Uzunsütunlu leopoldiya (lat. Leopoldia longipes) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin leopoldiya cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar" kateqoriyasına aiddir –EN B2abc +3bc+4abc; B1ab (iii, iv, v) c (ii, iii) + 2b (iii, iv, v) c (ii, iii, iv). Azərbaycanın nadir növüdür.
Uzunsütunlu leopoldiya | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Cins:
Növ:
Uzunsütunlu leopoldiya
|
||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Soğanaqları iridir, yumurtavar-kürəkşəkillidir, 3-4 sm-ə qədər enindədir, boz-qəhvəyi qınlıdır. Gövdəsi düzdür, 40-70 sm hündürlükdədir. Yarpaqları yastıdır, 10-20 mm enindədir, kənarları kələ-kötürdür. Salxımı dğınıqdır, enli-konsvari, 20-45 sm uzunluğundadır. Barsız çiçəkləri çoxsaylıdır, mavi rəngdə olmaqla, çiçəkdən bir neçə dəfə uzundur, qıvrımdır, qövsvari əyilmişdir. Meyvəverən çiçəklərdə çiçəkyanlığı sarımtıl və ya qəhvəyi-yaşıl rəngdədir, uzunsov boruşəkillidir, tam silindrvaridir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə və meyvəvermə vaxtı aprel və may aylarına təsadüf edir. Mezokserofitdir. Toxum və soğanaqlarla çoxalır. Dağətəyi, aşağı və yuxarı dağ qurşaqlarında, aranda, daşlı-çınqılı, otlu, dağ yamaclarında, yarımsəhralarında rast gəlinir. Dekorativ bitkidir.
Yayılması
Kür-Araz ovalığı, Lənkəranın Muğan hissəsi, Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Şərur rayonu, Ardıc dağ, Havuş kəndi və Şahbuz rayonu Kükü dağ ərazisi).
Sayı və tendensiyası
Populyasiyalarına az-az rast gəlinir. Fraqmentləşmiş sahələrinin və yaşayış mühitinin keyfiyyətinin davam edən azalması müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Bəzək xüsusiyyətlərinə görə əhali tərəfindən toplanılması, otarılma və tapdalanma.
Mühafizə tədbirləri
Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər hazırlanmayıb. Ysaqlıqların yaradılması vacibdir.