Sind mətbəxi (Sind dilində: سنڌي کاڌا) — Pakistanın Sind əyalətində yaşayan sindlilərin ənənəvi mətbəxi.

Haqqında

Gündəlik yemək buğda və düyüdən hazırlanmış yaymadan ibarətdir, biri souslu və biri quru kəsmikli yeməkdən ibarətdir. Bu gün sindhi yeməyi bir çox ölkələrdə, o cümlədən də 1947-ci ildə müstəqillik əldə etdikdən sonra hindus sindhlilərin böyük bir hissəsinin miqrasiya etdiyi Hindistanda qida rasionuna daxildir.

Sind əyaləti müstəqilliyə qədər Bombey prezidentliyinin hakimiyyəti altında olub, Bombey və Sind də adlanırdı. Qucarat və Racastxanla yaxın olduğuna və hazırkı Bombeylə siyasi əlaqələrinə görə onun ümumi mətbəx ənənələri olmuşdur. Ulxasnaqarda Sindlilər bir neçə xüsusi yemək növündə bu ənənəni qoruyub saxlamışdılar. Bu növlərə misal olaraq Batan Papdi, Sev Dal Sendviç, Dahi Sev Puri və d. yeməklərini qeyd edə bilərik.

Sarımsaq souslu pamfre - sebastes balığından soğan və pomidorla bişirilən yeməkdir. Çapati adı buğda unu çörəyi ilə yeyilir. Çox az insan bunu necə mükəmməl şəkildə bişirməyi bilir. Bu balıq yağla zəngin olduğundan, çörək bişirmək üçün nə qədər yağın istifadəsini bilmək vacibdir. Çünki bu cür yaxşı bişirilmiş və qarışdırılmış bir sous yoxdur.

Loli və yoğurt yaxud Loli və südlü hind çayı kardamomla hazırlanır. Bu tavada bişirilmiş qalın mayasız çörəkdir. Buğda xəmiri soğan, isti yaşıl bibər, sarımsaq və keşniş / keşniş yarpağı ilə incə doğranır. Duz və yağ ilə un kifayət qədər sərt xəmirə yumşaq yoğrulur. Daha sonra bir qarışın səkkizdən birinə qədər yuvarlanır və aşağı istilikdə bir tavada bişirilir. Loli yarı hazır olduqda, xırtıldayan etmək üçün bir az yağ əlavə edin.

Tarixi təsirlər

İslamın Cənubi Asiyaya gəlişi yerli mətbəxə güclü təsir edib. Belə ki, müsəlmanlara donuz əti yemək və yaxud da spirtli içki istifadə etmək qadağan idi və halallıq prinsipinə ciddi şəkildə nəzarət edilirdi, müsəlman sindlilər mal əti, qoyun əti, toyuq, balıq, tərəvəz və ənənəvi meyvələr və süd məhsullarından istifadə edirdilər. Mərkəzi Asiya, Cənubi Asiya və Yaxın Şərq mətbəxi sindlilərin yeməklərinə təsir etmişdir.

Xüsusi günlər üçün yeməklər

Xüsusi yeməklər xüsusi hallarda hazırlanır. Bu yeməklərdən Çiti-kuni adlanan tərəvəz yeməyini qeyd edə bilərik.

  • Sai Bhaci çaval məşhur Sind yeməyidir. Pomidor, soğan və sarımsaq ilə "tarka" verilən ispanaqlı köri ilə servis edilən ağ qaynadılmış düyüdən ibarətdir.
  • Koki bir digər məşhur Sind yeməyidir. Buğda unu ilə hazırlanan və istənilən növ dal, sabzi və yaxud da kəsmik ilə yaxşı qarışdırıla bilər.
  • Seviyan (Vermicelli) adlı yemək adətən şəkərli (bəzi hallarda süddən istifadə etməklə) servis edilən desertdir.
  • Sindhi Kadi unikal və xüsusi yeməkdir, Hindistanda yaşayan sindlilər tərəfindən bayram günlərində hazırlanır. Adətən mövsümi tərəvəzlərdən istifadə edilməklə noxud unu ilə hazırlanan ədviyyatlı qidadır. Düyü ilə isti isti servis edilir.

İçkilər

 
Sadai
  • Sadai məşhur Sind içkisidir. Bu içki xaşxaş və badam toxumundan hazırlanır.
  • Ximi içkisi süd, zəfəran, aramotizə edilmiş kardamom ilə hazırlanan isti içkidir.
  • Şərbət içki növü gül yarpaqları və sandal ağacından hazırlanır.
  • Lassi yoğurtdan hazırlanmış ənənəvi içki növüdür.

