Titan (III) xlorid (TiCl3) - qeyri-üzvi bir birləşmədir, titanın və xlorid turşusunun duzudur, tünd bənövşəyi kristallar, suda həll olur, yavaş-yavaş havada oksidləşir, kristallohidrat əmələ gətirir.
Titan(III)xlorid | |
---|---|
Ümumi | |
Kimyəvi formulu | Cl₃Ti, TiCl₃ |
Molyar kütlə | 154,24 q/mol |
Fiziki xassələri | |
Sıxlıq | 2,64; 2,65-2,68; 2,656 q/sm³ |
Termik xüsusiyyətlər | |
Ərimə nöqtəsi | 440; 730; 920 °S |
Təsnifatı | |
CAS-da qeyd. nöm. | |
PubChem | |
RTECS | XR1924000 |
ChemSpider |
Fiziki xassələri
Titan (III) xlorid triqonal sistemin tünd bənövşəyi kristallarını əmələ gətirir. TiCl3-ün β-modifikasiyası məlumdur - qəhvəyi kristallardı. TiCl3•6H2O kristallohidrat yaradır, onunda hidrat izomerləri [Ti (H2O)6] Cl3 (bənövşəyi), [Ti (H2O)5Cl]Cl2•H2O (yaşıl) və [Ti (H2O)4Cl2] Cl • 2H2O(yaşıl) mövcuddur.
Alınması
- Titanın qatı isti xlor turşusunda həll edilməsi nəticəsində almaq olar:
- Titan(II)xloridin durulaşdırılmış xlor turşusunda həll edilməsi nəticəsində:
- Titan xloridin hidrogen ilə reduksiya nəticəsində:
- Titan (IV) xloridin titan ilə reduksiya nəticəsində alınır:
- Titan (IV) xloridin elektrolizi ilə reduksiyası:
Kimyəvi xassələri
TiCl3 suda, etanolda yaxşı həll olur, dietil etirində, benzolda həll olunmur. Maye ammonyak ilə komplekslər əmələ gətirir [Ti(NH3)6]Cl3 və TiCl3 • 2NH3.
- Qızdırılıqda parçalanır
- Inert atmosferdə qələvilərlə reaksiyaya girir:
- Havada reaksiya fərqli gedir:
- Turş mühitdə oksidləşir:
- Sulu məhlulu tədricən havada və neytral mühitdə oksidləşir:
- Qələvi metalların xloridləri ilə kompleks duzlar əmələ gətirir:
Tətbiqi
TiCl3, Tsiqler-Natta katalizatorun əsas hissəsidir, hansı ki, sənayedə polietilenin istehsalında məsul yer tutur. Üzvi sintezdə reagent kimi istifadə olunur.
İstinadlar
- Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 2-е изд., испр. — М.-Л.: Химия, 1966. — Т. 1. — 1072 с.
- Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 3-е изд., испр. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.
- Лидин Р.А. и др. Химические свойства неорганических веществ: Учеб. пособие для вузов. — 3-е изд., испр. — М.: Химия, 2000. — 480 с.
- (ing.).