|
'''XınalıqMüşkür mahalı''' — [[Quba xanlığı]]nda mahal.
Dərbənd mahalından cənubda Müşkür mahalı yerləşirdi. Bu mahal Xəzər sahilində Samur və Vəlvələ çayları arasındakı ərazini əhatə edirdi.
[[Quba xanlığı]] dövrünə aid [[XVIII əsr|XVIII yüzilliyin]] sənədlərində göstərilir ki, Xınalıq mahalının mərkəzi [[Xınalıq kəndi]] olmuşdur. Həmin dövrdə xanlıq 10 mahala bölünmüşdü və həmin mahallardan da biri Xınalıq mahalı idi<ref>АВПРИ, f. 77, siy.7, iş 159, v. 35 və a.ü.</ref>. Tarixi ədəbiyyatda olan bir məlumata görə Xınalıq mahalının kənd icmaları nəinki xəzinəyə vergi və mükəlləfiyyətlərdən azad idilər, hətta xandan bəxşişlər alırdılar<ref>''Колониальная политика российского царизма в Азербай-
джане в 20-60-х гг. ХIХ в. Часть I (Феодальные отношения и колониальный режим. 1827-1843 гг.)'' Изд-во АН СССР. Москва-Ленинград, 1936, стр. 107. {{ru}}</ref>.
{{Şəkillər sırası|Xınalıq mahalı.JPG|e1=600|m1=Xınalıq mahalı<ref name="TM-QX">[http://www.anl.az/el/m/mt_qx.pdf '''Tofiq Mustafazadə.''' '''Quba xanlığı.''' Bakı, "Elm", 2005, səh. 44. '''anl.az'''] {{az}}</ref>}}
F.F.Simonoviçin yazdığına görə isə, Quba malikanəsi 8 mahala bölünmüşdü. [[Buduq mahalı|Buduq]] və Xınalıq həmin mahallardan idilər və hər biri 9 kəndi birləşdirirdi. İki mahalın ərazisi birlikdə, coğrafi mövqeyinə görə "Dağıstan" adlanırdı. Həmin mahallar [[Qonaqkənd]], [[Yerfi]], [[Cimi]], [[Xaltan]], [[Utuq]], [[Dərk]], [[Söhüb]], [[Buduq]], [[Zeyid]], [[Cek]], [[Qrız]] və [[Xınalıq]] kəndlərini birləşdirirdi. Bu kəndlərdə 950-yə qədər təsərrüfat mövcud idi<ref>'''Симонович Ф.Ф.''' ''"Описание Южного Дагестана. 1796 г. – В кн.: История, география и этнография Дагестана"''. Москва, 1958, стр. 144. {{ru}}</ref>. P.Q.Butkov da [[Buduq mahalı|Buduq]] və Xınalıq mahallarını birlikdə "Quba Dağıstanı" adlandırır və bildirir ki, [[Buduq mahalı]] 13 kəndi əhatə edir və həmin kəndlərdə 387 təsərrüfat vardır. Buduq, müəllifin sözünə görə, həmin kəndlərin ən böyüyüdür. Xınalıq mahalında cəmi 4 kənd birləşmişdi. Bunlar [[Xınalıq]] (200 ev), [[Qrız]] (180 ev), [[Cek]] (130 ev) və [[Əlik]] (100 ev) kəndləri idi<ref>'''Бутков П.Г.''' ''"Материалы для новой истории Кавказа с 1722 по 1803 года. I, II и III части"''. Санкт-Петербург, 1869, стр. 395. {{ru}}</ref>.
[[XIX əsr]]in 40-cı illərində Buduğun inzibati-ərazi baxımından mövqeyi daha da genişlənir və kənd Anaqdarin, Buduq və Xınalıq mahallarından təşkil olunmuş "Sahə" mərkəzinə çevrilir. Buduq sahəsinə 34 kənd (Anaqdarin və Xınalıq mahallarının hər birində 9 kənd və Buduq mahalında 16 kənd) daxil idi<ref>Azərbaycan Dövlət Mərkəzi Tarix arxivi, fond – 10, siyahı – 1, iş – 13</ref><ref>Azərbaycan Dövlət Mərkəzi Tarix arxivi, fond – 10, siyahı – 1, iş – 99</ref><ref>Azərbaycan Dövlət Mərkəzi Tarix arxivi, fond – 10, siyahı – 1, iş – 124</ref>.
== İstinadlar ==
[http://az.strategiya.az/index.php?do=xeber&id=60201]
<references/>
|