Abutalıbov itburnusu

Abutalıbov itburnusu (lat. Rosa abutalybovii) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü.

Abutalıbov itburnusu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qızılgülkimilər Triba: Roseae Cins: İtburnu Növ: Abutalıbov itburnusu
Beynəlxalq elmi adı
Rosa abutalybovii Gadzh., 1973
Şəklin VikiAnbarda axtarışı EOL   631597

Təbii yayılması

Böyük Qafqazda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Qabığı qırmızımtıl-qonur, hündürlüyü 1,5 m-dək olan seyrək iynəli koldur. Yarpaqları xırda, 5-7 sm uzunluğunda, bünövrəsində ellipsvari, oraqvari əyilmişdir. Yarpağın arxası çılpaq, hamar, tək gövdəcik vəzicikləri və xırda iynələri vardır. Yalançı zoğları iri, uzunluğu 12-15 mm, eni 7-9 mm, çılpaq, hamar, iti uclu, kənarları vəziciklidir. Çiçəkləri tək və ya çiçək qruplarında 3-5 ədəddir; çiçək altlıqları inkişaf edərək, meyvəni örtür. Çiçək saplaqları qısa, uzunluğu 3-5 mm, çılpaq; kasayar-paqların uzunluğu 10-12, kənarları bütöv çıxıntılı və tək gövdəcik vəzicikli, içərisi zəif tükcüklüdür. Hipanti ellipsvari, uzunluğu təxminən 12 mm, dişicik ağızcığın başı iri, oturaq, ensiz, diametri 2 mm-dir. V-VI aylarda çiçəkləyir, VIII-IX aylarda meyvə verir.

Ekologiyası

Daşlı yamaclarda bitir. İstiyə, soyuğa davamlıdır. Torpağa tələbkar deyildir.

Azərbaycanda yayılması

Respublikamızda təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Tək və qrup əkinlərində istifadə olunur. Quru meyvələrdə vitamin C-nin miqdarı 1,8%-dir.