Bu səhifədə iş davam etməkdədir.
|
Müşfiq Borçalı |
---|
Çobanov Müşfiq Mədəd oğlu (22.01.1970 Gürcüstan, Bolnisi rayonu Darbaz kəndi) — Azərbaycan alimi, jurnalisti və universitet müəllimi. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (1997), Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin (1998) və Yeni Azərbaycan Partiyasının (2017) üzvü, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru (2016), Prezident təqaüdçüsü, "Abdulla Şaiq", "Nəriman Nərimanov", "Qızıl Qələm" və s. mükafatların laureatıdır.
Həyatı
Müşfiq Borçalı (Müşviq Mədəd oğlu Çobanov) - 22 yanvar 1970-ci ildə qədim Borçalı mahalında – indiki Gürcüstanın Bolnisi rayonundakı Darbaz kəndində anadan olub. 1986-cı ildə Darbaz kənd orta məktəbini – Fəxri Fərmanı ilə bitirib və elə həmin il A. S. Puşkin adına rus filologiyası fakültəsinin Azərbaycan bölməsinə daxil olub.
O, eyni zamanda TDPİ-nin ictimai peşələr fakültəsində jurnalistika ixtisası üzrə təhsil alıb.
1988–1989-cu illərdə hərbi xidmət borcunu yerinə yetirib.
1990-cı ildə Bakıya köçüb və Nəsirəddin Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində təhsilini davam etdirib.
1992-ci ildə ADPU-nun filologiya fakültəsini Fərqlənmə diplomu ilə bitirib.
Fəaliyyəti
Hələ tələbəykən Azərbaycan Texniki Universitetində (AzTU) əmək fəaliyyətinə başlayıb. Əvvəlcə "Ziya" qəzetinin müxbiri, bir az sonra məsul katib, daha sonra isə ədəbi redaktor vəzifələrinə təyin olunub.
1993-cü ildən "Təhsil" qəzetinin baş redaktoru, 1995-ci ildən "Azad Azərbaycan", "Şərqin səsi", "Elm və Təhsil" qəzetlərinin baş redaktoru vəzifələrinə çalışıb.
Eyni zamanda, AzTV-nin "Xalq yaradıcılığı" Baş redaksiyasının redaktoru vəzifəsində çalışıb. AzTV-də yayımlanan "Dastan", "Yazı", "Sazın-sözün sehri", "Aşıq Pəri Məclisi", "Borçalı elləri" və s. verilişlərin ssenari müəllifi və redaktoru olub.
Ssenari müəllifi və ya redaktoru olduğu filmlər arasında -
"ŞƏRƏFLİ ÖMÜR YOLU"(İsmayıl Ömərov — 70. Ssenari müəllifi: Müşfiq Borçalı, redaktoru: Anar Yusifoğlu, Rejissoru: Nərminə Əsədova, Montajçı: Elmir Nağıyev);
"DANIŞAN QAYALAR"(Qobustan qayaları haqqında sənədli film — Layihə rəhbəri: Cavanşir Qurbanov; Ssenari müəllifi: Müşfiq Borçalı; Rejissoru: Günay Novruz; Redaktoru isə Müşfiq Cabiroğludur),
"CƏSUR KƏŞFİYYATÇI"("Vetenim. İnfo" MMC tərəfindən hazırlanmış filmin redaktoru Müşfiq Borçalı, ssenari müəllifi Günay Novruz, rejissoru isə İsrafil Xanlarovdur.) və s. tamaşaçılar tərəfindən xüsusilə böyük maraqla qarşılanmışdır.
Hazırda Azərbaycan Respublikasi "Təhsil" Elm-İstehsalat Mərkəzinin və "Borçalı" Nəşriyyat-Poliqrafiya müəssisəsinin təsisçisi və Baş direktoru, "Ziya" qezetinin, ZiM. Az və ziya.info.az saytlarının Bas redaktorudur.
Eyni zamanda, AzTU-nun "Azərbaycan dili və pedaqogika" kafedrasında pedaqoji fəaliyyətlə də məşqul olur, bakalavrlara "Azərbaycan dili" və "Nitq mədəniyyəti" fənlərini, maqistrlərə isə "Pedaqogika" fənnlərini tədris edir.
