Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
1 mənbə arxivləşdirildi və 0 keçid ölü olaraq işarələndi.) #IABot (v2.0.9.5 |
|||
Sətir 6:
Böyük Moğol İmperiyasının əsası [[Babur|Zahirəddin Məhəmməd Babur]] ({{Dil-fa|ﻇﻬﻴﺮﺍﻟﺪﻳﻦ محمد}} ; ''al-ṣultānu 'l-ʿazam wa 'l-ḫāqān al-mukkarram bādshāh-e ġāzī'')<ref>[http://dawn.com/2011/01/02/past-present-emperors-new-names/ Emperors new names (title) Mirza] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121015005459/http://dawn.com/2011/01/02/past-present-emperors-new-names/ |date=2012-10-15 }}, the title of Mirza and not Khan or Padishah, which were the titles of the Mongol rulers.</ref> tərəfindən qoyulmuşdur.<ref>Richards, John F. (1995), [http://books.google.com/books?id=HHyVh29gy4QC The Mughal Empire,] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160529043831/https://books.google.com/books?id=HHyVh29gy4QC |date=2016-05-29 }} [[Cambridge University Press]], p. 6, ISBN 978-0-521-56603-2</ref><ref>Schimmel, Annemarie (2004), [http://books.google.com/books?id=N7sewQQzOHUC The Empire of the Great Mughals: History, Art and Culture, Reaktion Books] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130528150011/http://books.google.com/books?id=N7sewQQzOHUC |date=2013-05-28 }}, p. 22, ISBN 978-1-86189-185-3</ref><ref>Balabanlilar, Lisa (15 January 2012), [http://books.google.com/books?id=7PS6PrH3rtkC Imperial Identity in Mughal Empire: Memory and Dynastic Politics in Early Modern Central Asia] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160610154458/https://books.google.com/books?id=7PS6PrH3rtkC |date=2016-06-10 }}, I. B. Tauris, p. 2, ISBN 978-1-84885-726-1</ref><ref>Bose, Sugata Bose; Ayesha Jalal (2004). [http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&pg=PA28 Modern South Asia: History] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191211140636/http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&pg=PA28 |date=2019-12-11 }}, Culture, Political Economy. Routledge. p. 28. ISBN 978-0-203-71253-5.</ref> [[Babur]] ata tərəfdən [[Teymurilər]] sülaləsindən, ana tərəfdən isə [[Çingizlilər]] sülaləsindəndir. [[Babur]]un atası [[Əmir Teymur]]un nəvəsi olan Ömər Şeyx Mirzə Barlas idi.<ref>"Mirza Muhammad Haidar". Silk Road Seattle. University of Washington. "On the occasion of the birth of Babar Padishah (the son of Omar Shaikh)"</ref> Baburun anası isə [[Çingizlilər]] nəslindən olan Yunus xanın<ref>The Babur Nama in Englis, Zahiru'd-din Mubammad Babur Padshah Ghdzt, ANNETTE SUSANNAH BEVERIDGE</ref> qızı Qutluq Nigar xanım idi.<ref>Lal, Ruby (2005). Domesticity and power in the early Mughal world. Cambridge: Cambridge University Press. p. 69. ISBN 9780521850223.</ref>
[[Babur]]un ata tərəfdən mənsub olduğu Teymurilər sülaləsinin əsasını qoyan [[Əmir Teymur]] əslən [[barlaslar|barlas]] boyundandı. Barlaslar [[Orta Asiya]]da yaşayan türkləşmiş<ref>Encyclopædia Britannica, [http://search.eb.com/eb/article-7271 "Timur"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20230701122200/https://academic.eb.com/ |date=2023-07-01 }}, Online Academic Edition, 2007. Quotation: "Timur was a member of the Turkicized Barlas tribe, a Mongol subgroup that had settled in Transoxania (now roughly corresponding to Uzbekistan) after taking part in Genghis Khan's son Chagatai's campaigns in that region. Timur thus grew up in what was known as the Chagatai khanate." …</ref><ref>G. R. Garthwaite, "The Persians", Malden, ISBN 978-1-55786-860-2, MA: Blackwell Pub., 