Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
||
|
Sətir 17:
'''Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi''' — [[1918-ci il]] [[28 may|mayın 28-də]] [[Tiflis|Tiflisdə]] [[Azərbaycan Milli Şurası]] tərəfindən tərtib olunmuş və imzalanmış, [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin]] müstəqilliyini rəsmən elan edən sənəd.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti cəmi 23 ay fəaliyyət göstərmiş və [[1920-ci il|1920-ci ildə]] bolşeviklərin hərbi müdaxiləsi ilə süquta uğradılmışdır. Onun yerində yaranan [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası]] sonradan [[SSRİ]]-nin tərkibinə daxil oldu. [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının dağılması|SSRİ-nin dağılmasından]] sonra, [[1991-ci il]] [[18 oktyabr|18 oktyabrda]] [[Azərbaycan
[[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilində]] ərəb əlifbası ilə tərtib olunmuş Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsinin orijinal əlyazması [[Azərbaycan Respublikası Milli Arxiv İdarəsi|Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivində]], Azərbaycan və fransız dillərində orijinal nüsxələri isə [[Azərbaycan Tarix Muzeyi|Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Azərbaycan Tarix Muzeyində]] saxlanılır. İstiqlal Bəyannaməsinin qəbul olunduğu gün — [[28 may]] tarixi [[1990-cı il|1990-cı ildən]] Azərbaycanda [[Respublika Günü (Azərbaycan)|Respublika günü]] dövlət bayramı kimi qeyd edilir.
Sətir 247:
Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsinin qəbulu Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini Müsəlman şərqində ilk parlamentli respublika, Türk və islam dünyasında ilk demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət nümunəsi etdi. [[1933]]-cü il [[28 may]]da Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Berlində çap olunan [[İstiqlal qəzeti]]ndə yazırdı: ''«28 mayıs 1918 il bəyannaməsini nəşr etməklə Azərbaycan Şurayi-milliyəsi, sözün siyasi mənası ilə, bir Azərbaycan millətinin varlığını təsbit etmişdir. Beyləki, Azərbaycan kəlməsi sadə coğrafi, etnoqrafi və linqvistik bir kəlmə olmaqdan çıxaraq, siyasi bir aləm olmuşdur»''.<ref name=veten>{{cite web|title=MİLLİ ŞURA NOVXANIDA TOPLANDI|url=http://www.vetenugrunda.az/haber.php?HID=79577|website=www.vetenugrunda.az|publisher=www.vetenugrunda.az|accessdate=3 January 2016}}</ref> Rəsulzadənin fikrinə görə, ''«xalq millətə dövlət yaratmaq qətiyyətlərini nümayiş etdirib və təkid etdiyində çevrilir...Azərbaycan cəmiyyəti sözün müasir mənasında bir millət olmaq üçün öz iradəsini 28 mayda nüstəqilliyin elan və bəyannamənin qəbul edilməsi ilə nümayiş etdirdi»''. Bundan əlavə, [[1919]]-cu il [[31 may]]da Rəsulzadə “Istiqlal” qəzetindəki məqaləsində yazırdı: ''«Mayisin 28-də istiqlal bayramını qeyri-qabili-təsvir bir səmimiyyətlə qarşılamaları ilə azərbaycanlılar bütün aləmə göstərdilər ki, istiqlaldan əl çəkməyəcəklər və bütün böhtançılara deyəcəklər ki, istiqlal xanların, bəylərin, ağaların deyil, Azərbaycan xalqının, türk millətinin milli, ən müqəddəs idealıdır»''.<ref name=veten/>
[[1991]]-ci il [[30 avqust]]da [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]]nin növbədənkənar sessiyasında "Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin bərpası haqqında" bəyannamə qəbul edildi.<ref name=mfa/> 1991-ci il [[18 oktyabr]]da
Sənəddə deyilir: ''«Azәrbaycan Respublikasının Ali Soveti Azәrbaycan Milli Şurasının 1918-ci il mayın 28-dә qәbul etdiyi İstiqlal Bәyannamәsinә, Azәrbaycan Respublikasının demokratik prinsiplәrinin vә әnәnәlәrinin varisliyinә әsasllanaraq vә "Azәrbaycan Respublikasının dövlәt müstәqilliyinin bәrpası haqqında" Azәrbaycan Respublikası Ali Sovetinin 1991-ci il 30 avqust tarixli Bәyannamәsini rәhbәr tutaraq bu Konstitusiya Aktını qәbul edir vә müstәqil Azәrbaycan Respublikasının dövlәt quruluşunun, siyasi vә iqtisadi quruluşunun әsaslarını tәsis edir»''.<ref name=kons>{{cite web|title=AZӘRBAYCAN RESPUBLİKASININ DÖVLӘT MÜSTӘQİLLİYİ HAQQINDA KONSTİTUSİYA AKTI|url=http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistDocs/Documents/09.pdf|website=www.azerbaijan.az|publisher=www.azerbaijan.az|accessdate=3 January 2016}}</ref>
| |||