1993-cü ildə Azərbaycan MEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun dissertantı qəbul olunub və elə həmin il Elmi Şuranın qərarı ılə "Gürcüstanda nəşr olunan Azərbaycan mətbuatında ədəbiyyat məsələləri" mövzusunda namizədlik dissertasiyası təsdiq olunub.
2016-cı il noyabrın 14-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elektron Akt zalında həmin elm müəssisəsinin Filologiya elmləri doktoru və filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim olunan dissertasiyaların müdafiəsini keçirən D.01.131 — Dissertasiya Şurasının növbəti iclasında AMEA-nın vitse-prezidenti, Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, akademik, Milli Məclisin Elm və Təhsil Komitəsinin sədri İsa Əkbər oğlu Həbibbəylinin elmi rəhbərliyi ilə "Gürcüstanda Azərbaycan Ədəbiyyatının inkişaf meyilləri (1960–2010)" mövzusunda yazdığı dissertasiya işini uğurla müdafiə edib, ona Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi verilib.
Hazırda AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun elmlər doktoru hazırlığı üzrə dissertantıdır.
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Təhsil və Mətbuat haqqında qanunlar hazırlayan işçi qruplarının üzvü olmuş və qanunların hazırlanmasında yaxından iştirak etmişdir.
Azərbaycan Gənclərinin, Azərbaycan Müəllimlərinin və Azərbaycan Jurnalistlərinin qurultaylarının nümayəndəsi olmuşdur.
"Abdulla Şaiq", "Nəriman Nərimanov", "Qızıl Qələm", "Zirvə", "Zəfər" və s. mükafatların laureatıdır.
Dəfələrlə Fəxri Fərman, Fəxri diplom və müxtəlif mükafatlarla təltif olunub.
O cümlədən, Azərbaycan Respublikasi Təhsil Nazirliyi, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Əmək və Əhalinin Sosial Mudafiəsi Nazirliyinin Diplom və sertifikatlarina layiq görülüb.
Onlarla kitabın, yüzlərlə elmi və elmi-publistik kitabın müəllifidir.
Bir neçə elmi məqaləsi xarici ölkələrin nüfuzlu elmi jurnallarında dərc olunub.
1990-cı ildə Bakıda çap olunmuş “Ağır elli Borçalı” adlı ilk kitabı 1996-cı ildə Ərzurumda, 1998-ci ildə isə Tehranda təkrar çap olunmuşdur.
1997-1998-ci illərdə Bakıda çapdan çıxmış “Borçalı aşıqları” və “Gürcüstanda Azərbaycan mətbuatı” kitabları 2000-ci ildə Tehranda da işıqüzü görmüşdür.
Daha sonralar isə onun “Çağdaş Borçalı ədəbi məktəbi” (1994), “Borçalı toponimləri” (1994, 1997, 1998, 2013), “Vaqif və Gürcüstan” (1995, 1997), “Addımlar-1” (1995), “Addımlar-2” (1996), “Məhəbbət-həyatdır” (1996), “Qəhrəmanlıq dastanı – Dədə Qorqud-1300” (2000), “Borçalı Şəhidləri” (1996-2000), “Borçalı ulduzları” (2001), “Borçalı həkimləri” (2002) və s. kimi kitabların çapdan çıxması çoxsaylı türkdilli oxucuların marağına səbəb olmuşdur.
Son dövrlərdə Müşfiq Çobanlının görkəmli şəxslər haqqında yazdığı “Dünyamalı Kərəmin poeziya yaradıcılığı”, “Şairlər Dünyasının Söz Allahıdır”, “Aşıq Hüseyn Saraçlı və onun Yaylaq səfəri”, “Əkiz alim qardaşlar”, “Borçalının ağbirçək anası” və s. kitabları gərgin əməyinin bəhrəsi olmaqla yanaşı oxunaqlılığı və keyfiyyəti ilə də diqqəti cəlb etmişdir.
Elmi axtarışlar, bədii yaradıcılıq, publisistika və praktik jurnalistik fəaliyyət Müşfiq Çobanlının yaradıcılığında paralel, bir-birini tamamlaya-tamamlaya inkişaf etmişdir. O, bədii yaradıcılığa 1986-cı ildə başlamış, oxucularını "Sevgim-sevincim mənim", "Sus-s-s", "Müqəddəs məktub", "Ana balasını necə də çox sevir", Cəsarətsizlik", "Bəhram və Güləndam" və başqa hekayələri ilə düşündürmək istəmişdir.
