Seyid İbrahim Hüseyn Qütb (9 oktyabr 1906 – 29 avqust 1966, Qahirə), xalq arasında Seyid Qütb kimi tanınan Misir yazıçısı, pedaqoq, İslam alimi, qutbizmin banisi, inqilabçı və şairdir. O, 1950-1960-cı illərdə Misirdə Müsəlman Qardaşların aparıcı üzvü olub. 1966-cı ildə o, Misir prezidenti Camal Əbdül Nasirə qarşı sui-qəsd hazırlamaqda təqsirli bilinib və asılaraq edam edilib. O, Əl-Qaidə və İŞİD kimi qlobal cihadçı təşkilatların ideoloji köklərini dəstəkləyən dini-siyasi doktrina olan " atası" hesab olunur.
| Seyid Qütb | |
|---|---|
| ərəb. سَيِّد قُطْب | |
 | |
| Doğum tarixi | 9 oktyabr 1906 |
| Vəfat tarixi | 29 avqust 1966(59 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | asılma[d] |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, yazıçı, filosof, jurnalist, şair, yazıçı-dokumentalist[d], inqilabçı |
| Partiyası | |
| Üzvlüyü | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
24 kitabın 30-a yaxın kitabı müxtəlif səbəblərdən (əsasən dövlət tərəfindən məhv edilmiş) çap olunmamış və minimum 581 məqalənin, o cümlədən romanlar, ədəbi-bədii tənqid və maarifləndirici əsərlərin müəllifi, dünyanın, məxsusən İslam dünyası, xüsusən də "Sosial Ədalət" və Məalim fi əl-Tariq ("Yoldakı İşarələr") kitablarında İslamın ictimai və siyasi rolu ilə bağlı fəaliyyətilə tanınır. Onun şah əsəri ("Quranın kölgəsində") adlı Quranın 30 cildlik təfsiridir.
Qütbün yaxın ətrafı nüfuzlu siyasətçilər, ziyalılar, şairlər və ədəbiyyat xadimlərindən ibarət idi. 1940-cı illərin ortalarında onun bir çox yazıları məktəb, kollec və universitetlərin tədris proqramlarına daxil edilib.
Müşahidələrinin və tənqidlərinin əksəriyyəti müsəlman dünyasına yönəlsə də, Qütb həm də ABŞ cəmiyyətini və mədəniyyətini ciddi şəkildə rədd etməsi ilə tanınır, onu materialist, cinsi həzzlərə aludəçilik və zorakılıq kimi qiymətləndirirdi.. O, zorakı, təcavüzkar cihadı müdafiə edirdi. Qütb davamçıları tərəfindən böyük mütəfəkkir və İslam şəhidi kimi təsvir edilsə də, bir çox müşahidəçilər onu Əl-Qaidə kimi zorakı islamçı radikal qruplar üçün islamçı ideologiyanın əsas yaradıcısı və ilham mənbəyi kimi görürlər. Qütb XX əsrin görkəmli islamçı ideoloqlarından hesab olunur. Şəhidlik statusu ilə güclənən Qütbün cahiliyyə ilə bağlı fikirləri və şəriətin tətbiqini tövhidlə yaxından əlaqələndirməsi müasir islamçı və cihadçı hərəkatlara böyük təsir göstərmişdir. Bu gün onun tərəfdarlarını və ya "Qütbi" adlandırırlar.
Həmçinin bax
İstinadlar
- ↑ .
- ↑ Bibliothèque nationale de France (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ Sayyid Qutb // (ing.).
- Manne. . ABC News. 7 Kasım 2016. 16 Ocak 2019 tarixində .
- , Islam and Politics, Syracuse University Press (1998), p. 139
- Badmas 'Lanre Yusuf, Sayyid Quṭb: A Study of His Tafsīr, The Other Press (2009), p. 89
- Badmas 'Lanre Yusuf, Sayyid Quṭb: A Study of His Tafsīr, The Other Press (2009), p. 85
- Sayed Khatab, The Political Thought of Sayyid Qutb: The Theory of Jahiliyyah, Routledge (2006), p. 161
- The Political Thoughts of Sayyed Qutb, Ch. 3, p. 56
- . 27 Eylül 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 17 Haziran 2006.
- . PBS. 18 Şubat 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 19 Ekim 2022.
- Stahl, A.E. "'Offensive Jihad' in Sayyid Qutb's Ideology."
- Qutb, Milestones, (2003) pp. 63, 69
- . 17 Ekim 2003 tarixində . İstifadə tarixi: 26 Şubat 2015.
- . 19 Şubat 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 14 Temmuz 2023.
- Error in Webarchive template: Empty url., Peter L. Bergen] pp. 18–20
- (PDF). PBS. 23 Nisan 2013 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 19 Ekim 2022.
- Trevor Stanley. . 29 Haziran 2005 tarixində . İstifadə tarixi: 26 Şubat 2015.
- . Internet Encyclopedia of Philosophy. 29 Mayıs 2021 tarixində .
Xarici keçidlər
- . Azadlıq Radiosu (az.). 2012-06-25. İstifadə tarixi: 2024-03-15.