Sloveniya ilə Xorvatiya arasında ərazi mübahisəsi
Sloveniya ilə Xorvatiya arasında ərazi mübahisəsi — 1991-ci ildə Yuqoslaviyanın parçalanmasından sonra hər iki ölkənin müstəqillik əldə etməsindən sonra yaranıb.
Xorvatiya Statistika Bürosunun məlumatına görə, Xorvatiya və Sloveniyanın 668 km birgə sərhədi vardır. Sloveniya Respublikasının Statistika İdarəsinin məlumatına görə, Xorvatiya-Sloveniya sərhədinin uzunluğu 670 km-dir[1]. Sərhədin ən mübahisəli hissəsi Piran körfəzinin sularıdır.
Əvvəlcə sərhəd mübahisələri Sloveniya-Xorvatiya münasibətlərinə ciddi təsir göstərmir. 2000-ci illərin ikinci yarısında Sloveniya ərazi mübahisələrinin mövcudluğundan bəhanə gətirərək, iki dəfə (2008-ci ilin dekabrında və 2009-cu ilin sentyabr-oktyabr aylarında) Xorvatiyanın NATO-ya üzv olmaq üçün müraciətini əngəllədiyi zaman vəziyyət daha da pisləşməyə başlayır[2].
Bu şəraitdə hər iki ölkə ərazi mübahisəsinin həllində kömək üçün dünya birliyinə müraciət etmək qərarına gəlir və beynəlxalq arbitrajla razılaşırlar[3]. Arbitraj Sazişi 4 noyabr 2009-cu ildə Stokholmda imzalanır: Sloveniyanın Baş Naziri Borut Pahor, onun Xorvatiyalı həmkarı Yadranka Kosor və Avropa Şurasının Prezidenti Herman Van Rompöy[4] imzalayır. 28 iyul 2015-ci ildə Xorvatiya Sloveniyanın arbitraj qaydalarını pozduğunu iddia edərək arbitrajdan çıxır[5].
29 iyun 2017-ci ildə Daimi Arbitraj Məhkəməsi mübahisənin hər iki tərəfi üçün məcburi olan sərhəd qərarını verir. Palata Piran körfəzində quru sərhədinin mübahisəli hissələrinin mülkiyyətini müəyyən edir və Sloveniyanın Xorvatiya sularından keçən dəhliz vasitəsilə Adriatik dənizinin şimalındakı beynəlxalq sulara birbaşa çıxışı olması barədə qərar verir. Palata həmçinin Xorvatiya-Sloveniya sərhədi ilə bağlı bir sıra daha az əhəmiyyətli mübahisəli məsələlərlə bağlı qərar qəbul edir. Palatanın qərarı Sloveniya tərəfindən alqışlandı, lakin Xorvatiya onu həyata keçirmək niyyətində olmadığını bildirir[6][7][8].
- ↑ Grm, Barbara. Territory and Climate // Statistični letopis Republike Slovenije. — Statistical Office of the Republic of Slovenia, 2011. — Т. 50. — С. 38.
- ↑ "Europe | EU calls off talks with Croatia". BBC News Online. 2009-04-23. 2009-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-06-11.
- ↑ "Slovenia unblocks Croatian EU bid". BBC News Online. 2009-09-11. 2019-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-09-12.
- ↑ "Slovenia backs Croatia border deal in referendum vote". BBC News Online. 2010-06-06. 2023-12-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-06-07.
- ↑ "Croatia Exits Border Arbitration With Slovenia, Defying EU". Bloomberg L.P. 2015-07-29. 2016-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-02-04.
- ↑ "Slovenia wins battle with Croatia over high seas access - BBC News". BBC.com. 2017-06-29. 2017-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-29.
- ↑ "MMCživo: Večji del Piranskega zaliva gre Sloveniji, ki ima tudi dostop do odprtega morja :: Prvi interaktivni multimedijski portal, MMC RTV Slovenija". Rtvslo.si. 2017-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-29.
- ↑ "Arbitražni sud objavio kako treba izgledati granica na Piranskom zaljevu - Večernji.hr". Vecernji.hr. 2017-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-29.