E.ə. 333-cü ildə şəhəri Makedoniyalı İsgəndər fəth etdi. E.ə. 25-ci ildə şəhər adlı Roma əyalətinin paytaxtı oldu. Şəhərin qədim abidələrinin qalıqları aşkar Roma xüsusiyyətinə sahibdir, şəhərdə imperator Adrian (117-138) şəxsiyyətinə pərəstiş formalaşmışdır və burada çoxsaylı Roma veteranları məskunlaşmışdır ki, bu da ellinizmə məruz qalmış Anadolu üçün olduqca qeyri-adi hal idi. İmperator Adrianın 5 metrlik heykəlinin qalıqları qorunub saxlanılmışdır.

Arxeoloji sahənin qalıqları dəniz səviyyəsindən 1400-dən 1600 metrə qədər yüksəkliklərdə yerləşir. VI əsrin əvvəllərində burada güclü zəlzələ baş vermişdir. Daha bir VII əsrin ortalarında baş vermişdir. Nəticədə suyun qeyri-müntəzəmliyi və epidemiyalar başladı. Şəhərin qədim mədəniyyətinin ümumi tənəzzülü başlandıqdan sonra, sakinlər şəhəri yavaş-yavaş tərk etməyə və vadiyə köçməyə başladılar. Buna baxmayaraq, Bizans dövründə şəhərdəki Yunan-Xristian icmasının həyatı 13-cü əsrin əvvəllərinə, son mərhələsi başlayana qədər davam edirdi. Dağıdılmış Bizans qalasından nəticə çıxarmaq olar ki, şəhərin xristian sakinləri ilə gələn türklər arasında münasibətlər düşməncəsinə idi. Bu səbəbdən, türklər şəhərin özündə deyil, kənarındakı ayrı bir kənddə məskunlaşmağa başladılar. Saqalassosun qazıntılarından göründüyü kimi, şəhərin müsəlmanlaşması və türkləşməsi prosesi dinc keçmirdi və yunan-xristian əhalisi XIV əsrin əvvəllərinə qədər müqavimət göstərirdi.

• Beyaz Arif Akbas: Sagalassos: City of Fairies", Adrianapolis, Yalnizgoz Yay. 2010, ISBN 978-1-4536-1300-9.