Qaraqaya SES (türk. Karakaya Barajı) — Türkiyədə Fərat çayı üzərində inşa edilmiş su-elektrik stansiyası. Stansiya b1987-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Cənub-Şərqi Anadolu layihəsi əsasında inşa edilmiş 21 su-elektrik stansiyasından biri. Burada güçü 300 MVt olan turbinlərin sayəsində ümumi güçü 1800 МВт olan elektrik enerji istehsal edilir.
| Qaraqaya SES | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Çay | Fərat çayı |
| Status | İşlək |
| İstismara verilib | 1987 |
| Əsas xüsusiyyətləri | |
| Elektrik enerjisi gücü | 1800 MVt |
| Avadanlıq xüsusiyyətləri | |
| Turbin tipi | Hidroaqreqat |
| Turbin sayı | 3x25 MVt |
| Əsas qurğular | |
| Bənd tipi | Torpaq |
| Yerləşməsi | |
| 38°13′40″ şm. e. 39°08′20″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Türkiyə
|
| Yer | Elazığ ili |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hər ilin su səviyyəsi aşağı düşən dönəmlərdə bir kəndin məscidinə aid olan minarə su səthinə çıxır. Suyun 30 metr üzərinə çıxmasına baxmayaraq dağılmamışdır.
Konstruksiya
Qaraqaya SES önündə 173 metr hündürlüyü olan dəmir-beton konstruksiyalı bənd vardır. Su elektik stansiyanın 1800 MVt gücü sayı 6 olan, hər birinin isə 300 MVt gücə malik turbinlər təşkil edir. Su anbarının sahəsi 298 km²-dir. Su tutumu isə 9,5 km³-dir.
Suriya və İraqla münaqişə
Fərat çayı istər Suriya istərsə İraqda kənd təsərrüfatı və içməli suyun təmin edilməsində böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu səbəbdən su anbarının inşası planlaşdırılarkən hər iki dövlət bunun əlehinə çıxmışdır. Bunun nəticəsi olaraq danışıqlar aparılmış və sonda anbardan 500 m³ suyun axıntısı təmin olunacağı razılaşdırılmışdır.
Köçürülmə
2013-cü il məlumatlarına görə Qaraqaya SES inşası zamanı 30 000 insan bölgədən köşürülmüşdür. Anbarda su səviyyəsi azalarkən müşahidə edilən minarə bir kəndə məxsusdur. Bu mənzərə istər yerli istərsə xarici turistləri bölgəyə cəlb edir. Təkcə bu kənddə 600 insanın yaşadığı ehtimal edilir. Hər il insanlar minarənin görünməsini bayram edirlər. Bu yerli əhali arasında bir adətə çevrilmişdir. Gələcəkdə məscidin tarixi abidə elan edilməsi və onun bərpası planlaşırılır.
Ekoloji vəziyyət
Qaraqaya su anbarı region üçün olduqca əhəmiyyətlidir. Onun suyundan həm kənd təsərrüfatında istifadə edilir həm də burada balıq yetişdirilir. Suyun müayinəsi onun kirləndiyini göstərmişdir. Buna səbəb isə əkinçilikdə istifadə edilən kimyavi gübrələrdir.
İstinadlar
- . 2018.
- . Блог РусГидро. Пресс-служба РусГидро. 2011-09-21. 2017-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-14.
- . Bursada Bugün. 2017-05-15. 2017-05-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-15.