Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 27:
}}
 
'''Əbülfəz Elçibəy''' (tam adı:''Əbülfəz Qədirqulu oğlu Əliyev''; [[24 iyun]] [[1938]] – [[22 avqust]] [[2000]]) — Azərbaycanlı dövlət, siyasi və ictimai xadim, dissident, Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin lideri və [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] ikinci prezidenti ([[1992]]-[[1993]]). Azərbaycan tarixində xalq tərəfindən, demokratik seçkilər yolu ilə seçilən ilk və yeganə prezident.<ref>Черный сад. Июнь 1992 – сентябрь 1993 г.г. Эскалация конфликта. http://news.bbc.co.uk/hi/russian/in_depth/newsid_4682000/4682089.stm</ref> Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin davamçısı, böyük pantürkizm cərəyanının davamçısı, ülkücü, türkçü(bozqurd).
 
== Həyatı ==
Sətir 63:
#Seyid Şəmsəddin
 
Seyidlərdən ibarət olan (bu üzdənsəbəbdən də onların adına "Seyid" və "Mir" dini titulları artırılıb) ata tərəfi [[Cənubi Azərbaycan|Cənubi Azərbaycandandır]]. İlkin ulu babaları kökcə [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl XətayininXətainin]] sələflərindən olan Şeyx Sədrəddin Musanın (1305-1392) uruqlarındandır. Bəzi qaynaqlarda Şeyx Sədrəddinə Şeyx Xoca Əli də deyildiyi bildirilir, bəzi qaynaqlarda isə Şeyx Xoca Əlinin onun oğlu olduğu göstərilir. Bu fikirlərdən hansının doğruluğundan asılı olmayaraq Əbülfəz Elçibəyin nəsli məhz həmin Şeyx Xoca Əlidən (Şeyx Əli Xoca da adlanıb) başlanır. Ancaq bunu da demək gərəkdir ki, Şeyx Əli Xocanın törəmələrinin bu qolunda şeyxlik olmayıb.
 
Əbülfəz Elçibəyin özündə olan soyağacında nəslin davamçıları olan 30-dan artıq adamın adı sadalanır.
Sətir 70:
 
== Elmi fəaliyyəti ==
Klassik və müasir ərəb dilini, [[İslamislam]] dininin əsaslarını, Şərqşərq ölkələrinin elm, tarix, fəlsəfə və mədəniyyətini incəliklə bilən ən ciddi alimlərdən sayılan Əbülfəz Elçibəy Azərbaycan tarixşünaslıq və şərqşünaslığında indiyədək öyrənilməyən sahələrdə çox dəyərli və əsaslı elmi araşdırmalar aparıb. Onun 40-dan artıq sanballı elmi əsəri nəşr edilib. Bunların içərisində BDU-nun "Elmi əsərlər"ində, [[AMEA|EA]]-nın "Xəbərlər"ində, "Əlyazmalar xəzinəsində" toplusunda və b. nəşrlərdə çıxan "Əhməd ibn Tulun və Tulunilər dövlətinin yaranması" (1967), "Abbasilər xilafətinin tənəzzülü və parçalanmasına dair" (1968), "9-10-cu əsrlər Ərəb-Misir ədəbiyyatı haqqında" (1971), "Tulunilər dövləti və Qərmətilər" (1971), "Abbasilər xilafətinin parçalanması və feodal dövlətlərinin yaranmasına dair" (1971), "9-cu yüzilliyin 2-ci yarısında Misirdə sənətkarlıq və ticarət" (1972), "Hənəfilik və onun əsas qaydaları" (1986), "Əhməd Tantarani Maraği və onun "Tantaraniyyə" qəsidəsi" (1987) və b. bir çox monumental tədqiqatlarını göstərmək olar.
 
