Prana

Prana (Skt. प्राण prāṇa — "nəfəs" və ya "həyat") — yogada, ənənəvi hind tibbində ezoterik — həyati enerji, həyat anlayışı. Yoqada, prana, gözlərə görünməməsinə baxmayaraq, bütün kainatı əhatə etdiyinə inanılır.

Yoqilər inanırlar ki, prana, nadi adlanan ən kiçik kanallar sistemi vasitəsilə bir insanın (və ya heyvanın) pranik bədənini hər nəfəsi ilə doldurur ; Kşurika Upanishad və Hatha Yoqa Pradipika 72 min nadi olduğunu bildirir; Prapanchasara Tantra və Goraksha-Paddhati — 300 min; Shiva-samhita — 350 min nadi olduğunu bildirir. Bir-birinə qarışan nadilər çox sayda enerji mərkəzini — çakraları meydana gətirir. On əsas nadi var və bunlardan üçü xüsusi ilə vacib hesab olunur: ida, pinqala və suşumna. Bu üç kanal (nadi), yoqalara görə, birbaşa onurğa boyunca yerləşir və insan həyatında mühüm rol oynayır. Eyni zamanda altı əsas çakraları (muladhara-dan ajna-ya qədə) birləşdirirlər. Qeyd edək ki, Suşumna muladhara-dan sahasrara qədər keçir və kundalini atəşi üçün bir kanaldır.

Tibet tibbində eyni anda iki anlayışdan istifadə olunur — həm prana, həm də çi.

Prananın növləri

Pranadi adlanan əsas Vayu (küləklər) daxili bədənə aiddir [2]:

• Prana — ürəkdə daim hərəkət edir
• Apana — anusda,
• Samana — göbək bölgəsində,
• Udana — boynunda
• Vyana — bütün bədənə nüfuz edir

Digər beş heç vaxt bədəni tərk etmir:

• Naga — oyanışda iştirak edir və şüurun oyanmasına səbəb olur
• Kurma — gözləri açarkən fəaliyyət göstərir və görməyə səbəb olur
• Krikara — aclıq hissi zamanı fəaliyyət göstərir və aclıq və susuzluğa səbəb olur
• Devadatta — əsnəmə zamanı istifadə olunur
• Dhananjaya — nitq yaradır, bütün bədənə nüfuz edir və ölümdən sonra da onu tərk etmir.