| Əbdül Qadir Xan |
|---|
Əbdül Qadir Xan — Pakistanlı nüvə fizikası və metallurgiya mühəndisi. Pakistanın atom bombası layihəsi üçün uranın zənginləşdirilməsi proqramı və layihəsinin müəllifi.
Həyatı
Əbdül Qadir Xan 1936-cı ildə Hindistanın Bhopal bölgəsində anadan olub və 1947-ci ildə Pakistan müstəqillik qazandıqdan sonra ailəsi ilə birlikdə Pakistana köçüb. O 1967-ci ildə Hollandiya universitetində mühəndislik dərəcəsini və Belçika universitetlərindən birində metallurgiya mühəndisliyi üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsini alıb və daha sonra Amsterdamdakı Fiziki Dinamikanın Tədqiqat Laboratoriyasına qoşulub. Sonradan 1998-ci ilin mayında Pakistan Dr. Xanın nəzarəti altında atom bombasını uğurla sınaqdan keçirmişdir. Pakistanın nüvə proqramının atası hesab olunan nüvə fiziki Əbdül Qadir Xan COVID-19 nəticəsində 10.10.2021 tarixində vəfat edib. O ömrünün bir neçə ilini ev dustaqlığında keçirdi. Fizik ev dustaqlığına və hətta televiziyada ictimai şəkildə üzr istəməyə məcbur edilir. Pakistanlılar onu milli qəhrəman hesab edirlər, çünki o, onların atom bombası əldə etmələrinə kömək edib, ancaq eyni zamanda ona ölkə ərazisini tərk etmək və xarici dünya ilə hər hansı şəkildə təmas qurmaq qadağan olunmuşdu.
Fəaliyyəti
Pakistanlı nüvə alimi Ə. Xan 3 prezident mükafatı alan ilk pakistanlıdır. Qeyd etmək yerinə düşər ki, Azərbaycanın yaxın dostu və müttəfiqi Pakistan 1998-ci ildən etibarən nüvə silahına malikdir. Pakistan hazırda nüvə silahına malik yeganə müsəlman dövlətidir.