Səfəvi dövründə ticarət — Səfəvilər dövründə ticarət əmtəə ilə mal mübadiləsi və malın nağd pulla (Səfəvi sikkələri və ya xarici gümüş) dəyişdirilməsi formasında həyata keçirilirdi.
Böyük tacirlərin özlərinin müxtəlif bölgələrə səfərlər edən agentləri var idi. Bəzi tacirlər Çin və İsveç kimi uzaq ölkələrlə ticarət əlaqələrinə sahib idilər. Tacirlər digər ölkələrlə ticarət edə bilmək üçün dövlətin dəstəyinə sahib olmalı idilər. Daxildəki ticarət isə yerli müsəlman tacirlərin əllərində cəmləşmişdi.
Əsas xaricə satılmaq üçün göndərilən mallardan biri də ipək idi. Erməni, ingilis və holland tacirlər Səfəvi ipəyinin xaricə daşınmasında mühüm rol oynayırdılar. İpəkdan başqa xaricə göndərilən toxuculuq məhsullarına misal kimi dəvə, qoyun yunlarını, dərini, Çin modelində hazırlanmış və çini adlandırılan məmulatları, qızıl və gümüşdən hazırlanmış zərgərlik məhsullarını, xalçaları və digər dəyərli daş-qaşları göstərmək mümkündür. Bunun qarşılığında xarici ölkələrdən toxuculuq məmulatları ilə yanaşı, fincanlar, güzgülər, şüşələr, bəzəkli metal əşyalar, yazı kağızları Səfəvi imperiyasına gətirilirdi.
Rusiyaya göndərilən materiallara xam maddə halında ipək, ipək məmulatları, qılınclar, oxlar, incilər, polienlər, yəhərlər, müxtəlif boyalar və qurudulmuş meyvələr daxil idi. Rus tacirləri İsfahan və Qəzvin də daxil olmaqla, əsasən şimaldakı şəhərlərdə fəaliyyət göstərirdilər. Rusiyadan Səfəvi imperiyasına xəz, xam dəri, qırmızı ağac, kətan, emal olunmuş pambıq, mis, dəmir, metal, şüşə qablar və kağız gətirilirdi. Bundan başqa, Rusiyadan gətirilən əsas malların siyahısına şəkər, kürü və odlu silahlar da daxil idi. Səfəvi imperiyasından Osmanlı imperiyasına göndərilən malların siyahısına tütün, qeyri-ipək və ipək toxuculuq, qamış qab-qacaq növləri, kilimlər, polad, dəmir, almaz, saman və ağacdan hazırlanmış məmulatlar daxil idi.
Hindistana isə imperiya ərazisindən atlar, tütünlər, bütün növ qurudulmuş meyvələr, mürəbbə, turşu, çiçək, toxuculuq məmulatları, çini qablar və meyvə satış üçün göndərilirdi. Bunun qarşılığında Hindistandan gətirilən malların siyahısına ipəkdən hazırlanmış geyimlər, emal olunmuş pambıq, medal əşyalar daxil idi. Hindli tacirlər əksər imperiya şəhərlərində fəaliyyət göstərirdilər. Onların bir çoxu pul dəyişdirən və sələmçi kimi də fəaliyyət göstərirdilər.
Şah Abbasın dəyişiklikləri
I Abbasın əsas diqqət etdiyi məsələlərdən biri də imperiyanın iqtisadi vəziyyətini yaxşılaşdırmaq idi və bu sahədə böyük uğurlar da qazanmışdı. Şahın qarşısında duran ən önəmli vəzifələrdən biri də xarici ölkələrlə ticarət əlaqələrinin qurulması idi.H. Kohansal Vajargah. (PDF). Mediterranean Archaeology and Archaeometry, Vol. 16, No. 3. İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2022. Digər hədəfləri ilə birlikdə, Şah I Abbas Hörmüz və Bəndər Abbas kimi limanların ticarət limanları kimi fəaliyyət göstərmələrinə, xarici ticarət əlaqələrinin təhlükəsiz vəziyyətə gətirilməsinə nail ola bildi.
Bu tədbirlər xarici ölkələrlə ticarət əlaqələrinin o həddə genişlənməsinə gətirib çıxardı ki, bəzən Hörmüz limanında 300-dən çox gəmi dayanırdı. Bəndər Abbas və İsfahan Hindistan, Portuqaliya, Hollandiya və Böyük Britaniyadan olan iş adamları üçün də əsas fəaliyyət mərkəzləri idi.Səfəvilər dövründə Avropa tacirləri gömrük öhtəlikləri və gömrük rüsumlarından toxunulmazlıq kimi bir çox imtiyaz və üstünlüklərə malik idilər. Xarici tacirlərə atlardan başqa hər hansı malı ixrac etməyə icazə verilirdi. Biznesin inkişafı amillərindən biri də yolların təhlükəsizliyi idi. Tacirlər rüsum və gömrük rüsumlarını (malların qiymətinin 10 faizinə qədər) ödəməli idilər. Bundan əlavə, malı daha tez buraxmaq üçün "şahbəndərə" 4 faiz ödənilirdi. Qaçaqmalçılığın qarşısını almaq üçün müxtəlif qalalar və istehkamlar fəaliyyət göstərsə də, bunun qarşısının tam alınması mümkün olmamışdı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . www.littletoncoin.com. 2022-09-14 tarixində . İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2022.
- Connor J. Hamel. . James Madison University. 2017. 2022-09-14 tarixində . İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2022.
- . www.metmuseum.org. 2012. 2022-09-14 tarixində . İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2022.
- . www.khanacademy.org. 2019-04-19 tarixində . İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2022.
- Abed Taghavi və Seyyed Rasool Mousavi Haji. (PDF). Intl. J. Humanities (2015) Vol. 22 (2): (115-125). 2022-09-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2022.
- . Encyclopædia Iranica. 1993. 2022-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2022.