Senkyo kanşo (選挙干渉?, azərb. seçki müdaxiləsi) – Yaponiyada müxalifətin iştirakına mane olmağı bildirən termin. Yaponiya tarixində üç senkyo kanşo halı yaşanmışdır.
Hadisələr
Birinci hal 1892-ci ilin fevralında parlamentin kabineti tərəfindən buraxılmasından sonra baş vermişdir. Müxalif partiyalar və Matsukata kabinetinə təzyiq edərək kəskin büdcə kəsirlərini qəbul etdirmişdirlər. Seçkilər zamanı daxili işlər naziri hökumətdən müxalifətə qarşı hər cür tədbiri görmək barədə təlimat almışdır. Hətta bəzi bölgələrdə iğtişaşlar baş vermiş, 25 nəfər ölmüş, 288 nəfər yaralanmışdır. Buna baxmayaraq, müxalif partiyalar parlamentdə 163 yer tutaraq çoxluğu təşkil etmişdir.
İkinci hal 1915-ci ilin martında parlamenti buraxmasından sonra baş vermişdir. Şiqenobu hərb gücü genişləndirmək istəsə də, parlamentdə çoxluğu təşkil edən partiyası ona mane olmuşdur. Daxili işlər naziri və digər hökumət tərəfdarı partiyalar üçün səsləri almış, hətta hökumətin rayonlardakı qələbəsini təmin etmək üçün yerli idarəçilərə təzyiq etmişdir. Nəticədə, Doşikay parlamentdə yerlərin çoxunu tutmuşdur.
Üçüncü hal 1928-ci ildə baş vermişdir. 1927-ci ildə kabineti yaradılmışdır. və partiyalarının birləşməsi ilə yaranan partiyasının Nümayəndələr palatasında yerlərin çoxunu tutmasından sonra Tanaka parlamenti buraxmışdır. 1928-ci ilin fevralında baş tutan seçkilər zamanı hökumət daxili işlər naziri vasitəsilə seçkilərə müdaxilə etmişdir. Hökumət partiyası olan Seyyukay qalib gəlsə də, Suzuki tənqid olunmuş və o, istefa etməli olmuşdur.
Hüquq
Yaponiya konstitusiyasının 21-ci maddəsi siyasi azadlığı təmin edir və seçkilərdə iştiraka mane olmağı qadağan edir.
İstinadlar
- ↑
- Yaponiya konstitusiyası.
Ədəbiyyat
- (ingiliscə). VII cild (Sake–Temm). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 66. ISBN 0-87011-627-4. İstifadə tarixi: 6 yanvar 2023.