Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
|
|
||
|
Sətir 71:
XI əsrin əvvəllərində Burkina Faso ərazisinə şimal-şərqdən, indiki Qana ərazisindən mosi tayfası gəlmişdir. Mosilər yerli nyenese, qrusi və busa tayfalarını özlərinə tabe etdilər. Doqon tayfası şimala çəkilməyə məcbur oldu. Müasir Furkina Faso ərazisində XIV əsrdə Uaqaduqu, Yatenqa, Tenkodoqo və Fada-Qurma dövlətləri mövcud olmuşdur. XIV əsrdən XVI əsrə qədər Yatenqa dövləti qonşu Mali və Sonqay ərazilərinin bir hissəsini işğal etmişdir.
=== Müstəmləkə dövrü ===
XIX əsrin sonlarında Burkina Fasonın fransızlar tərəfindən işğalı başlandı. 1895-ci ildə Yatenqa dövlətinin ordusu darmadağın edildi, 1897-ci ildə isə Fada-Qurma Fransanın protektoratlığını tanıdı. 1904-cü ildən 1919-cu ilədək Yuxarı Volta fransız müstəmləkəsi olan Yuxarı Seneqal - Niger müstəmləkəsinin tərkibində, sonralar isə ayrıca müstəmləkə olmuşdur. 1947-ci ildə Yuxarı Volta müstəmləkəsi bərpa olunmuşdur. 1947-ci ildən 1958-ci ilə kimi fransız Yuxarı Voltası Fransa dənizarxası ərazisi olmuş, sonralar isə Fransa Birliyinin tərkibində Yuxarı Volta Muxtar Pespublikası kimi təşkil olunmuşdu. 1958-ci ildə Yuxarı Volta 1959-1960-cı illərdə mövcud olmuş Mali Federasiyasına (mali və Seneqal) daxil olmağı planlaşdırmaq arzusunda olsa da, qonşu Fil Dişi Sahili dövlətinin təzyiqi nəticəsində bu federasiyada iştirak etməkdən imtina etdi. 1959-cu ilin dekabrında Yameoqo ölkənin prezidenti oldu. Onun ilk işi öz partiyasından başqa digər partiyaların fəaliyyətini qadağan etmək oldu.
=== Müstəqillik dövrü ===
5 avqust 1960-cı ildə Yameoqo tərəfindən Yuxarı Voltanı müstəqil dövlət elan etdi və onun ilk prezidenti oldu. 1966-cı ilin yanvarında başlanan ümummilli tətil nəticəsində Yameoqo hakimiyyətdən devrildi. Hakimiyyət podpolkovnik Sanqule Lamizana başda olmaqla hərbçilərin əlinə keçdi. 1970-ci ildə Burkina Fasoda yeni konstitusiya qəbul edildi, siyasi partiyaların fəaliyyətinə icazə verildi, artıq briqada generalı olmuş Lamizana ümumi səsvermə nəticəsində ölkə prezidenti seçildi. Lakin 1974-cü ildə növbəti prezident seçkiləri ərəfəsində hakim partiyanın rəhbərləri arasında ziddiyyətlər kəskinləşdi və 1974-cü ilin fevralında Lamizana hakimiyyəti ələ keçirdi. 1977-ci ildə Lamizana ölkəni mülki idarəetmə formasına qaytardı, lakin 1980-cı ilin noyabrında Yuxarı Voltada pollkovnik Saye Zerbonun başçılığı ilə yenidən hərbi rejim quruldu.
==Ən kasıb prezident==
| |||