Səid İsmaqilov
Səid İsmaqilov (başq. Сәйетғәле Әхмәт улы Исмәғилев 8 sentyabr 1884, Ufa quberniyası – 1970, Ufa, RSFSR, Başqırd MSSR, SSRİ) — şair, folklorşünas, başqırd ədəbiyyatının klassiki. Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının xalq şairi (1944), Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Yazıçılar Birliyinin üzvü (1938).
| Səid İsmaqilov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 8 sentyabr 1884 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1970 |
| Vəfat yeri |
|
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
| Fəaliyyət illəri | 1912–1970 |
Səid İsmaqilov 8 sentyabr 1884-cü ildə Rusiya İmperiyası, Ufa vilayəti, Ufa qəzasının Yeremeyevo kəndində (indiki Başqırdıstanın Çişmin rayonu) yoxsul kəndli ailəsində anadan olmuşdur.
Uşaqlıqdan Səid dəmiryol stansiyalarında fəhlə olaraq çalışmışdır.
18 yaşında Səfərovo kəndindən olan usta skripkaçı Mullaqaliya ilə skripka çalmağı öyrənir. Sabantuyda, Yiyyində skripka çalır, mahnılar, takmak və beytlər ifa edirdi. Səid İsmaqilovun istedadı artıq 1915-ci ildə Ufa əyalət qəzeti Tormoşda yazılmışdır.
1926-1927-ci illərdə Sait İsmaqilov Çişminski Xalq Teatrında sənətçi kimi çalışmışdır.
1937-ci ildə əsərlərinin mətnlərini yazmağa başlamış və artıq 1940-cı ildə mahnı və şeirlər toplusunu buraxmışdır.
Böyük Vətən Müharibəsi illərində Başqırd Filarmoniyasında skripkaçı kimi çalışmış, Qırmızı Ordunun hərbi hissələrində çıxış etmişdir.
1938-ci ildə Başqırdıstan Yazıçılar Birliyinə qəbul edilir. 1944-cü ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Ali Şurası Rəyasət Heyətinin Fərmanı ilə eyni vaxtda Muhametşa Buranqulov və Fərrəx Dəulətşa ilə birlikdə Başqırdıstanın Xalq şairi fəxri adı verilir.
1970-ci ildə Ufada dünyasını dəyişir.
Səid İsmaqilovun oğlu, Zakir İsmaqilov - rəqqas, xoreoqraf, Başqırd TV-nin direktoru, Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının əməkdar artisti, Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi, Şərəf nişanı ordeni və çoxsaylı medalların sahibi.
Nağılları: «Нужа бабай сәйәхәте», «Бәхет-ҡыҙ тураhында hyҙ», «Кәзә менән hарыҡ», «Ала ҡарға менән ҡщҙғон». Səid İsmaqilovun "Səid mahnıları", "Sesen kəlamı", "İki həyat" kitablarını dərc etmişdir.
Səid İsmaqilovun doğma kəndində küçələrdən biri onun adını daşıyır.
- Һайланма әҫәрҙәр, Ѳфѳ, 1958.
- Ике тормош, Ѳфѳ, 1961.
- Писатели земли башкирской: Справочник/Сост.: Р. Н. Баимов, Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина. — Уфа: Китап, 2006. — 496 с.
- Саит Исмагилов - один из первых народных сэсэнов республики Arxivləşdirilib 2020-06-03 at the Wayback Machine
- Башкирское сказительство в годы Великой Отечественной войны Arxivləşdirilib 2020-06-03 at the Wayback Machine. Журнал Ватандаш.
- ИСМАГИЛОВ Саит Ахметович. Энциклопедия Башкирии.
- Саит Ахметович Исмагилов. Литературная карта Республики Башкортостан.