Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Dırnaq
Sətir 38:
==Tarixi==
 
Rayonun ən qədim kəndlərindən sayılan Böyük Bəhmənli ərazisində miladın ilk yüzilliklərində Bəhmən şəhəri yerləşib. Ötən əsrin 50-ci illərinin sonlarına qədər qalıqları qalmış bu şəhərin Sasani hökmdarları tərəfindən salındığı güman olunur. Ötən əsrin ortalarında kolxozlaşmanın vüsət aldığı bir vaxtda şəhərin qalıqları məhv edilərək ərazidə əkin sahələri salınıb. Böyük Bəhmənli ərazisində qədim türk tayfalarına məxsus kurqanlar, həmçinin daha bir şəhər qalığı, on oğuz (haylandur) türklərinə məxsus və hazırda Haylan adı ilə tanına ərazilər mövcuddur. Kəndin ərazisində həmçinin Qızılbaş, Alaqarğı, Gözarası, Palıdlı bağ, Şirvan ata, Çalağay kimi tarixi yer adları bu gün də qalmaqdadır. Bir sıra tarixi mənbələr bəhmənlilərin [[Mərkəzi Asiya]]dan gəldiyini qeyd edirlər. «"Qarabağnamələr»" və digər tarixi sənədlər [[Qarabağ xanlığı]]nın əsasını qoymuş Pənahəli xanın da Bəhmənlidən olduğunu qeyd edirlər.
 
Pənahəli xanın kötükcəsi, tarixçi Əhməd bəy Cavanşir doğma yuvalarından danışarkən yazır: «"Onun əcdadı olub, Araz çayının sahilində, Bəhmənli kəndinin yaxınlığında Alaqarğı oymağında yaşayan Məhəmmədxan adlı birisi ceyran dərisindən qayırılmış perqament üzərində yazılan bir qəbaləyə əsasən Kürəkçay, Kür, Araz, Əlincəçay və Göycə gölü arasındakı 200 verstə qədər uzunluğu və bu qədər də eni olan bütün Qarabağ torpaqlarını satın almış və uzun müddət bu yerdən müstəqil surətdə istifadə edərək, hələ sağlığında oranı üç oğlu arasında bölüşdürmüşdü.»"
 
Mehdiqulu xan Cavanşir 1827-ci ildə Irandan dönəndən sonra Qarabağ komendantı tərəfindən qeyri-qanuni olaraq torpaqlarını pay-bölüş edilmiş gördü. Haqqını qaytarmaq üçün ədliyyə orqanlarına baş vurdu. Özəl mülkü haqqında məhkəməyə təqdim etdiyi arayışlarda Alaqarğı barəsində də bilgi var. Mehdiqulu xan dədə-baba torpaqları Alaqarğının sınırlarını belə cızır: «"Alaqarğı—gündoğandan Köndələnçay, günbatandan Sarısu arxı, güneydən Arazla sınırlanan bir torpaqdır. Quzeydən Quruçay bu torpağı ikiyə bölürdü. Bir hissəsi podpolkovnik Məhəmmədqasım ağanın idi. Bir hissəsində isə xəzinəyə bağlı Bəhmənli, Seyidmahmudlu, qışda Hacılı və Yağləvənd obaları əyləşirdilər»".[[1www.az-wikipedia.com/page/124 |1]]
 
Bu gün Böyük Bəhmənli kəndində 40-a yaxın tayfa və tirələr mövcuddur. Bunlardan ən böyükləri kimi [http://az.wikipedia.org/wiki/K%C9%99birli_eli Kəbirli], Qarçığay, Məmmədli, Qurbanlı, Zeynallı,Abdullalar, Qara Qasımlı və s. göstərmək olar.
Sətir 58:
[http://az.wikipedia.org/wiki/B%C9%99hm%C9%99nli_xal%C3%A7as%C4%B1 Bəhmənli xalçası]
 
Xalçanın adı Fizuli rayonunun Böyük Bəhmənli kəndinin adı ilə bağlıdır. «"Bəhmənli»" xalçasınını orta kompozisiyası bir-birinin ardınja düzülmüş, orijinal formalı fiqurlar təşkil edir. Orta sahədə yerləşən bir və ya iki fiqur xüsusən maraqlı olan kompozisiyadır. qocaman xalçatoxuyanların təxminlərinə görə, bu fiqurlar «"heykəl»", «"manqal»" və ya «"çanq»" (pənjə), digərləri isə sanaqlıbağanı təsvir edir. Belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, heyvan fiquruna bənzəyən bu fiqurlar müəyyən tayfanın totemi olan çanaqlıbağanın təsviri ilə bağlıdır. Füzuli rayonunda yerləşən Böyük Bəhmənli kəndinin adı ilə bağlı olan "Bəhmənli" xalçasınını orta kompozisiyası bir-birinin ardınca düzülmüş orijinal formalı fiqurlar təşkil edir. Belə bir nəticəyə gəlinir ki, heyvan fiquruna bənzəyən bu fiqurlar müəyyən tayfanın totemi olan çanaqlı bağanın təsviri ilə bağlıdır.
 
Üçtəpə kurqan abidəsi

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023