Teizm (yun. Θεός, Teos — tanrı) — zəkaya və iradəyə malik, bütün maddi və mənəvi proseslərə möcüzəli təsir göstərən fövqəltəbii varlıq kimi Tanrının mövcudluğunu qəbul edən dini-fəlsəfi təlim. Daha dəqiq, kainatla Tanrı arasındakı əlaqəni aydınlaşdıran, mövcud kainatın yaranması və idarəsinə cavabdeh olan bir Tanrı anlayışını özündə əks etdirən, bu Tanrının müxtəlif yollarla din göndərdiyi fikrini müdafiə edən əqidədir. Bu yanaşmaya görə, Tanrı daima insanlarla əlaqə halındadır. Bu baxışları mənimsəmiş insanlara Teist deyilir.


Din

Monoteizm  · Dualizm  · Politeizm  · Deizm ·  ·  · Panteizm · Pandeizm

Totemizm  · Animizm  · Fetişzm  · Şamanizm

Buddizm · Bəhailik

İbrahimi dinlər

İudaizm · Xristianlıq · İslam

İnduizm · Caynizm · Siqhizm · Buddizm

Daoizm · Konfutsiçilik · Şintoizm

Digər dinlər

Tenqriçilik  · Zərdüştilik

Tanrı · Ruh · Günah  ·  ·  · İman  ·  ·  · Ölümdən sonrakı həyat  ·  · Məbəd

Dinlərin siyahısı

g ·

Aləmdə baş verən şeyləri teizm çox vaxt Allah qayəsinin həyata keçirilməsi kimi nəzərdən keçirir. Təbii qanunauyğunluq teizmdə Allah qayəsindən asılı şəkildə götürülür. Deizmdən fərqli olaraq teizm Allahın bütün dünya hadisələrində bilavasitə iştirakını qəbul edir, panteizmdən fərqli olaraq allahın dünyadan kənarda və dünya üzərində mövcudluğunu müdafiə edir. Teizm klerikalizmin, teologiyanınfideizmin ideoloji əsası olmaqla elmə və elmi dünyagörüşə ziddir.

Növləri

Monoteizm

  Əsas məqalə: Monoteizm

Monoteizm yalnız bir tanrının olduğu inancıdır. Bəzi müasir monoteist dinler də vardır ki, bunlar Bəhailik, İslam, Xristianlıq, Yəhudilik, Siqhizm, və Hinduizmin bəzi formalarıdır.

Politeizm

  Əsas məqalə: Politeizm

Politeizm birdən artıq tanrının olduğu inancıdır. Təcrübi olaraq Politeizm çoxsaylı Allahların olması inancı deyil, eyni zamanda xüsusi panteonların olduğu inancıdır.

Həmçinin bax

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023