Görkəmli alimin bütünlüklə yeni düşüncələr toplusu olan kitabları: "Tolunoğulları dövləti (868-905)" (İstanbul, 1997) və "Bütöv Azərbaycan yolunda" (İstanbul, 1998) dünya şərqşünaslıq elminə dəyərli töhfədir.
Sətir 108:
Elm, təhsil və mədəniyyət sahəsində də mühüm islahatlar başlanmışdı. Təhsil haqqında qanun qəbul edilmişdi. Bu qanuna əsasən təhsil sahəsində özəl müsəssisələrin açılmasına icazə verildi və tezliklə bir çox belə müstəqil təhsil ocaqları yarandı.
 
Ali və orta ixtisas təhsili məktəblərinə qəbulun [[test üsulu]] ilə keçirilməsi Elçibəy iqtidarının mühüm uğurlarındandır. Azərbaycanın yüzlərcə alim, müəllim və metodisti cəlb edilməklə bircə ilin içində orta məktəbdə keçilən humanitar fənlər üzrə 7 yeni proqram hazırlandı və onların əsasında 60-a yaxın adda tam yeni dərslik yazdırıldı; ümumiyyətlə, başqa fənlər də daxil olmaqla 90-a yaxın adda yeni dərslik ortaya qoyuldu ki, orta məktəblərimiz onlarla ilk dəfə tanış olurdu.
Əbülfəz Elçibəyin [[I Fəxri Xiyaban|I Fəxri Xiyabanda]] yerləşən məzarı
 
Ali və orta ixtisas təhsili məktəblərinə qəbulun [[test üsulu]] ilə keçirilməsi Elçibəy iqtidarının mühüm uğurlarındandır.
 
Azərbaycanın yüzlərcə alim, müəllim və metodisti cəlb edilməklə bircə ilin içində orta məktəbdə keçilən humanitar fənlər üzrə 7 yeni proqram hazırlandı və onların əsasında 60-a yaxın adda tam yeni dərslik yazdırıldı; ümumiyyətlə, başqa fənlər də daxil olmaqla 90-a yaxın adda yeni dərslik ortaya qoyuldu ki, orta məktəblərimiz onlarla ilk dəfə tanış olurdu.
 
Yeni məzmunlu proqram və dərsliklərin yaradılmasını prezident strateji əhəmiyyətli dövlət məsələsi saydığına görə, ölkənin maliyyə böhranı içərisində olduğuna baxmayaraq onun göstərişi ilə ayrılan 110 milyon manatlıq yardımla təhsil ədəbiyyatı üzrə yeni güclü nəşriyyat - "Öyrətmən" yaradıldı, yeni dərsliklərin nəşri üçün yetərincə kağız əldə edildi və kitabların nəşrinə başlanıldı.
Sətir 137 ⟶ 133:
 
== Prezidentlikdən sonrakı fəaliyyəti ==
Elçibəy iqtidarının apardığı geridönməz müstəqillik siyasətindən təşvişə düşən xarici və daxili düşmənlər birləşərək Azərbaycanda hərbi qiyam təşkil etdilər və ölkədə vətəndaş müharibəsi qaçılmaz oldu. Öz xalqını labüd faciələrdən qurtarmaq istəyən prezident Əbülfəz Elçibəy [[1993]]-cü ilin iyununda hakimiyyətdən uzaqlaşaraq doğma [[Kələki]] kəndinə getdi və burada 4 il 4 ay yaşayaraq siyasi mübarizəsini davam etdirdi. Bir çox antitürkist, bidətçi qruplar onu hakimiyyətdən salmışdır.
 
Prezidentlik səlahiyyəti bitdikdən bir qədər sonra – [[1997]]-ci ilin 30 Oktyabrında Bakıya dönən Əbülfəz Elçibəy, yenidən Azərbaycan müxalifətinin liderinə çevrildi. Demokratik Konqresə sədr seçilən (1997) AXCP sədri Əbülfəz bəy, həmin ilin Noyabrında [[Bütöv Azərbaycan Birliyi]]ni də yaratdı və ona başçılığı öz üzərinə götürdü. Marqaret Tetçerin "Qafqazda ən böyük demokrat" adlandırdığı Ə.Elçibəy, həm də [[Türk Xalqları Assambleyası]]nın fəxri sədri seçildi ([[1997]]).

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023