Tərcümələr

  • Bu bölmədə urdu/hind, sind və Azərbaycan dillərində sind yeməklərinin tərcüməsi verilib. Sind dialektləri arasında da müəyyən fərqlər var. Belə ki, heydərəbadi-sindi yumurtanı "bedo", digər ərazilərdə yaşayan sindlilər isə onu "ando" adlandırır.

Otlar (Bitkilər)

Urdu/Hind dilində Sind dilində Azərbaycan dilində
Sokha Dhan-ia Sukka Dhaanna (سڪاڌاڻا) Kişniş toxumu
Hara Dhan-ia Sawa Dhaanna Kişniş yarpaqları
podeena Phoodno Nanə yarpaqları
methi Hurbo Samanlıq güldəfnəsi
taez paat Kamaal Pat Dəfnə yarpağı
Kadhi pata Kari patto Köri yarpaqları

Ədviyyatlar

Urdu/Hind dilində Sind dilində Azərbaycan dilində
Amchoor Amba-choor Quru manqo tozu
elaichi Photo (ڦوٽا) Kardamon qabıqları
Badi elaichi Wado photo Qara Kardamon (Cənnət buğdası)
namak Loonn (لوڻ) Duz
kali mirch Kaari Mirch Qara bibər
lah-sun Thoom(ٿوم) Sarımsaq
adrak adrak(ادرڪ) Zəncəfil
Zeera Jiro(جيرو) Zirə toxumları
Haldi Haidda(هيڊ) Zərdəçal tozu
Heeng Hing/Vagaranee Çadıruşağı otu
Zafran Zafran/Kaisar(ڪيسر) Zəfəran
gur Gud (ڳڙ) şəkər qamışı
mirch mirch(مرچ) bibər
imli Gida-mi-ri(گدامڙي) tamarinda
Khaskhas(کسکس) Khashkhash xaşxaş toxumu
Raee Rai xardal toxumu
Long Lua-nga (لونگ) mixək
Til Tirr Küncüt toxumu
Dalchini Mithi Kathi Darçın
Sauf Sauf Cirəgülü
Methi dana Hurbo Samanlıq güldəfnəsi
Lal mirch Gharo mirch Qırmızı bibər

Meyvələr və tərəvəzlər

Urdu/Hind dilində Sind dilində Azərbaycan dilində
Baingan Vaangan واڱڻ badımcan
Band Gobi Band/Pata Gobi kələm
Gaajar Gajjar(گجر) kök
Daal Daal mərci
Sag Sagg Xardal göyərti
Khajoor Qatal or Khark(کارڪ يا ڪتل) Xurma

Qoz-fındıq

Urdu/Hind dilində Sind dilində Azərbaycan dilində
Moongphali Behi-munga or Munghera(مڱيرا) Kha-ja Yer fındığı
Kaju Kaju Braziliya fıstığı
Badaam Badaamyoon(باداميون) Badam
Pista Pista/dodiyun Şam fıstığı
Akhrot Akhrot Qoz

Digər

Urdu /Hindi Sind dilində Azərbaycan dilində
Ghee Gheehu/Ghay Açıq kərə yağı
Cheeni or Shakkar Khand(کنڊ), Khandra Şəkər
Bheja or Maghaz Maghz(مغز) Brain
double-roti double-roti/Dhabbal Çörək
Aata Atto(اٽو) Kəpəkli un
Anda Bedo (Hyderbadi Sindhi) or Ando(آنو) Yumurta
Murghi Kukkar (ڪڪڙ) Toyuq
Paplate Paplet پاپليٽ Pomfret balığı
Chhota Gosht Nandho Gosht Qoyun əti
Barra Gosht Wado Gosht Mal əti
Palla machhli Pallo(پلو) Balıq

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

İstinadlar

  1. Sindhi Cuisine: Curry, Halva, Paan, Roti, Samosa, Biryani, Paratha, Naan, Chutney, Sindhi Cuisine, Nihari, Chapati, Korma, Gulab Jamun. General books, 2010, 118 p.
  2. Dimple Khitri. Memories of Sindh: Sindhi Cuisine (Volume 1). 2013, 38 p.
  3. (PDF). 2021-12-20 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-11-01.
  4. Sindhi Food – 37 Must Try Traditional Sindhi Dishes That Are Cultural & Tasty. - pandareviewz.com/sindhi-food-cuisine/
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023