Ukraynadakı ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı
UNESCO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısında Ukraynadan 7 adda (2014-cü ilə) tarixi abidə daxil edilmişdir. Bunlardan 6-si mədəni kriteriyalar üzrə, 1-i isə təbiət kriteriyalaları üzrə əlavə edilmişdir. Mədəni kriteriyalar üzrə əlavə edilən obyekrlərin biri "insan zəkasının şedervi" kimi qəbul edilmişdir. Bundan başqa Ukrayna ərazisində olan daha 15 obyekt siyahıya daxil edilməyə namizəddir. 12 oktyabr 1988-ci ildə SSRİ-də "Ümumdünya mədəni və tarixi irsinin qorunması üzrə konvensiya" qəbul edilmişdir. İlk dəfə 1990-ci ildə UNESCOnun "Ümumdünya irsi" Komitəsinin 14-cü sessiyasında Ukrayna ərazisində olan obyektlər siyahıya daxil edilmişdir.Aşağıdakı siyahı iki cədvəldən ibarədir. Birinci cədvəldə UNESCO-nun Ümumdünya irsinə daxil edilmiş obyektlər, ikinci siyahıda isə Ukrayna hökuməti tərəfindən siyahıya daxil edilməsi namizəd kimi göstərilən obyektlər əks olunur. Obyektlər siyahıya daxil edilmə ardıcıllığı ilə düzülmüşdür. Hər obyektin yerləşdiyi ünvan, coğrafi kordinatları, yaranma tarixi, siyahıya salınma tarixi, dəyərləndirilmə kriteriyası və identifikasiya nömrəsi qeyd edilmişdir.
# | Təsvir | Ad | Region | Kordinatlar | Yaranma tarixi | İl | İD | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Müqəddəs Sofiya kilsəsi və onunla əlaqədar monastır tikililəri | Kiyev | 50°27′10″ şm. e. 30°30′51″ ş. u.HGYO | XI əsr | 1990 | 527bis-001 i, ii, iii, iv |
[1] | |
Kiyev-Peçersk lavrı | 50°26′06″ şm. e. 30°33′26″ ş. u.HGYO | XI ısr | 527bis-002 i, ii, iii, iv | |||||
Berestov Xilaskar kilsəsi | 50°26′14″ şm. e. 30°33′17″ ş. u.HGYO | XI — XII əsrlər | 527-003 i, ii, iii, iv | |||||
2 | Lvov şəhərinin tarixi mərkəzi | Lvov | 49°50′30″ şm. e. 24°01′53″ ş. u.HGYO | XIII əsr | 1998 | 865 ii, v |
[2] | |
3 | "katerinovka" Struv geodeziya əyrisi | Katerinovka kəndi Xmeln vilayəti |
49°33′57″ şm. e. 26°45′22″ ş. u.HGYO | XIX əsr | 2005 | 1187-031 ii, iii, vi |
[3] [4] | |
"Feltşin" Struv geodeziya əyrisi | Qvardeyski kəndi, Xmeln vilayəti |
49°19′48″ şm. e. 26°40′55″ ş. u.HGYO | 1187-032 ii, iii, vi | |||||
"Baranovka" Struv geodeziya əyrisi |
Baranovka kəndi, Xmeln vilayəti |
49°08′55″ şm. e. 26°59′30″ ş. u.HGYO | 1187-033 ii, iii, vi | |||||
"Stara Nekrasovka" Struv geodeziya əyrisi |
Stara Nekrasovka kəndi, Odessa vilayəti |
45°19′54″ şm. e. 28°55′41″ ş. u.HGYO | 1187-034 ii, iii, vi | |||||
4 | Karpat və digər Avropa regionlarının meşələri | Zakarpatye vilayəti | 49°05′01″ şm. e. 22°33′55″ ş. u.HGYO | — | 2007 2011 2017 |
1133 ix |
[5] [6] [7] | |
5 | Mitropolit Bukovin və Dalmatsinin igamətgahı | Çernovtsi | 48°17′49″ şm. e. 25°55′29″ ş. u.HGYO | XIX əsr | 2011 | 1330 ii, iii, iv |
[8] | |
6 | Qədim Xerson şəhəri [~ 1] |
Sevastopol | 44°36′42″ şm. e. 33°29′36″ ş. u.HGYO | E,Ə. V əsr. — XIV əsr | 2013 | 1411 ii, v |
[10] | |
7 | Müqəddəs Georgi kilsəsi |
Droqobıç Lvov vilayəti |
49°20′51″ şm. e. 23°29′57″ ş. u.HGYO | XVII əsr | 2013 | 1424-003 iii, iv |
[11] [12] [13] | |
Müqəddəs İlahə kilsəsi | Maktov kəndi, Lvov vilayəti |
48°54′55″ şm. e. 23°06′32″ ş. u.HGYO | 1838 il | 1424-005 iii, iv | ||||
Müqəddəs İlahə kilsəsi |
Nijniy Verbij kəndi İvano-Frankovsk vilayəti |
48°29′55″ şm. e. 25°00′41″ ş. u.HGYO | 1808 il | 1424-006 iii, iv | ||||
Müqəddəs ruh kilsəsi | Poletiç kəndi Lvov vilayəti |
50°12′31″ şm. e. 23°33′02″ ş. u.HGYO | 1502 il | 1424-008 iii, iv | ||||
Müqəddəs ruh kilsəsi |
