Ross ərazisi
Ross ərazisi[1][2] (ing. Ross Dependency) — Antarktidada yerləşən Yeni Zelandiyaya mənsub olan ərazi. Departament 60 °C.e., 160° ş.u. və 150° q.u. arasında yerləşir. Ərazi öz adını britaniyalı dənizçi, Ross dənizini açılışını edən Ceyms Rossun şərəfinə adlandırılmışdır.
 Yeni Zelandiya bayrağı |
|
| |
| Əsas bazası |
Skott Mak-Merdo |
| Statusu |
Asılı ərazi Yeni Zelandiya |
| Yaradılma tarixi | 1923 |
| Bölgə | 160° q.u. — 150° q.u. |
| Ərazisi | 450 000 km² |
| Əhali | 159–1370 nəf. |
| Saat qurşağı |
UTC +12/+13 |
| İnternet-domen | .nz, .aq |
| Telefon kodu | +64–2409 |
Əraziyə Viktoriya Torpağı, Ross şelf buzlağı, Ross adası, Balleni adaları, Skott adası və Ruzvelt adası daxildir.
Skott (Yeni Zelandiya) və Mak-Merdo (ABŞ) qütb stansiyaları fəaliyyət göstərir. Bu ərazidə yeganə daimi fəaliyyət göstərən stansiya Mak-Merdodur. Burada hava limanı fəaliyyət göstərir. Yay ayları yüklər dəniz yolu ilə daşınır.
İtaliyaya məxsus olan Sukkelli stansiyası Terra-Nova körfəzinin qərbində yerləşir. Yay ayları fəaliyyətdə olur. Vanda stansiyası 1969–1995-ci illər ərzində fəaliyyət göstərmişdir. 1987–1992-ci illər ərzində isə Qrinpis təşkilatının Ross adasında stansiyası fəaliyyətdə olmuşdur. Maliyyə çatışmanazlığı səbəbindən bağlanmışdır.
1841-ci ildə Ceyms Ross bölgəni kəşf etmiş və buranı Viktoriya Torpağı olaraq adlandırılmışdır. Bölgə Böyük Britaniyanın ərazisi elan edilmişdir. 1923-cü ildən bölgə Zeni Zelandiyaya dövr edilmişdir. Yeni Zelandiyanın general-qubernatoru həm də Ross ərazisinin rəhbəri statusu alırdı. 1959-cu ildə Antarktida haqqında konvensiyasını Zeni Zelandiya belə imzalanmışdır. Bununla da ərazi iddiaları dondurulmuşdur. Bu gündə belə Yeni Zelandiya bölgəyə nəzarəti həyata keçirir. Ancaq bu digər dövlətlərin hüquqlarını taptalamadan həyata keçirilir. Bölgənin böyük bir ərazini əhatə etməsinə baxmayaraq böyük qism ərzini şelf buzlağı təşkil edir.
Hazırda regionun rəsmi bayrağı olaraq Yeni Zelandiyanın bayrağı olaraq götürülmüşdür. Digər rəsmi bayraq olaraq Yeni Zelandiyanın poçt, həm də Skott bazasının bayrağı göstərilir. Ceyms Diqnan bölgənin ərazisini əks etdirən bayraq tərtib edilmişdir.
- ↑ Richardson, Ivor L. M. "New Zealand's Claims in the Antarctic". New Zealand Law Journal. 33 (9). 1957: 38–42. SSRN 2257655.
- ↑ http://www.legislation.govt.nz/regulation/imperial/1923/0974/latest/DLM1195.html Arxivləşdirilib 2022-09-22 at the Wayback Machine Order in Council Under the British Settlements Act, 1887 (50 & 51 Vict c 54), Providing for the Government of the Ross Dependency.
- Ross ərazisinin idarəsi Arxivləşdirilib 2011-08-07 at the Wayback Machine
- Yeni Zelandiya Antarktidası
- Skott bazasının 50 illiyi Arxivləşdirilib 2014-03-09 at the Wayback Machine
- Ross ərazisinin poçt markası Arxivləşdirilib 2008-10-25 at the Wayback Machine
- Ərazinin xəritəsi, mərkəzi hissə Arxivləşdirilib 2007-09-27 at the Wayback Machine