Almaniyanın 1932-1945-ci illərdəki dövlət başçısı [[Adolf Hitler]]lə birbaşa görüşü və münasibəti olmayıb. Onun Almaniya
<p>Hitlerə və onun faşist ideologiyasına olan münasibətini isə M.Ə.Rəsulzadə belə bildirdi :
<br>''"Hitlerçilik hər şeydən əvvəl komunizm demaqogiyasıa qarşı çıxış etmək üçün yaranmış bir ideyadır.O,faşizm kimi öz müxaliflərindən diktatorluq fikrini götürmüş,lakin oradakı beynəlmiləlçiyi millətçiliklə əvəz etmişdir".''
Sətir 160:
"Əvət, ey vətəndaşlar! Və dolayısıyla sizlər, ey gələcək nəsil, ey gənclik! Ey əsrimizin Siyavuşunun böyümüş oğlu! Sənin öhdəndə böyük bir vəzifə var. Səndən əvvəlki nəsil yoxdan bir bayraq, müqəddəs bir ideal rəmzi yaratdı. Onu min müşkülatla ucaldaraq dedi ki: - Bir kərə yüksələn bayraq bir daha enməz!".<ref>[http://ebooks.azlibnet.az/book/xjriAS1B.pdf ƏSRİMİZİN SİYAVUŞU]</ref>
1923-27-ci illərdə onun redaktorluğu ilə İstanbulda ''"Yeni Qafqasya" jurnalı'' nəşrə başlayır, ancaq Moskvanın tələbi ilə kamalist
M.Ə.Rəsulzadə 1928-ci ildə İstanbulda ''"İnqilabçı Sosializmin iflası və demokratiyanın gələcəyi", "Millət və Bolşevizm" və "Qafqasya türkləri"'' kimi əsərlərini çap etdirmişdir. Həmin ildə onun redaktorluğu ilə ''"Azəri türkü" (1928-1931)'', sonra isə ''"Odlu yurd" (1929-1930)'' jurnalları və həftəlik ''"Bildiriş" (1929-1931)'' qəzeti də nəşr edilməkdə idi. 1930-cu ildə M.Ə.Rəsulzadənin Parisdə fransız dilində ''"Azərbaycan və istiqlaliyyəti"'' və rus dilində ''"Qafqaz problemi ilə əlaqədar olaraq panturanizm" kitabları'' çap olundu. 1931-ci ildən M.Ə.Rəsulzadənin mühacirət dövrü Avropa ölkələrində davam edir. Onun redaktorluğu ilə Berlində ayda üç dəfə nəşr edilən ''"İstiqlal" (1932-1934) qəzeti və "Qurtuluş" (1934-1938) jurnalı'' çap edilirdi.
Sətir 177:
"Bundan 33 il əvvəl Birinci Dünya hərbinin sonunda çarlıq rejimi çöktü; Vətənimizi istila və istibdadı altında tutan Rusiya İmperatorluğu dağıldı. Azərbaycanlılar illərdən bəri gözlədikləri fürsəti ələ keçirdilər:milli və müstəqil bir Cümhuriyyət qurdular...
Demokratiyanın bu yüksəs əsaslarını həyata keçirmək üçü qurulan milli
Tarixin ən qəddar bir istibdadını quran bolşeviklər sovet rejiminə utanmadan demokratiya deyirlər.Sovetlərlə həqiqi demokratiya arasında yerdən göyə qədər fərq vardır,vətəndaşlar!
| |||