Sanafir adası
Sanafir adası[1] və ya Sinafir[2] (ərəb. جزيرة صنافير Ğazīrat Ṣanāfīr) — Tiran boğazında, Qırmızı dəniz suları ilə yuyulan ada. Ada Tiran adasından şərqdə yerləşir. İnzibati baxımdan Səudiyyə Ərəbistanına aiddir. sahəsi 33 km²-dir. İqlimi olduqca istidir. Tropik qurşaqda yerləşir. Adada yaşayış yoxdur. Bitki və heyvalar aləmindən demək olar ki məhrumdur. Quraq tropik iqlim hakimdir. Adada təbi su qaynağı yoxdur. Ərazisi dağlıq platodan ibarətdir.
| Sanafir adası | |
|---|---|
| ərəb. جزيرة صنافير | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi |
|
| Uzunluğu |
|
| Eni | 5,9 km |
| Hündür nöqtəsi | 9 m |
| Əhalisi |
|
| Yerləşməsi | |
| 27°55′48″ şm. e. 34°42′36″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Səudiyyə Ərəbistanı |
| Akvatoriya | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
15 fevral 1954-cü il Misir hökumətinin Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasında baş tutmuş 659-cı iclasında adalarda İkinci Dünya müharibəsində Suveyş kanalını qorumaq məqsədi ilə Misir ordusunun burada yerləşdirilməsini bildirir[3]. Elə bu iclasda da Misir hökuməti Tiran və Sanafir adalarının 1906-cı ildən Misirin nəzarətində olmasını əsas gətirərək bu torpaqların Misirin ayrılmaz ərazisi olmasını bəyan edir[3]. 1955-ci ilin sentyabrında Misir İsrailin üzünə Tiran boğazını bağlayır, jhava məkanını İsrail təyyarələri üçün qapadır, Sanafir və Tiran adasında artilleriya nöqtələri təşkil edilir. Şarm-əş-Şeyx hərbi-dəniz bazasına çevrilir. 1967-ci ildə Altıgünlük müharibə zamanı adanı İsrail işğal edirlər. Ada 1982-ci ilə qədər İsrailin işğalında qalır[4]. Adanın hansı ölkəyə aidliyi Misir və Səudiyyə Ərəbistanı arasında mübahisə pridmeti olur. 2016-cı ilin fevralında isə Misir və Səudiyyə Ərəbistanı arasında imzalanmış sazişə əsasən Tiran və Sanasir Ər-Riyada güzəştə gedilir. Bunun müqabilində adalardan Misirə körpü çəkilməli idi. Ancaq 2016-cı ilin iyununda Misir məhkəməsi bu anlaşmanı qanunsuz elan edir. 2017-ci ilin yanvarında isə Ali məhkəmə bu qərarı təstiqləyir. İnstaniya məhkəməsi adaların Misirin nəzarətində 1906-cı ildən olmasını təstiqləyir. Bu Misirlə Osmanlı imperiyası arasında imzalanan müqaviləyə əsasən edilir. O zaman Ərəbistan yarımadası da daxil olmaqla adalar Misirin nəzarətinə verilmişdi[5][6][7][8]. Bu Misirdə etiazlara səbəb olur. Etirazçılar Osmanlı ilə Misir arasında bağlanmış 1906-cı il müqaviləsini əsas gətirirdilər.
24 iyun 2017-ci ildə Misir Prezidenti Əbdül Fəttah əl-Sisi dəniz sərhədlərinin demarkasiyası haqqında anlaşmanı təstiqləyir. Bununlada Tiran və Sanasir adaları Səudiyyə Ərəbistanının ərazisinə birləşdirilir. Müqavilə imzalandığı gündən qüvvəyə minir. Bir həftə sonra isə müqaviləni Misir parlamenti radifikasiya edir[9].
- ↑ Sergey.Kikot. "Misir- Tiran və Sanafir adaları". samiedem.blogspot.ru. 2016-12-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-04.
- ↑ Топокарты Генштаба
- ↑ 1 2 "Documentos oficiales de las Naciones Unidas". 2016-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-01.
- ↑ "Egypt Declares Islands of Sanafir and Tiran as Saudi Arabian Territory". Egyptian Streets. 9 aprel 2016 года. 2016-07-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-11.
- ↑ "Египетский суд аннулировал соглашение с Саудовской Аравией о передаче островов". 2017-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-01.
- ↑ "Суд Египта признал недействительным договор о демаркации границы с Саудовской Аравией". 2017-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-01.
- ↑ "Misir məhkəməsi Səudiyyə Ərəbistanına mübahisəli adaların verilməsini qadağan etdi". 2017-01-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-01.
- ↑ "История установления границ подмандатной Палестины". 2017-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-01.
- ↑ "Misir prezidenti Qırmızı dənizdə adalarının Səudiyyə Ərəbistanına verilməsi ilə bağlı razılaşmanı imzaladı". 2017-11-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-01.