Silvan (kürd. Farqîn;osman. ميا فارقين, Meyafarikîn) — Türkiyənin Diyarbəkir vilayətində şəhər və rayon. Rayon əhalisi 87,639 nəfərdir. Silvan qalası, , , Səlahəddin Əyyubi məscidi, Zəmbilfroş qalası, Əyyubi Kot minarəsi, Bəhlül bəy məscidi, qədim Xaldey kilsəsi (Bələdiyyə məscidi) və Bosat qalası, həmçinin muzey və tarixi malikanələr bu rayonda yerləşir.
| Silvan | |
|---|---|
| Silvan | |
 | |
| 38°08′32″ şm. e. 41°00′05″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 21640 |
| Nəqliyyat kodu | 21 |
| Digər | |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Qədim dövr
Silvan bir neçə alim tərəfindən Ermənistan krallığının kral Tiqran (e.ə. 95–55-ci illərdə hökmranlıq etmişdir) tərəfindən tikilmiş və onun şərəfinə adlandırılmış paytaxtı olan Tiqranakert şəhərinin iki mümkün yerindən biri (digəri ) kimi müəyyən edilmişdir.
E.ə. 69-cu ildə Roma Respublikasının ordusu Tiqranın qoşunlarını məğlub etmişdir. Şəhər sonrakı onilliklərdə ticarət və ellinizm mədəniyyətinin inkişaf edən mərkəzi kimi əhəmiyyətini itirmişdir. B.e. 387-ci ildə ilə Tiqranakert Bizans imperiyasının bir hissəsi olmuşdur.
Orta əsrlər
Təxminən b.e. 400-cü ilində şəhərin yepiskopu Sasani dövlətindən çoxlu sayda qalıqları qaytarmışdır. Bunlar Sasanilər dövründə təqib edilən xristian əzabkeşlərinin yadigarları idi. Bu səbəbdən onun adı dəyişdirilərək Martiropol (yun. Μαρτυρούπολις), yəni "şəhidlər şəhəri" adlandırılmışdır. I Yustinian islahatlarından sonra (527–565-ci illərdə hökmranlıq etmişdir) şəhər Dördüncü Ermənistan vilayətinin paytaxtı təyin edilmişdir. Şəhər İberiya müharibəsinin son mərhələsində Sasanilər tərəfindən nəticəsiz şəkildə .
Şəhər 588-ci ildə çox əziyyət çəkmiş, lakin tezliklə yenidən çiçəklənmişdir.
VII əsrdə ərəblər bu regionu ələ keçirdikdən sonra şəhər Məyafariqin adı ilə tanınmışdır. 935-ci ildə Həmdanilərin, daha sonra 978-ci ildə , daha sonra kürd tabeliyinə keçərək XI əsrin sonuna qədər sülalənin paytaxtı olmuşdur. Şəhər və bütün Diyarbəkir vilayəti 1085-ci ildə Səlcuqlu hakimi I Məlikşah tərəfindən alınmışdır. Sonrakı illərdə şəhər səlcuqi tayfaları ilə yerli hökmdarlar arasındakı rəqabətə görə bir neçə dəfə əl dəyişdirmişdir. 1118-ci ildə Artuqlular şəhəri ələ keçirmişdir. Uzun illər Zəngilərin hücumlarına müqavimət göstərmişdilər. Sülalə şəhərə nəzarəti qorumuşdur, lakin iqamətgahın Mardində yerləşməsinə üstünlük vermişdir.
1260-cı ilin əvvəllərində şəhər mühasirəyə alınaraq ələ keçirilmişdir. Şəhərin əhalisi Hülaku xanın başçılıq etdiyi monqol ordusu tərəfindən qırğına verilmişdir. Artuqlular nəhayət 1408-ci ildə Qaraqoyunluların hücumları altında süquta uğramışdılar.
Müasir dövr
2019-cu ilin mart ayında keçirilən yerli seçkilərdə HDP təmsilçisi Naşidə Topraq Silvan bələdiyyə başçısı seçilmişdir. 2020-ci ilin martında vəzifəsindən azad edilmiş, onun yerinə isə Mehmed Uslu müvəkkil təyin olunmuşdur.
Silvan 2015-ci ilin avqustunda genişmiqyaslı zamanı Türkiyə hökumət qüvvələri ilə Kürdüstan Fəhlə Partiyası (PKK) separatçıları arasında ciddi toqquşmaların yeri olmuşdur.
Mənbə
İstinadlar
- Adem Avcıkıran. (PDF) (türk və kürd). 2009. səh. 55. 8 November 2020 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 17 December 2019.
- Tahir Sezen, Osmanlı Yer Adları (Alfabetik Sırayla), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Yayın Nu 21, Ankara, p. 365.
- . 31 may 2019 tarixində .
- . 4 dekabr 2020 tarixində .
- ↑ Adontz, Nicholas. Armenia in the Period of Justinian: The Political Conditions Based on the Naxarar System. Trans. Nina G. Garsoïan. Lisbon: Calouste Gulbenkian Foundation. 1970. səh. 134.
- Edwards, Robert W., "Martyropolis". The Eerdmans Encyclopedia of Early Christian Art and Archaeology, ed., Paul Corby Finney. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing. 2016. 115. ISBN 978-0-8028-9017-7.
- (PDF). 2023-05-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-04.
- van Bruinessen, Martin. "Kurdistan in the 16th and 17th centuries, as reflected in Evliya Çelebi's Seyahatname". The Journal of Kurdish Studies. 3. 2000: 25.
- . səh. 305
- sabah, daily. . Daily Sabah (ingilis). 2020-03-23. 2023-01-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-26.
- . The Economist. 12 September 2015. 26 November 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 12 September 2015.
Ədəbiyyat
- Runciman, Steven. A History of the Crusades: Volume 3, The Kingdom of Acre and the Later Crusades. Cambridge University Press. 1987. ISBN 9780521347723.
Əlavə ədəbiyyat
- Amedroz, H. F. "The Marwanid Dynasty at Mayyafariqin in the Tenth and Eleventh centuries AD," JRAS, 1903, pp. 123–154.
- Minorsky, Vladimir. "Caucasica in the History of Mayyafariqin." BSOAS, Vol. 13, No. 1 (1949), pp. 27–35.