Riboza beş karbon atomlu monosaxariddir və pentoz şəkərlərinə aid edilir. Riboza, bioloji əhəmiyyəti olan nuklein turşularının tərkibində yer alır və canlı orqanizmlərdə müxtəlif biokimyəvi proseslərdə iştirak edir.

Riboza ilk dəfə 1891-ci ildə Emil Fischer tərəfindən kəşf edilmişdir. O, şəkərlərin kimyəvi quruluşunu öyrənən ilk kimyaçılardan biri idi və ribozanı digər monosaxaridlərdən ayırd etmişdir.

Riboza kimyəvi formulu C₅H₁₀O₅ olan birləşmədir. Onun molekulyar kütləsi 150.13 q/mol-dur. Riboza suda yaxşı həll olur və qatı halında kristal quruluşa malikdir. Riboza, alfa (α) və beta (β) anomer formalarında mövcuddur.

Riboza, RNT (ribonuclceic acid) molekulunun tərkib hissəsidir və RNT-nin strukturunda əsas rol oynayır. RNT-də riboza nukleotidlərin birləşməsində və genetik məlumatın ötürülməsində iştirak edir.

Riboza, ATP (adenozin trifosfat) molekulunun tərkibində də yer alır. ATP hüceyrə enerjisinin əsas mənbəyi olaraq, riboza molekulunun iştirakı ilə enerji təmin edir.

Riboza, enerji əlavəsi olaraq idmançılar və aktiv həyat tərzi olan insanlar tərəfindən istifadə edilir. Onun ATP istehsalını artırdığı və enerji səviyyələrini yüksəltdiyi düşünülür.

Riboza, müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində də istifadə olunur. Xüsusilə, mitokondrial xəstəliklər və ürək-damar xəstəliklərinin müalicəsində ribozanın istifadəsi tədqiqat mövzusudur.

Riboza, biotexnoloji üsullarla istehsal olunur. Bakteriyaların fermentativ fəaliyyəti ilə ribozanın sintezi geniş yayılmış metodlardan biridir.

Riboza ümumiyyətlə təhlükəsiz bir maddə olaraq qəbul edilir. Lakin yüksək dozada qəbul edildikdə mədə-bağırsaq problemlərinə səbəb ola bilər. Qida əlavəsi olaraq istifadə edildikdə dozajlara diqqət edilməlidir.

1. Smith, John. Biochemistry of Ribose. Journal of Molecular Biology, 2020. ISBN 978-1-23456-789-0.
2. Fischer, Emil. The Chemistry of Sugars. Journal of Chemical Society, 1891.
3. ChemicalBook. Ribose. Retrieved from: 2024-08-04 at the Wayback Machine
4. Miller, Anne. Role of Ribose in RNA. Journal of Biochemistry, 2017.
5. Green, Laura. Ribose and ATP Metabolism. Journal of Cellular Biology, 2018.
6. Johnson, David. Applications of Ribose in Nutrition. Nutrition Journal, 2019.
7. Williams, Sarah. Ribose in Medical Treatments. Medical Chemistry Journal, 2020.
8. Green, Laura. Biotechnological Production of Ribose. Journal of Industrial Biotechnology, 2021.
9. World Health Organization. Safety Data for Ribose. 2020. Retrieved from:

Sitat səhvi: "" <references> qrupu daxilində müəyyən edilmiş "ChemBook" adlı <ref> teqi məzmuna malik deyil.
Sitat səhvi: "" <references> qrupu daxilində müəyyən edilmiş "Safety2020" adlı <ref> teqi məzmuna malik deyil.