Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
ce
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
|
Teqlər: Geri qaytarıldı Vizual redaktor
|
||
|
Sətir 6:
'''Məhəmməd Füzuli''' ({{dil-ar|محمد بن سليمان}}) ({{DVTY}}), daha çox sadəcə '''Füzuli''' ({{dil-fa|فضولی}}) təxəllüsü ilə tanınır — XVI əsr [[Azərbaycan]] şairi. O, ana dili olan [[Azərbaycan dili|azərbaycanca]], həmçinin [[Fars dili|farsca]] və [[Ərəb dili|ərəbcə]] şeirlər yazmışdır. Füzuli [[Türk dilləri|türkdilli]] ədəbiyyatın ən böyük şairlərindən biri, həm [[Azərbaycan ədəbiyyatı|Azərbaycan]], həm də [[Osmanlı ədəbiyyatı|Osmanlı]] ədəbiyyatının görkəmli simalarından biri kimi qəbul edilir. Füzulinin yaradıcılığı XVI–XIX əsrlərdən [[Mərkəzi Asiya]]ya və [[Hindistan yarımqitəsi|Hindistana]] qədər uzanan [[Farslaşmış cəmiyyət|fars-türk mədəniyyət sahəsində]] geniş şəkildə tanınmış və təqdir edilmişdir.
1494-cü ildə indiki [[İraq]]da anadan olan Füzuli uşaqlıqda yaxşı təhsil almış, ədəbiyyat, riyaziyyat, astronomiya və xarici dilləri öyrənmişdir. Onun sağlığında Füzulinin doğma yurduna nəzarət [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]], [[Səfəvilər|Səfəvi]] və [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı]] imperiyaları arasında dəyişmişdir. O, hər üç imperiyanın dövlət səlahiyyətliləri üçün şeirlər yazmış, ilk şeirini [[Ağqoyunlu hökmdarlarının siyahısı|Ağqoyunlu şahı]] [[Əlvənd mirzə]]yə həsr etmişdir. Füzuli poeziyasının çoxunu [[İraq]]da Osmanlı hakimiyyəti dövründə yazmış və buna görə o, bəzən Osmanlı şairi də adlandırılır. Füzulinin bütün həyatı boyu onun bir neçə himayədarı olmuş, lakin heç vaxt onu həqiqətən qane edən birini tapa bilməmişdir və onun şah sarayına qoşulmaq arzusu heç vaxt həyata keçməmişdir. O, [[Təbriz]], [[Anadolu]] və [[Hindistan]] kimi yerləri görmək arzusunu
Füzuli daha çox Azərbaycan dilində yazılmış əsərləri, xüsusilə də [[qəzəl]]ləri və eyniadlı [[Orta Şərq]] faciəli sevgi hekayəsinin interpretasiyası olan "''[[Leyli və Məcnun (Füzuli)|Leyli və Məcnun]]''" [[Epos|epik poeması]] ilə tanınır. Bu söz Yaxın Şərq faciəli sevgi hekayəsinin təfsiridir. Bundan başqa, o, Azərbaycan və fars dillərində, həmçinin, mübahisəli olaraq ərəb dilində "''[[Divan (ədəbiyyat)|Divan]]''"lar yazmışdır. Onun üslubu "hisslərin intensiv ifadəsi", mistik metafor və simvollardan istifadə etməsi, [[Nizami Gəncəvi|Nizami]], [[Əbdürrəhman Cami|Cami]] və [[Hafiz Şirazi|Hafiz]] kimi fars şairlərinin, eləcə də [[Həbibi]] və [[İmadəddin Nəsimi|Nəsimi]] kimi Azərbaycan şairləri təsirini göstərməsilə fərqlənir.
| |||