Vayxır — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunun Vayxır kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunun Vayxır kəndi Alagözməzrə kənd inzibati-ərazi vahidi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Vayxır kənd inzibati-ərazi vahidi yaradılmışdır.
| Vayxır | |
|---|---|
| 39°20′59″ şm. e. 45°28′03″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
|
| |
Toponimikası
Kəndin yaxınlığında Köhnə Vayxır adlı xarabalıq mövcuddur. Həmin kəndin dağılması nəticəsində indiki Vayxır yaşayış məntəqəsi yaranmışdır. Kəndin adı oradakı Vayxır mineral bulağının adındandır. Bulağın adı isə orta fars dilində vah – "yaxşı", "xeyirxah" (müasir "beh/bəh" sözünün qədim halı) və xvar – "yer" sözlərindən ibarətdir ki, bu da bulağın müalicə əhəmiyyətli mineral su olması ilə əlaqədardır.
Tarixi
Tarixi abidələri
Vayxır kəndində aşağıdakı daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri qeydə alınmışdır:
| İnventar № | Abidənin adı | Tarixi | Yerləşdiyi ünvan | Növü | Əhəmiyyət dərəcəsi |
|---|---|---|---|---|---|
| 1835 | Qəbirüstü daşlar | Tunc dövrü | Vayxır kəndi | Arxeoloji | Ölkə |
| 1836 | Vayxır nekropolu | E.ə. II–I minilliklər | Vayxır kəndi | Arxeoloji | Ölkə |
| 1837 | Gavurqala qalası | E.ə. XVII əsr | Vayxır kəndi | Arxeoloji | Ölkə |
| 1838 | Vayxır mədən yeri | E.ə. II minillik | Vayxır kəndi | Arxeoloji | Ölkə |
| 6067 | Köhnə Vayxır yaşayış yeri | Orta əsrlər | Vayxır kəndi | Arxeoloji | Yerli |
| 6068 | Köhnə qəbiristanlıq | Orta əsrlər | Vayxır kəndi | Arxeoloji | Yerli |
Coğrafiyası və iqlimi
Kənd Naxçıvançayın sahilində, alçaq təpəlikdə yerləşir.
Əhalisi
| İl | Daimi əhali | Kişilər | Qadınlar |
|---|---|---|---|
| 1999 | 1230 | 584 | 646 |
| 2009 | ↗1378 | ↗679 | ↗699 |
Tanınmış şəxsləri
- Əhməd Qəşəmoğlu — şair, publisist, sosioloq, 1988-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, iqtisad elmləri doktoru (1978).
İqtisadiyyatı
Mədəniyyəti
Kənddə mədəniyyət müəssisəsi mövcud deyil.
Təhsil
Kənddə Vayxır kənd tam orta məktəbi fəaliyyət göstərir.
Din
Kənddə dini ibadət yeri və ya dini icma qeydə alınmamışdır.
Səhiyyə
Kənddə səhiyyə müəssisəsi mövcud deyil.
Həmçinin bax
İstinadlar
- (PDF). 2022-01-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-16.
- . 2022-06-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-16.
- // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. səh. XXXX. ISBN 978-9952-34-156-0.
- (PDF). 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-20.
- (PDF). 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-20.
- (PDF). 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-20.
- (PDF). 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-20.
- (PDF). 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-20.
- (PDF). 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-20.
- . 2022-06-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-16.
- . 2022-06-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-21.