Qara dənizin su altı çayı
Qara dənizin su altı çayı — Mərmərə dənizindən Bosfor boğazından keçməklə Qara dənizin içərilərinə doğru axan duzlu axın cərəyan. Bu su altı çayın axdığı nov 35 m dərinliyə, 1 km enə və 50 km uzunluğa sahibdir. Bu axından sular 6,5 km/s sürəti ilə axır. Buradan axas suyun həcmi hər saniyədə 22 min. m³ təşkil edir[1]. Bu su altı axarda çaylara məxsus elementlər vardır. Məsələn sahillər, astanalar, şəlalər müşahidə edilir.
| Qara dənizin su altı çayı | |
|---|---|
| Ümumi məlumatlar | |
| Akvatoriya | Qara dəniz |
| Orta axın cərəyanı | 6,5 |
Qara dənizin dibi ilə axan bu kanallar 6 min il öncə meydana gəlmişdir. Belə düşünülür ki bu novlar, Aralıq dənizindən Qara dənizə axan su axınları zamanı formalaşmışdır. Bu novlarla bu gündə su hərəkət edir[2].
Bu su altı kanal Lids Universitetinin alimləri tərəfindən 1 avqust 2010-ci ildə kəşf etmişlər. Bu dünyada kəşf edilən ilk su altı çay olmuşdur[3]. Buna bənzər kanallardan biri Amazon çayının mənsəbində başlayır və Atlantik okeanın daxilinə doğru hərəkət edir. Buna bənzər su altı çaylarda təcrübə işi aparmaq ancaq xüsusi qurğularla aparıla bilir.[4].
- ↑ "В Черном море течет подводная река". infox.ru. 02.08.2010. 2012-05-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-08-17.
- ↑ "Scientists find world's sixth largest river - at the bottom of Black Sea". Oneindia News. 2 августа 2010. 2012-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 августа 2010.
- ↑ Gray, Richard. "Undersea river discovered flowing on sea bed". The Daily Telegraph. 1 августа 2010. 2010-08-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 августа 2010.
- ↑ "Leeds researchers study undersea rivers with a yellow submarine". Lids Universiteti. 2 августа 2010. 2012-05-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 августа 2010.