Sürix qnomları
Sürix qnomları İsveçrə bankirlərinin ünvanına istifadə edilən aşağılayıcı bir termindir.[1][2] İsveçrə bankirləri xalq arasında son dərəcə məxfilikləri ilə fərqlənirlər və onlar kimi sehirli nağıllardakı qnomlar da yerin altında gizli yaşayır, sərvətlərini hesablayırlar.[3][4] Sürix İsveçrənin ticarət mərkəzidir.
İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Britaniya Leyboristlər Partiyasının nümayəndələri funt-sterlinqə qarşı iqtisadi rejimi sarsıdan spekulyasiyalardan narahat idilər. Böyük Britaniyada iqtisadi artım aşağı idi. Funt sterlinqə tələb azalmağa başlamışdı.[5]
1950-ci illərdən bəri Britaniyada İsveçrə bankirləri tənqid olunsa da, "Sürix qnomları" termini 1964-cü ilin noyabrında Leyborist siyasətçilərin böhranla bağlı yığışdıqları toplantıda yaranmışdır.[6] Siyasətçilər İsveçrə bankirlərini funt sterlinqə qarşı spekulyasiyada günahlandırırdılar.[7] Görüş zamanı siyasətçi Corc Braun isveçrəli bankirləri tənqid edərək, “Sürix qnomları yenidən iş başındadır” demişdir. "Sürix qnomları" termini o zaman dövrün bir çox başqa siyasətçiləri tərəfindən də istifadə edilmişdir. Sonra Baş nazir Harold Vilson qnomların gücünə qarşı müqavimət göstərəcəyinə söz vermişdi.[8]
O dövrdə Sürixdə yüksək səviyyəli bankir olan Paul Rossi, "Dünyada əhəmiyyətli olan görüntü deyil, görüntünün arxasındakı olandır" dedi. Tədricən "Sürix qnomları" ifadəsini amerikalılar da istifadə etməyə başladılar.
Bu söz məşhurlaşdıqdan az sonra bir neçə isveçrəli bankir telefonlarına "Salam, qnom danışır" deyə cavab verməyə başladı. İfadə həmçinin İsveçrə özəl bankçılığının tarixi və praktikasına dair 1966-cı il tarixli TR Fehrenbach kitabında da öz əksini tapdı - Sürixin Gnomları.[9]
21-ci əsrin əvvəllərində London, Nyu-York, Dubay və Honq-Konqun dünyanın aparıcı maliyyə paytaxtları kimi yüksəlməsi səbəbindən Sürix bankirləri qlobal iqtisadiyyatda öncə sahib olduqları mövqelərini itirdilər.[10]
- ↑ "Switzerland: The Gnomes of Zurich". Time (magazine). 12 March 1965. 22 January 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 November 2015.
- ↑ Oxford University Press. A Dictionary of Finance and Banking. OUP Oxford. March 2014. 210–. ISBN 978-0-19-966493-1. 2023-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-05.
An unflattering term applied to Swiss bankers and financiers, alluding to their secrecy and speculative activity.
- ↑ Robert L. Kroon. A Lifetime of News: Tales Of A Foreign Correspondent. Xlibris Corporation. 27 February 2008. 153–. ISBN 978-1-4653-2202-9.
At the time, Swiss bankers were seriously upset about the label 'Gnomes of Zurich,' stuck on them by Britain's Labour ... We got along well and the great banker took his time to dispel 'all those nonsensical fairy tales' about gnomes and such.
- ↑ Christopher Hope. The Garden of Bad Dreams and Other Stories. Atlantic. 2008. ISBN 978-1-84354-772-3.
In the metaphysics of midgetry, gnomes are bucolic, elderly, fairy-tale creatures, sometimes associated with riches: as, say, the gnomes of Zurich. Dwarfs are less reliable, discomforting; they evoke sympathy but it is mixed with fear.
- ↑ William Norris. One from Seven Hundred: A Year in the Life of Parliament. Elsevier Science. 17 May 2014. 10–. ISBN 978-1-4831-3712-4.
The gnomes of Zurich, as international money speculators had been labelled by the Labour Party, were being given a hard fight. But for some ...
- ↑ Daniel Fasnacht. Open Innovation in the Financial Services: Growing Through Openness, Flexibility and Customer Integration. Springer Science & Business Media. 11 February 2009. 76–. ISBN 978-3-540-88231-2.
So, he snapped after a meeting 'the gnomes of Zurich are at work again.' T.R. Fehrenbach published 2 years later his bestseller 'The Gnomes of Zurich.' His book provided the first searching look behind the geranium-boxed barred windows
- ↑ New York.
- ↑ Diccon Bewes. Swiss Watching: Inside the Land of Milk and Money. Nicholas Brealey Publishing. 9 March 2012. 108–. ISBN 978-1-85788-991-8.
pocket was still worth twenty shillings, Harold Wilson damned them to be known for ever more as the gnomes of Zurich. ... where Gringotts Bank is run by goblins, the gnomes' uglier cousins, also traditionally cast as the bad guys in fairytales.
- ↑ T. R. Fehrenbach. The Gnomes of Zurich. Anchor Press. 1 January 1966. ISBN 978-0-856-32021-7.
- ↑ Chris Bowlby. "Why are Swiss bankers called gnomes?". BBC News Magazine. 25 February 2010. 9 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 December 2023.