Qadın, həyat, azadlıq

Qadın, həyat, azadlıq (kürd. Jin, Jiyan, Azadî, ژن، ژیان، ئازادی; fars. زن، زندگی، آزادی‎ ) — həm , həm də hərəkatlarda istifadə edilən kürdcə siyasi şüar. Bu şüar İranda Məhsa Əmininin ölümünə cavab olaraq baş verən etirazlar zamanı mitinq şüarına çevrilmişdir.

Vyanada kürd qadını və "Qadın, həyat, azadlıq" şüarını əks etdirən divar rəsmi (kürdcə).
Kürd və ingilis dillərində yazılmış lövhə.

Mənşəyi

Şüarın mənşəyi XX əsrin sonlarında kürd azadlıq hərəkatına təsadüf edir. İlk dəfə şüar İran, İraq, Türkiyə və Suriya hökumətlərinin təqiblərinə cavab olaraq kütləvi fəallıq əsasında qurulan kürd azadlıq hərəkatının bir hissəsi olan kürd qadın hərəkatının üzvləri tərəfindən istifadə edilmişdir. Bu, Abdulla Öcalan kimi kürd fiqurları tərəfindən antikapitalist və antipatriarxal yazılarında daha da populyarlaşmışdır. İlk dəfə istifadə edildiyi gündən bu şüar kürd təşkilatlarının üzvləri və kürd hərəkatına daxil olmayanlar tərəfindən istifadə edilir. Suriyada İraq Şam İslam Dövlətinin Kobanini mühasirəsini yarmaqda kürd döyüşçülərinin şüarı bu idi.

Demokratik konfederalizmdə

Bu şüar bir hissəsi olan jineologiya ilə əlaqələndirilir və Kürdüstan Fəhlə Partiyasının (PKK) lideri Abdullah Öcalan tərəfindən irəli sürüldüyü iddia edilmişdir. Şüar 2000-ci illərdəki siyasi fəaliyyətlərini qeyd edirdi, həmçinin yazılışı, ritmi və konnotasiya əhəmiyyətinə görə cəlbedici sayılırdı. Bu şüar İslam Dövlətinə (İŞİD) qarşı müharibədə Qadın Müdafiə Birliklərinin (YPJ) kürdləri arasında da istifadə edilmişdir.

Dünyada yayılması

Şüar əvvəlcə kürd döyüşçüləri tərəfindən irəli sürülmüş, sonra isə dünyanın digər etiraz aksiyalarında məşhurlaşmışdır. Məsələn, 25 noyabr 2015-ci ildə bir sıra Avropa ölkələrində Qadın zorakılığına qarşı beynəlxalq mübarizə gününü qeyd etmək üçün keçirilən toplantılarda istifadə olunmuşdur.

2018-ci ildə Kann Film Festivalı zamanı "Günəşin qızları" filminin heyəti "jin jiyan azadî" şüarını səsləndirmişdir. Şüar daha sonra 2022-ci ilin sentyabrında Məhsa Əmininin ölümünə etirazlardan sonra Fransanın "" qəzetinin birinci səhifəsində fars dilində çap olunmuşdur.

"Qadın, həyat, azadlıq" şüarının istifadəsi 2022-ci ilin sentyabrında Məhsa Əmininin ölümündən sonra keçirilən etiraz aksiyalarında güclənmişdir. Şüar Əmininin Saqqız şəhərində keçirilən dəfn mərasimində səsləndirilmiş, daha sonra dəfn mərasimindən sonra Sənəndəcdəki ilk etiraz aksiyalarında səsləndirilmişdir. 21 sentyabrda bu şüar Tehran Universitetinin tələbələri və sonrakı günlərdə ölkənin hər yerində etirazçılar tərəfindən səsləndirilmişdir. 28 sentyabrda və etirazların davam etdiyi tələbələri öz etirazlarında bu şüarla yanaşı yeni, oxşar şüar da istifadə etmişdir: "Qadın, həyat, azadlıq; Kişi, vətən, rifah".

İran etirazlarının dünyanın digər şəhərlərinə də genişlənməsinin ardınca müxtəlif şəhərlərdə etirazçıların digər şüarlarla yanaşı "Qadın, həyat, azadlıq" şüarından istifadə etdiyi mitinqlər keçirilmişdir. Fransanın "Libération" qəzeti dünya şəhərlərinə genişlənməsi və xarici mediada geniş yer alması səbəbindən şüarı və onun fransızsa tərcüməsini İran etirazlarının təsvirində istifadə etmişdir. Polis tərəfindən saxlanılan "Baraye" mahnısının sözlərinin yekun hissəsində də bu sözdən istifadə edilmişdir. Onun "Baraye" mahnısı daha sonra 1 oktyabr 2022-ci ildə dünyanın təxminən 150 şəhərində İrana qarşı qlobal etirazlarda oxunmuşdur.

