Boeing B-17 Flying Fortress (“Uçan Qala”), ABŞ Ordusu Hava Korpusu (US Army Air Corps - USAAC) üçün İkinci Dünya Müharibəsindən əvvəl inkişaf etdirilmiş dörd mühərrikli ağır bombardmançı təyyarəsidir.

Boeing B-17 Flying Fortress
Tipi	Yüksək hündürlüklərdə uçan ağır bombardmançı təyyarə (6 və ya 10 heyət üzvü ilə)
Hazırlayan	Boeing
İstehsalçı	Boeing
Dizayner	Edward C. Wells, E. Gifford Emery
İlk uçuş	28 iyul 1935
İstismara verilmə tarixi	aprel 1938
İstimarının bitmə tarixi	1968 (Braziliya)
Status	Xidmətdən kənar
İstismarçılar	ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri, Kral Hərbi Hava Qüvvələri
İstehsal ili	1936–1945
Buraxılış sayı	12,731
Vahidinin qiyməti	238,329 ABD $
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

B-17-nin əsas vəzifəsi Almaniyanın sənaye və mülki hədəflərinə qarşı strateji gündüz nöqtə bombardmanı idi. Normandiya əməliyyatından əvvəl Əməliyyat nöqtəsində (Operation Pointblank) ABŞ-nin İngiltərədəki 8-ci Hava filosu və mərkəzi İtaliyada yerləşən 15-ci Hava Donanması, RAF Bombardman Komandanlığının gecə bombardmanında bir əlavə olaraq xidmət etmişdir. Bundan əlavə, B-17-lər aşağı səviyyədə də olsa Sakit okeandakı döyüşlərdə də istifadə edilmişdirlər. B-17-lər hər küncündə və yuxarı və aşağı qüllələrində olan 50 kalibrlik pulemyotları sayəsində Flying Fortress (“Uçan Qala”) adlandırılmışdırlar.

USAAC B-17-ni müharibədən əvvəlki dizaynına uyğun olaraq strateji bir silah olaraq istifadə etdi: yüksəkdən uçan, uzun mənzilli, yüksək bombardmançı, lakin vurulması asan olmayan bir təyyarə. Müharibə zamanı aldığı ağır xəsarətlərinə baxmayaraq, bazasına geriyə qayıda bilməsi və gövdə enişləri qabiliyyəti ilə B-17-ni bir ikona çevirmişdi. B-24 Liberator ilə müqayisədə daha aşağı mənzilinə və bomba daşıma qabiliyyətinə baxmayaraq, tədqiqatlar pilotların B-17-dən daha çox məmnun olduqlarını göstərmişdi . B-17 İkinci Dünya Müharibəsi illərində ABŞ-nin digər təyyarələrindən daha çox bomba daşıyırdı. Məsələn, Almaniyaya atılan 1,5 milyon ton bombanın 500 min tonu B-17 ilə atılmışdır.

Boeing B-17 ABŞ-nin müharibədə iştirak etdiyi bütün cəbhələrdə ən çox missiyaya sahib olmuş müttəfiq gündüz bombardmançısıdır. B-17 təyyarəsinin müvəffəqiyyəti, özünəməxsus ağır müdafiə avadanlığı və yüksək hündürlüykdə uçma qabiliyyətində gizlənmişdir.

Prototip 229, Boeing Aircraft Companynin 1934-cü ildə hazırladığı spesifikasiyaya uyğun olaraq tərtib edilmiş və ilk uçuşunu 28 iyul 1935-ci ildə etmişdir. 1937-ci ilin yanvarında 13 ədəd YB-17 (B-17 A) modelinin sınaqlarına başlanıldı. İlk istehsal modeli olan B-17 B modelinin 1939-cu ilin iyununda istehsalına başlandı və 39 ədəd istehsal edildi. B-17 C daha ağır silahlarla təchiz edilmişdi. Xidmətə girən təkmilləşdirilmiş B-17 D-lərin əksəriyyəti 7 dekabr 1941-ci ildə Yaponiyanın Pearl Harbor hücumu və Filippin hava limanlarına hücum zamanı itirildi. Salamat qalanlardan ABŞ-nin 10 dekabr 1941-ci ildə yapon gəmilərinə etdiyi ilk hücumu zamanı istifadə edildi. ABŞ-nin 8-ci Hərbi Hava Qüvvələrinin əsas silahı olan və 512 ədəd istehsal edən B-17 E, 17 avqust 1942-ci ildə Avropada gündüz bombardmanlarına başladı və bu vəzifəni 1945-ci ilə qədər davam etdirdi. Tezliklə “E” növü 3.405 ədəd istehsal edilən “F” tipi ilə əvəz olundu.

1942-ci ilin sonlarında Boeing B-17 G Flying Fortress meydana çıxdı. İki ədəd 0,5 düymlük (12.7 mm) pulemyot quraşdırılmış ön qüllə ilə təchiz edilmiş və düşmən hücumlarından daha yaxşı qorunmaq üçün gövdə ortasında yenidən düzəldilmiş silah mövqeləri ilə təchiz olunmuş B-17 G, Fortressin ən son modelidir. Bundan əlavə, son istehsal olunmuş “G” modellərində quyruq qülləsinin yerləşdirilməsində bir yeniləmə edilmişdi.

C-108, B-17-nin yük təyyarəsi variantıdır. 1945-ci ilin aprel ayında istehsalı dayandırıldıqda, 8,680 B-17 G istehsal edilmişdi, bunların 85-i Kral Hərbi Hava Qüvvələrinə (RAF) təhvil verilmişdi. Vega Aviasiya Korporasiyasının (Vega Aircraft Corporation) (Burbank) və Douglas Aircraft Company (Tulsa) istehsalı da daxil olmaqla, bütün növlərdə cəmi 12 min 731 təyyarə istehsal edilmişdir.