Kiçik ölçülü qurbağa olaraq 60 mm uzunluğa malikdir. Bel nahiyəsində xaç şəkli vardır. Bəzən isə bel nahiyyəsi qırmızı xallar olur. Aşağı nahiyyəsi isə ağ rəngdə olur. Rəngi açıqdan tünd qəhvəyiyə qədər müxtəlif çalarda olur.

Qafqaz xaçlıcası əsasən Rusiyanın Krasnodar vilayətində və Stavropol vilayətinin cənub-qərb hissələrində və Gürcüstan cənub-şərqində yayılmışdır. Azərbaycanda isə əsasən Zaqatala və Balakən rayonlarında və hənim ərazilərə yaxın bölgələrdə rast gəlmək olar. Türkiyə ərazisində isə Rize dağlarının yamaclarında rast gəlmək olar.

Qafqaz xaçlıcası əsasən insan ayağı dəyməyən meşələrdə rast gəlinir. Ümumilikdə isə onlara və qarışııq meşələrdə, hündürlüyü 2300 metr yüksəkliyə malik ərazilədrdə belə görmək olar. Əsas yaşayış yeri isə sıx və ya otluq ərazilərdir. Bu yaşayanlar digər həmcinslərinə nisbətən insanların yaşayış yerlərindən uzaqlaşırlar. Oturaq nnövdürlər və gecə, toranlıqda fəal olurlar. Gün çıxdıqdan sonra daşların, qurumuş budaqların, ağac köklərinin altında, yuvalarda və s. gizlənir. İstisna olaraq yağışlı, tutqun havada gündüz vaxtları rast gəlinir. Kürünü axar suların kənarlarında qoyur. Çoxalma vaxtı mart ayından sentyabr ayına qədər davam edir. Dişilər suyun dibinə 100 - 750 kürü qoya bilirlər. Metamorfoz 75 - 80 gün çəkir və adətən gələn mövsümdə qurtarır. Əsasən onurğasızlarla qidalanır. Çömçəquyruqların əsas düşmənləri suilanları balıqlar, tritonlar və başqa amfibilərin sürfələri yeyirlər. Orta ömür müddəti 6 il sürür. Cinsi yetkinliyə 2 yaşında çatırlar.

Azərbaycanda sayı haqqında məlumat yoxdur. Başqa ölkələrdə optimal şəraitdə çay kənarı boyunca 1 km-ə 10 - 12 yaşlı fərd düşür.

Sayları getdikcə azalmaqdadır. Səbəb isə avtomobil yollarında ölməsi və insanlar tərəfindən məhv edilmələri, sel, su mənbələrinin qurudularaq əkin və ya yayaşış yerlərinin tikilməsidir. Azərbaycanda xüsusi statusa malikdir və Zaqatala Dövlət Təbiət Qoruğunda mühafizə olunur.

1. Azərbaycanın heyvanlar aləmi. III cild, Onurğalılar. Bakı: Elm, 2004, s. 173 - 174;
2. Ананьева Н.Б., Боркин Л.Я., Даревский И.С., Орлов Н.Л.. Земноводные и пресмыкающиеся. Энциклопедия природы России. М.: ABF, 1998, с. 66 – 69.
3. Ганиев Ф.Р., Гасымова Г.Х. Некоторые данные о кавказской крестовке - Pelodytes caucasicus boulenger, 1896 (Amphibia, Anura, Pelodytidae) в пределах Азербайджана. AMEA Zoologiya İnstitutunun əsərləri, cild 30, № 2, 2012, səh. 122 - 125.

• 2015-05-08 at the Wayback Machine

Qafqaz quru qurbağası

Karelin tritonu

Adi triton

Suriya sarımsaqiyli qurbağası