Müşfiq 1996-cı ildə "Məhəbət - həyatdır" hekayələr və povestlər kitabını çap etdirmişdir.
Kitabları
- Ağır elli Borçalı (Bakı,1990; Ərzurum, 1996)
- Çağdaş Borçalı ədəbi məktəbi (Baki, "Azərbaycan" nəşriyyatı, 1994)
- M. P. Vaqif və Gürcüstan (1995, 2017)
- Bu Dostluğun yaşı çox (1996, 2014)
- Azərbaycan şəxs adları (1995)
- Məhəbbət həyatdır (Povestlər və hekayələr, 1995, 1996)
- Gürcüstanda Azərbaycan mətbuatı (Bakı, 1997, Təbriz, 2011)
- Borçalı aşıqları (İsmayıl Ömərovla həmmüəllif, Bakı,1998; Təbriz, 2008; Tehran, 2009)
- "Ziya"dan "Çənlibel"ədək (1998)
- Dədə Qorqud-1300 (1998, 2000)
- Borçali şəhidləri (1996, 2000, 2010, 2020, 2024)
- Borçalı ensiklopediyası-III c. "Borçalı ulduzları" (2002)
- Borçalı ensiklopediyası-IV c. "Borçalı həkimləri" (2004)
- Şairlər dünyanın söz Allahıdı (2009)
- Dünyamalı Kərəmin poeziya yaradıcılığı (2010)
- Aşıq Hüseyn Saraclı və onun yaylaq səfəri (2011)
- Əkiz alim qardaşlar(Bakı, "Azərbaycan" nəşriyyatı, 2001, 2011)
- Borcalının aqbirçək anası — şairə Mayqa Mətin (Bakı, 2013)
- Bu Dostluğun yaşı çox!.. (2014)
- M. Coşqunun poeziya yaradıcılığında özünəməxsusluq (Bakı, 2015, Tbilisi, 2016)
- Butalar Butası Səadət Buta (Bakı, 2015, Tbilisi, 2016)
- Sazlı-Sözlü Başkeçid (3 cilddə, 2015–2020) və s. kitabları işıq üzü görüb.
- Bolnisi şəhidləri (Bakı, 2024)
Eyni zamanda, 5 cildlik "Zirvə" poeziya antologiyasının, "Sazlı-Sözlü Borçalı" ədəbi Məcmuəsinin, həmçinin bir çox almanax, toplu və s. kitabların Naşiri, tərtibçisi və redaktorudur.
İstinadlar
- . ZiM.Az | "ZİYA" İnformasiya Mərkəzi (rus). İstifadə tarixi: 2024-08-05.
- (az.). 2024-07-19. İstifadə tarixi: 2024-08-05.
- . Azia.az (az.). İstifadə tarixi: 2024-08-05.
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin "Azərbaycan Yazıçılar Birliyi üzvlərinin yaradıcılıq şəraitinin yaxşılaşdırılması tədbirləri haqqında" 2007-ci il 12 mart tarixli 2023 nömrəli sərəncamına əsasən. .
- Xəlilzadə, Hacı. . QafqazTürk (az.). 2024-01-22. 2024-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-30.
- . avciya.az. 2024-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2024.04.30.
- admin. . Yurd.İnfo.AZ (az.). 2024-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-30.
- (). 2024-05-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-10.
- (). 2024-05-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-10.
- (). Archived from the original on 2024-05-10. İstifadə tarixi: 2024-05-10.
- (az.). 2024-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-16.
- ZiM.Az | "ZİYA" İnformasiya Mərkəzi (rus). 2023-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-16.
- . BORCALİ.ORG -. 2016-11-18. 2024-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-30.
- . literature.az. 2024-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-30.
- ZiM.Az | "ZİYA" İnformasiya Mərkəzi (rus). İstifadə tarixi: 2024-08-05.
- . ZiM.Az | "ZİYA" İnformasiya Mərkəzi (rus). İstifadə tarixi: 2024-08-05.
- . ZiM.Az | "ZİYA" İnformasiya Mərkəzi (rus). İstifadə tarixi: 2024-08-05.