2007. ([http://books.google.de/books?id=RpiywbMvG5gC&pg=RA1-PA148&dq=Timur+Turkic+speaking&hl=tr&sig=9tWp001dj7GoDBdAjveeJclsQD8 p.148] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110519174217/http://books.google.de/books?id=RpiywbMvG5gC&pg=RA1-PA148&dq=Timur+Turkic+speaking&hl=tr&sig=9tWp001dj7GoDBdAjveeJclsQD8 |date=2011-05-19 }})</ref> [[monqollar|monqol]]<ref name="B.F. Manz 1989, p. 28">B. F. Manz, The rise and rule of Tamerlan, Cambridge University Press, Cambridge 1989, p. 28: "… We know definitely that the leading clan of the Barlas tribe traced its origin to Qarchar Barlas, head of one of Chaghadai's regiments … These then were the most prominent members of the Ulus Chaghadai: the old Mongolian tribes — Barlas, Arlat, Soldus and Jalayir …"</ref><ref name="M.S. Asimov 1998, p. 320">M. S. Asimov & C. E. Bosworth, History of Civilizations of Central Asia, UNESCO Regional Office, 1998, ISBN 92-3-103467-7, p. 320: "… One of his followers was […] Timur of the Barlas tribe. This Mongol tribe had settled […] in the valley of Kashka Darya, intermingling with the Turkish population, adopting their religion (Islam) and gradually giving up its own nomadic ways, like a number of other Mongol tribes in Transoxania …"</ref> boyu idi. ''Monqolların gizli tarixi'' ({{Dil-ru|Монголын Нууц Товчоо}}) adlı əsərə görə [[barlaslar]] [[borucigin]]lərlə bir soydan gəlir. Karçar barlaslar barlas boyunun qurucu əcdadlarıdır.<ref name="B.F. Manz 1989, p. 28"/> ''Monqolların gizli tarixi'' [[XIII əsr]]də [[Ögedey xan]]a yazılmış epik əsərdir. Bu əsərdə göstərilir ki, Karçar barlaslar eyni zamanda [[Çingiz xan]]ın əcdadı olan əfsanəvi monqol lideri Bodonçirin nəslindən gəlir.<ref>The Secret History of the Mongols, transl. by I. De Rachewiltz, [http://www.mongolianculture.com/TheSecretHist.htm Chapter I] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20070223125400/http://www.mongolianculture.com/TheSecretHist.htm |date=2007-02-23 }}</ref>
[[Orta Asiya]]nın yerli əhaliləri ilə sıx əlaqələrə görə [[barlaslar]] arasında [[İslam]] dinindən başqa digər dinlərə ([[Buddizm]], [[Şamanizm]]) də inananlar yaşayırdı.<ref name="M.S. Asimov 1998, p. 320"/> Bu sıx əlaqələr mədəni cəhətdən bir-birlərindən təsirlənmələrinə və qarışmalarına səbəb olmuşdu. Bu kimi səbəblərdən [[monqollar|monqol]] mənşəli boy olan [[barlaslar]] [[monqol dili]]ndən başqa çağataycanı da ([[Türk dilləri]]nin [[uyğur dili|uyğur]] mənşəli bir növü; [[ərəbcə|ərəb]] və [[farsca|fars]] dillərindən də təsirlənmiş<ref>G. Doerfer, [http://www.iranica.com/newsite/articles/v5f4/v5f4a002.html "Chaghatay"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20071118231354/http://www.iranica.com/newsite/articles/v5f4/v5f4a002.html |date=2007-11-18 }}, in Encyclopædia Iranica</ref> və çağdaş [[özbəkcə]]nin<ref>Allworth, Edward (1994). Central Asia: 130 Years of Russian Dominance, a Historical Overview. Duke University Press, 72. ISBN 0-8223-1521-1</ref><ref>Khayrulla Ismatulla, "Modern literary Uzbek", Bloomington, Indiana University Press. 1995</ref> yaranmasında rol oynamışdı) geniş şəkildə istifadə edirdilər. [[Babur]]un ölümündən sonra çağataycanın istifadə olunması getdikcə azalmış və əvəzinə [[fars dili]], daha sonra da [[urdu dili]]ndən istifadə olunmuşdur.<ref>Robert L. Canfield, Robert L. (1991). Turko-Persia in historical perspective, Cambridge University Press, p.20. "The Mughals-Persianized Turks who invaded from Central Asia and claimed descent from both Timur and Genghis – strengthened the Persianate culture of Muslim India".</ref>
| |||