Suriyanın şimalının Türkiyə tərəfindən işğalıSuriya vətəndaş müharibəsi zamanı Suriyanın şimalındakı ərazilərin Türkiyə Silahlı Qüvvələri və onun müttəfiqi Suriya Milli Ordusu tərəfindən işğal edilməsi. Bu proses 2016-cı ilin avqustundan başlamışdır. Bu ərazilər nominal olaraq ilə əlaqəli bir hökuməti tanısalar da, praktikada mərkəzləşdirilməmiş və Türkiyənin ikili səlahiyyəti altında ayrıca kvazidövlət təşkil edirlər.

Suriyanın şimalının Türkiyə tərəfindən işğalı
Bayraq
Bayraq
  Fərat Qalxanı əməliyyatı (2016) sahəsi   Zeytun budağı əməliyyatı (2018) sahəsi   Sülh Bulağı əməliyyatı (2019) sahəsi   Fərat Qalxanı əməliyyatı (2016) sahəsi   Zeytun budağı əməliyyatı (2018) sahəsi   Sülh Bulağı əməliyyatı (2019) sahəsi
  Fərat Qalxanı əməliyyatı (2016) sahəsi
  Zeytun budağı əməliyyatı (2018) sahəsi
  Sülh Bulağı əməliyyatı (2019) sahəsi
  Fərat Qalxanı əməliyyatı (2016) sahəsi
  Zeytun budağı əməliyyatı (2018) sahəsi
  Sülh Bulağı əməliyyatı (2019) sahəsi
Tarixi
 • Birinci müdaxilə 24 avqust 2016
 • İkinci müdaxilə 20 yanvar 2018
 • Üçüncü müdaxilə 9 oktyabr 2019
Paytaxt Əzaz
İdarəetmə forması
Prezident
Baş nazir
Müdafiə naziri
Sahəsi
 • Ümumi 8835 km²

Suriyanın Türkiyənin nəzarətində olan əraziləri , Əzaz, , , Təl-ƏbyəzRəsulayn kimi şəhərlər də daxil olmaqla 1,000-dən çox yaşayış məntəqəsindən ibarət 8,835 kvadrat kilometr ərazini əhatə edir. Bu yaşayış məntəqələrinin əksəriyyəti Türkiyə hökuməti tərəfindən terror təşkilatı kimi tanınan İslam Dövləti (İŞİD) və Suriya Demokratik Qüvvələrindən (SDQ) ələ keçirilmişdir. Buna baxmayaraq, bəzi şəhərlər, o cümlədən Əzaz Türkiyənin müdaxiləsindən əvvəl Suriya müxalifətinin nəzarəti altında idi. Türkiyənin nəzarətində olan ərazilərə köçmüşdür. Hökumət burada qismən səlahiyyətlərini genişləndirməyə başlamış, Suriya vətəndaşlarına sənədlərin verilməsi ilə məşğul olmuşdur. Bu ərazilər Türkiyə rəsmiləri tərəfindən "təhlükəsiz zonalar" adlandırılır. İşğalın bəzi ərazilərdə insan haqlarının pozulmasına, o cümlədən etnik təmizləməyə səbəb olduğu iddia edilir.

Əhalisi

Şimali Suriya, o cümlədən Türkiyənin nəzarətində olan ərazilər tarixən etnik cəhətdən çox qarışıq olmuşdur. Burada əsasən ərəblər, kürdlər, türkmənlər, yezidilərçərkəzlər yaşayır. 2020-ci ildən etibarən türklərin nəzarətində olan ərazilərdə ərəblər çoxluq təşkil edirdi. Türkiyə işğalından əvvəl əl-Bab regionunda ərəblər, Afrin bölgəsində isə kürdlər çoxluq təşkil edirdi. Təll-Əbyəzdə daha çox ərəblər yaşayırdı, Rəsulaynda isə kürdlərin üstünlük təşkil edirdi. Bununla belə, bütün bu ərazilər vətəndaş müharibəsi səbəbindən qaçqınların yerdəyişməsi və əhalinin hərəkətindən güclü şəkildə təsirlənmişdir. Türkiyənin müdaxiləsindən sonra çoxlu sayda suriyalı qaçqın könüllü və ya iradələrindən kənar olaraq bu ərazilərə köçmüşdür.