Roqatin İvano-Frankovsk vilayəti |
49°24′36″ şm. e. 24°36′10″ ş. u.HGYO | XVI əsr | 1424-011 iii, iv | ||||
Müqəddəs mələk Mixail kilsəsi | Ujok kəndi Zakarpatye vilayəti |
48°59′02″ şm. e. 22°51′16″ ş. u.HGYO | 1745 il | 1424-014 iii, iv | ||||
Müqəddəs ilahi yükəsliş kilsəsi | Yasin qəsəbəsi Zakarpatye vilayəti |
48°15′18″ şm. e. 24°20′39″ ş. u.HGYO | 1824 il | 1424-015 iii, iv | ||||
Müqəddəs üç ruh kilsəsi | Jolkva Lvov vi |
50°03′19″ şm. e. 23°58′55″ ş. u.HGYO | 1720 il | 1424-016 iii, iv |
# | Təsvir | Ad | Region | Kordinat | Время создания | Год | ID Критерии |
И. П. |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Borisoqleb kilsəsi | Çerniqov | 51°29′21″ şm. e. 31°18′25″ ş. u.HGYO | XII əsr | 1989 | 668 i, ii, iv |
[14] | |
Preobrojenski kilsəsi | 51°29′20″ şm. e. 31°18′28″ ş. u.HGYO | XI əsr | ||||||
2 | Kamenets-Podolsk qalası | Kamenets-Podolsk Xmeln vilayəti |
48°40′32″ şm. e. 26°34′25″ ş. u.HGYO | XI — XVIII əsr | 1989 | 670 i, ii, iv |
[15] | |
3 | Taras Şevçenkonun qəbri və Şevçenko milli parkı | Kanev, Çerkassk vilayəti | 49°43′59″ şm. e. 31°30′53″ ş. u.HGYO | 1925-ci il | 1989 | 672 |
[16] | |
4 | Biosfer qoruğu | Askaniya-Nova, Xerson vilayəti |
46°27′07″ şm. e. 33°52′51″ ş. u.HGYO | XIX əsrin sonu |
1989 | 673 x |
[17] | |
5 | Milli dendroloji park | Uman, Çerkassk vilayəti |
48°45′50″ şm. e. 30°14′07″ ş. u.HGYO | 1796 -ci il | 2000 | 674 |
[18] | |
6 | Baxcasaray Xan sarayı | Baxçasaray, Krım MV |
44°44′55″ şm. e. 33°52′55″ ş. u.HGYO | XVI əsr | 2003 | 1820 i, iii, v, vi |
[19] | |
7 | Daş qəbir | Terpeniye kəndi,[20] Zarorojye vilayəti |
46°56′59″ şm. e. 35°28′10″ ş. u.HGYO | e.ə. XX əsr. | 2006 | 5075 iii, vi |
[21] | |
8 | Nikolayevsk rəsədxanası | Nikolayev | 46°58′18″ şm. e. 31°58′23″ ş. u.HGYO | 1821 -ci il | 2007 | 5116 ii, iv |
[22] | |
9 | Qenuez qalası | Sudak, Krım | 44°50′25″ şm. e. 34°57′28″ ş. u.HGYO | VI — XVI əsr | 2007 | 5117 ii, iv, v |
[23] | |
10 | Nikolayevsk rəsədxanası |
Nikolayev | 46°58′18″ şm. e. 31°58′23″ ş. u.HGYO | 1821 il | 2008 | 5267 ii, iv, vi |
[24] | |
Kiyev dövlət universitetinin rəsədxanası | Киев | 50°27′08″ şm. e. 30°29′53″ ş. u.HGYO | 1845 il | |||||
Odessa dövlət universitetinin rəsədxanası | Odessa | 46°28′39″ şm. e. 30°45′19″ ş. u.HGYO | 1871 il | |||||
Krım astrofizika rəsədxanası | Naucniy qəsəbəsi, Krım | 44°43′35″ şm. e. 34°00′46″ ş. u.HGYO | 1945 il | |||||
11 | Odessa şəhərinin tarixi mərkəzi |
Odessa | 46°29′17″ şm. e. 30°44′27″ ş. u.HGYO | 1794 il — XIX əsrin sonu |
2009 | 5412 i, ii, iii, iv, v |
[25] | |
12 | Kiril kisəsi | Киев | 50°29′00″ şm. e. 30°28′19″ ş. u.HGYO | XII əsr | 2009 | 5423 i, ii, iii, iv |
[26] | |
Andrey kilsəsi | 50°27′32″ şm. e. 30°31′05″ ş. u.HGYO | XVIII əsr | ||||||
13 | Qenuez sütunları | Odessa vilayəti |
Bir neçə obyekt | XIII — XV əsr | 2010 | 5575 ii, iv |
[27] | |
14 | Manqul-kale | Baxçasaray Krım |
44°35′32″ şm. e. 33°48′01″ ş. u.HGYO | V — VI əsr | 2012 | 5773 iii, v, vi, vii |
[28] | |
Eski-Kremen | 44°36′35″ şm. e. 33°44′22″ ş. u.HGYO | VI əsr | ||||||
15 | Baxcasaray xan sarayı | Baxçasaray
Krım |
44°44′55″ şm. e. 33°52′55″ ş. u.HGYO | XVI əsr | 2012 | 5774 ii, iii, v, vi |
[29] | |
Çufut -kale) | Baxçasaray Krım | 44°44′27″ şm. e. 33°55′55″ ş. u.HGYO | V — VI əsr | |||||
16 | — | 2015 | 6058 ix |
[30] |
- ↑ На контролируемой Россией территории Крыма; российскими властями рассматривается как объект всемирного наследия на территории РФ[9]