2023-cü ilin fevralında İranın iyirmi müstəqil həmkarlar ittifaqı, feminist qrupları və tələbə təşkilatları 12 bənddən ibarət manifest dərc etmişdir. Burada zülmə, ayrı-seçkiliyə, tiranlığa və diktaturaya son qoymağa çalışan "qadın, həyat, azadlıq" şüarının mənası açıqlanmışdır.

20 sentyabr 2022-ci ildə İranda etiraz edən qadınlara dəstək aksiyasında əfqan qadınlar tərəfindən şüar səsləndirilmişdir. Bu şüar Türkiyədə tərəfindən dəfələrlə istifadə olunmuşdur. Bu şüar 21 sentyabr 2022-ci ildə İran İslam Respublikasının səfirliyi qarşısında etiraz aksiyası keçirmək üçün toplanan türk etirazçılar tərəfindən də səsləndirilmişdir.

İstinadlar

  1. Dirik, Dilar. The Kurdish Women's Movement: History, Theory, and Practice. Pluto Press. 2022.
  2. Bocheńska, Joanna. Rediscovering Kurdistan's Cultures and Identities: The Call of the Cricket. Palgrave Macmillan. 2018. 47.
  3. ↑ Çağlayan, Handan. Women in the Kurdish Movement: Mothers, Comrades, Goddesses. . 2019. 197.
  4. . dw.com (ingilis). 2023-10-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-26.
  5. .
  6. Neven, Brecht; Schäfers, Marlene. . . 25 November 2017. 1 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 October 2022.
  7. . . 11 March 2022. 7 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 October 2022.
  8. . Kurdish Peace Institute (ingilis). 2022-12-05. 2023-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-24.
  9. Neven, Brecht; Schäfers, Marlene. . . 25 November 2017. 1 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 1 October 2022.
  10. Hamad, Words by Sarah Lazarus Photographs by Sonja. . CNN (ingilis). 2019-01-28. 2019-01-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-29.
  11. [Which woman? which life? which freedom?]. Iran's Kurdistan Human Rights Watch (fars). 2020-12-05. 2023-04-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  12. ["Woman, Life, Freedom" became the slogan of the women of the world]. ANF News (fars). 2022-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  13. ↑ . آسو (fars). 2022-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-29.
  14. . journal.liberation.fr (fransız). 2022-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-29.
  15. [Mehsa Amini was buried with the large participation of people]. dw.com (fars). 17 Sep 2022. 2022-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  16. فردا, رادیو. [Public anger over Mehsa Amini's death; Protesters chanted "Woman, Life, Freedom".]. (fars). 2022-09-21. 2022-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  17. [The people of Kurdistan once again came to the streets; Security forces shot at protesters]. (fars). 2022-09-21. 2022-10-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  18. [Tehran University students gathered to protest against murder of Mehsa Amini with the slogan "Woman, Life ,Freedom"]. (fars). 21 September 2022. 2022-10-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  19. [Images received from the protest of the peopke of Marivan; Monday, 28 September, people's slogan: women, life, freedom] (fars), VOA Persian, 20 September 2022, 2022-09-29 tarixində , İstifadə tarixi: 2022-09-28
  20. [From Kurdistan to Tehran, protest against the horrible death of Mahsa and in defense of women, life and freedom]. RFI (fars). 2022-09-19. 2022-10-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  21. [Gathering at Shiraz Medical University; "Woman, life, freedom; Man, homeland, settlement"] (fars), VOA Persian, 28 September 2022, 2022-12-06 tarixində , İstifadə tarixi: 2022-09-28
  22. [Reflecting nationwide protests in the world press; Le Monde: Iranian women's voices are heard everywhere]. Voice of America (fars). 26 September 2022. 2022-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  23. [Massive protests around the embassy of the Islamic Republic in Paris and London]. (fars). 27 September 2022. 2022-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  24. [Widespread protests and severe repression in Iran; The Coordinating Council of Educators' Union Organizations called for a strike]. euronews (fars). 2022-09-25. 2022-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  25. [The uprising of the Iranian people; The first headline of the world's media]. Independent Persian (fars). 2022-09-26. 2022-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.
  26. . Iran International (ingilis). 2023-02-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-20.
  27. (ingilis), 2023-01-31 tarixində , İstifadə tarixi: 2022-10-20
  28. . Iranwire. 2023-04-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-15.
  29. Dagres, Holly. . Atlantic Council (ingilis). 2023-02-23. 2023-03-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-13.
  30. . آسو (fars). 2022-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-29.
  31. [Turkish citizens protested the death of Mehsa Amini and demonstrated in solidarity with Iranian women]. RFI (fars). 2022-09-21. 2022-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-28.

Xarici keçidlər

  • . www.womanlifefreedom.today (ingilis). İstifadə tarixi: 2022-11-09.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023