Sara Baykina
Sara Baykina (tatar. Сара Нәбиулла кызы Байкина; 14 dekabr 1895, Həştərxan – 1972[1], Həştərxan) — Rus və sovet aktrisası, Krım Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının əməkdar artisti, RSFSR-nın əməkdar artisti (5.11.1940). Məşhur tatar aktyoru, rejissor, müəllim Cəlal Muxametzyanoviç Baykinin (1886-1954) həyat yoldaşı.
| Sara Baykina | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 14 dekabr 1895 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1972[1] |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | aktrisa |
Sara Baykina 14 dekabr 1895-ci ildə Həştərxan şəhərində anadan olmuşdur. Teatr səhnə fəaliyyəti 1912-ci ildə Həştərxan Tatar teatr truppasında başlayır.
1913-1914-cü illərdə Səyyar, 1916-cı ildə Şirkat truppasında çalışır. Oktyabr İnqilabından sonra, 1919-cu ildə Həştərxan Tatar teatr studiyasında oxuyur.
1922-ci ildə Kazandakı Birinci Tatar Nümayiş Teatrında çıxış edir. 1928-1929-cu illərdə Kamal Tatar Akademik Teatrında çalışır, 1930-cu illərdə Bakıdakı Tatar teatrında, daha sonra Simferopoldakı Krım Tatar teatrında fəaliyyətini davam etdirir.
Sara Baykina teatrla birlikdə Özbəkistana sürgün edilir. 1944-1956-cı illərdə Əndican Özbək Teatrında çalışır[2], sonra Həştərxan Teatrına qayıtdır. 1934-cü ildə ən yüksək maaş alır: I kateqoriyaya görə 450 rubl. "Leyli və Məcnun", "Tahir-Zöhrə", "Baxçasarayın çeşməsi", "Çura Batır", "Qalim Aydamaq", "Otello", "Hamlet", "Yarovaya sevgi" və s. tamaşalarda həmişə baş rol oynamışdır.
Sara Baykina Mirheydər Feyzinin eyniadlı tamaşasında Qulyabanu rolunun ilk ifaçısıdır. Kərim Tinçurinin (Maysara - "Mavi Şal"), Fatih Əmirxanın (Sara - "Gənclik"), Ayaz İshakinin (Asma - "Müəllim"), Nəcəf bəy Vəzirovun (Səadət - "pyeslərində lirik rollar da oynamışdır. Müsibəti-Fəxrəddin"), Şərif Kamalın (Kamil - "Hacı-Əfəndi evlənir"), Aleksandr Ostrovskinin (Polina - "Qazanclı yer"), Fridrix Şillerin (Luiza - "Xəyanət və Sevgi"), Üzeyir Hacıbəyovun (Gülçöhrə - "Arşın mal alan"), Fəthi Burnaşın (Zöhrə - "Tahir-Zöhrə"), M. Kiryakovun (Yuliya - "Tibb bacısı"), Namiq Kamal (Şəfiqə - "Zavallı uşaq"), Uilyam Şekspirin (Ofeliya - "Hamlet") əsərlərində rol alır.
Krım Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının əməkdar artisti,
Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının xalq artisti,
Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının əməkdar artisti (1940).