Etnik təmizləmə

Türkiyənin rəhbərlik etdiyi qüvvələr 2018-ci ilin əvvəlində ələ keçirdikdən sonra əsasən ərəb döyüşçüləri və Suriyanın cənubundan olan qaçqınları regionda yerləşdirməyə başlanılmışdır. Onlar evlərindən didərgin düşmüş yerlilərin evlərində məskunlaşmışdır. Əfrinin əksəriyyəti kürd və ya yezidi olan əvvəlki sakinlərinin evlərinə qayıtmasında maneələr təşkil edilmişdir.Suriya Milli Ordusunun (SMO) bəzi kürd milisləri və Türkiyənin dəstəklədiyi mülki şuralar bu köçürmə siyasətlərinə qarşı çıxsalar da, əksər SMO bölmələri onları tam formada dəstək vermişdilər.Dəməşqdən, Şərqi olan bəzi qaçqınlar "mütəşəkkil demoqrafik dəyişikliyin" bir hissəsi olduqlarını söyləmiş, bu planda Əfrinin kürd əhalisini ərəblərlə əvəz edilməsinin nəzərdə tutulduğunu qeyd etmişdilər. 2018-ci ilin mart ayına qədər Türkiyənin müdaxiləsi zamanı 200,000-dən çox insan Əfrin regionundan qaçqın düşmüş, Türkiyənin müdaxiləsindən sonra isə Suriyanın digər bölgələrindən olan 458,000 nəfər Əfrinə yerləşdirilmişdir.

Toponimik türkləşdirmə

Regionda Türkiyənin nəzarətinin qurulmasından sonra bir sıra küçə, meydan və kəndlərin adları dəyişdirilmişdir. Məsələn, Kastal Məkdad və Kutana kəndləri, həmçinin Rayi şəhərinin adı rəsmi olaraq Səlcuq obası, Zəfər obası və Çobanbəy olaraq dəyişdirilmişdir. Əfrində Saraya meydanı Ərdoğan meydanı adını daşıyır. Həm türkcə, həm də ərəbcə adın verildiyi lövhələrdə türkcə adlar daha böyük şriftlə vurğulanır.

Mənbə

İstinadlar

  1. . War on the Rocks. October 31, 2017. June 4, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: April 12, 2018.
  2. . 9 November 2019. 2019-11-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-09.
  3. . 30 March 2017. 2019-11-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-09.
  4. . 26 March 2018. 2019-11-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-09.
  5. Sirwan Kajjo. . Voice of America. 2 March 2017. 13 April 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 13 April 2017. Turkish occupation "is an existential threat to the Assad government's ability to reclaim the entirety of its territory, which is a key argument that regime loyalists make in their support of Bashar al-Assad's government," Heras said.
  6. Robert Fisk. . The Independent. 29 March 2017. 28 July 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 17 September 2017. You can’t mistake the front line between the Syrian army and Turkey’s occupation force east of Aleppo.
  7. Haid Haid. . . 2 November 2018. 20 November 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 19 November 2018.
  8. . www.aa.com.tr. 2019-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-10.
  9. Rudaw. . genocidewatch (ingilis). 2020-04-20. 2021-11-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-04.
  10. . The Jerusalem Post | JPost.com (ingilis). 2021-11-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-04.
  11. . the Guardian (ingilis). 2018-06-07. 2021-11-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-04.
  12. Iddon, Paul. . Ahval (ingilis). 2020-03-19. 2021-11-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-04.
  13. Asli Aydıntaşbaş. . 28 May 2020. 12 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 February 2021.
  14. Khayrallah al-Hilu. (PDF). 2019. 26 December 2020 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 10 February 2021.
  15. Adar, Sinem; Stiftung Wissenschaft Und Politik. . SWP Comment. 1 January 2020. doi:. 23 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 February 2021.
  16. Fabrice Balanche. . 21 December 2018. 11 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 February 2021.
  17. Tessa Fox. . 19 December 2019. 3 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 February 2021.
  18. Khayrallah al-Hilu. (PDF). 2019. 26 December 2020 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 10 February 2021.
  19. Ferhat Gurini. . 26 February 2019. 2 March 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 February 2021.
  20. Patrick Cockburn. . The Independent. 18 April 2018. 13 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 23 August 2018.
  21. Ammar Hamou; Barrett Limoges. . SYRIA:direct. 1 May 2018. 13 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 23 August 2018.
  22. . The Independent. 12 March 2018. 5 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 16 December 2018.
  23. " 2018-11-25 at the Wayback Machine". Reuters. 19 March 2018.
  24. . Rudaw. 20 April 2020. 29 April 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 6 May 2020.
  25. Baker, Rauf. . Middle East Quarterly. Fall 2021. September 2021. November 1, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: November 1, 2021.

Ədəbiyyat

  • Vanly, Ismet Chériff. The Kurds in Syria and Lebanon // Philip G. Kreyenbroek; Stefan Sperl (redaktorlar ). . New York City, London: Routledge. 1992. 112–134. ISBN 978-0-415-96691-7.

Əlavə ədəbiyyat

  • Bagheri, Saeed. . Israel Law Review (ingilis). 56 (2). 2023: 143–170. doi:. ISSN .
  • Heras, Nicholas. (PDF). Militant Leadership Monitor. Washington, D.C.: . 9 (11). November 2018: 11–16.
  • Morton, Nicholas. . Oxford: Oxford University Press. 2020. ISBN 978-0198824541.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023