- ↑ "Kiev: Saint-Sophia Cathedral and Related Monastic Buildings, Kiev-Pechersk Lavra". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "L'viv – the Ensemble of the Historic Centre". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Struve Geodetic Arc". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ Совместно с Норвегией, Швецией, Финляндией, Россией, Эстонией, Латвией, Литвой, Белоруссией, Молдавией
- ↑ "Primeval Beech Forests of the Carpathians and the Ancient Beech Forests of Germany". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ Расширен в 2011 и 2017 годах
- ↑ Совместно с Австрией, Албанией, Бельгией, Болгарией, Германией, Испанией, Италией, Румынией, Словакией, Словенией, Хорватией
- ↑ "Residence of Bukovinian and Dalmatian Metropolitans". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ На сайте "Эха Москвы" перепечатана статья блогера по теме охраны всемирного наследия в России Arxivləşdirilib 2019-09-11 at the Wayback Machine // Постоянное представительство РФ при ЮНЕСКО — «В Список всемирного наследия ЮНЕСКО на сегодняшний день включены 27 российских объектов всемирного наследия (включая крымский "Херсонес Таврический"), из которых культурных памятников - 17.»
- ↑ "Ancient City of Tauric Chersonese and its Chora". UNESCO World Heritage Centre. 2017-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Wooden Tserkvas of the Carpathian Region in Poland and Ukraine". UNESCO World Heritage Centre. 2017-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ Совместно с Польшей
- ↑ Переход к отсутствующему изображению осуществляется путём клика на изображение флага
- ↑ "Historic Centre of Tchernigov, 9th - 13th centuries". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Cultural Landscape of Canyon in Kamenets-Podilsk". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Tarass Shevtchenko Tomb and State Historical and Natural Museum - Reserve". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "National Steppe Biosphere Reserve "Askaniya Nowa"". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Dendrological Park "Sofijivka"". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Bakhchisaray Palace of the Crimean Khans". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ В 1,5 километрах от объекта
- ↑ "Archaeological Site "Stone Tomb"". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Mykolayiv Astronomical Observatory". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Complex of the Sudak Fortress Monuments of the 6th - 16th c." UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Astronomical Observatories of Ukraine". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Historic Center of the Port City of Odessa". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Kyiv: Saint Sophia Cathedral with Related Monastic Buildings, St. Cyril's and St. Andrew's Churches, Kyiv-Pechersk Lavra (extension of Kiev: Saint-Sophia Cathedral and Related Monastic Buildings, Kiev-Pechersk Lavra)". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Trading Posts and Fortifications on Genoese Trade Routes. From the Mediterranean to the Black Sea". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "Cultural Landscape of "Cave Towns" of the Crimean Gothia". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ "The historical surroundings of Crimean Khans' capital in Bakhchysarai". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
- ↑ Создан в 2007 году, расширен — в 2011 году