— qoruyucu mələk yardım və rəhbərlik üçün Allah tərəfindən insana verilən mələk, yaxşı ruhdur. Pravoslavlıqda o, insana vəftiz edilən zaman, katolisizmdə - hər bir insana doğulduğu anda verildiyinə inanılır. Pravoslav və Katolik fikirlərə görə, qoruyucu mələk həyatı boyu bir insanın yanında görünməz olaraq onu müşayət edir və pravoslavlıqda, əgər bir insan Allaha məhəbbətini və Onun qarşısında həqiqi imanı saxlayırsa. Qoruyucu mələyin vəzifəsi himayəsinə veriləni xilas etməyə çalışmaqdır. Xüsusən də qoruyucu mələklər xristianları iman və təqvaya ruhən öyrədir, onların ruhlarını və bədənlərini qoruyur, yer üzündə yaşadıqları müddətdə onları müdafiə edir, onlar üçün Allaha dua edir, onları tərk etmir, və nəhayət, ölümdən sonra yer üzündəki həyatını tamamlamış ruhları əbədiyyətə qovuşdurur. Əhdi-ətiqdə qoruyucu mələk anlayışı yoxdur, ancaq insanı şərdən xilas edən mələklərə inama dair dəlillər var (YK. 48:16). Əhdi-cədiddə qoruyucu mələyə inam Müqəddəs Həvarilərin əməllərində isbat edilir və Matta İncilində İsa Məsihin sözləri ilə təsdiqlənir (Mİ. 18:10). Pravoslav və Katolik kilsələri evdə edilən dualarda ən yaxın mənəvi bələdçilər və himayədarlar kimi qəyyum mələklərə hörmət etməyi və onları çağırmağı öyrədirlər. Pravoslav Kilsəsinin təliminə görə, insan qoruyucu mələyin şəxsi adını bilə bilməz, çünki mələk insana Allah tərəfindən verilir və insan üçün görünməzdir. Buna görə də, hər bir qoruyucu mələyin ictimai xatırlanması üçün ayrıca bir gün təyin edilmir, lakin bütün mələklərin xatırlandığı bütün səmavi gücləri şərəfləndirmək üçün xüsusi günlər təyin olunur. Bütün mələklər üçün belə ümumi xatırlama günü 8 (21) noyabrdır - Başda arxangel Mikayıl olmaqla və digər səmavi qüvvələrin şərəfinə Pravoslav Kilsəsinin bayramı. Katolik Kilsəsində qoruyucu mələklər günü 2 oktyabrdır.

İslamda müsəlmanlar üçün müqəddəs kitab olan Qurani-Kərimdə qoruyucu mələklərdən bəhs edilir: “Onun [yəni insanların hər birinin yanında] önündə və arxasında bir-birini əvəz edən qoruyucu mələkləri var. Müəyyən sayda qoruyucu mələklər insanı gündüz, digərləri isə gecə qoruyur. Onlar (mələklər) insanı Allahın əmri ilə (hər şeyi yaradanın, aləmlərin Rəbbinin əmri ilə) qoruyurlar (Quran. 13:11).

Rus dilində

• Энциклопедия ангелов. Историческая литература (5000 nüs.). М. Пер. с англ. Ю. Соколов. 2008 [The Encyclopedia of Angels]. ISBN 978-5-9533-1941-6.
• Зеленина Я. Э., Иванов М. С., Кречетова М. Н., Никифорова А. Ю. Ангел-хранитель // Православная энциклопедия. — М., 2001. — Т. II : «Алексий, человек Божий — Анфим Анхиальский». — С. 308—310. — 752 с. — 40 000 экз. — ISBN 5-89572-007-2.

digər dillərdə

• ^[ing.] // The Catholic Encyclopedia. Vol. 7. New York: Robert Appleton Company, 1910.

Mələk