Portuqaliya inqilabı — monarxiyanı ləğv edən və respublika idarəetmə formasını quran inqilab. İnqilab nəticəsində monarxiya ləğv edildi. Portuqaliya Krallığı mövcudluğunu dayandırdı. Birinci Portuqaliya Respublikası meydana gəldi (5 oktyabr 1910 — 28 may 1926).
| Portuqaliya inqilabı | |
|---|---|
| Implantação da República Portuguesa | |
 | |
| Yer | |
| Tarix | 5 oktyabr 1910 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Arxa fon
XIX əsrin sonlarından bəri, bir çox şəhər əhalisi beynəlxalq məsələlərdə Portuqaliyanın mənafelərini qoruya bilməyən kralın hərəkətsizliyindən narazı qaldığından, ölkədə respublika əhval-ruhiyyəsi artmağa başladı (Çəhrayı Kart və Afrika üçün Mübarizə). Lissabon regisidi 1 fevral 1908-ci ildə törədilib. Kralın siyasətindən və ölkədəki ümumi vəziyyətdən narazı olan respublikaçı terrorçular, Lissabon Meydanında Portuqaliya kral ailəsinin kortejinə atəş etdilər. Sui-qəsd cəhdi nəticəsində Kral I Karlos (1863-1908) və böyük oğlu Braqanza hersoqu (1887-1908) Luiş Filipe öldürüldü. Qurtarılan II Manuel yeni kral elan edildi, lakin musiqiyə və sənətə həvəsli idi , siyasət və ordu ilə qətiyyən maraqlanmırdı. Respublikaçılar hakimiyyəti öz əllərinə almağa qərar verdi.
İstinadlar
- . Infopédia. 30 August 2010. 31 March 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 8 July 2021.
- . Vidas Lusófonas. 30 August 2010. 15 May 2011 tarixində arxivləşdirilib.
- . leme.pt. 30 August 2010. 30 September 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 July 2021.
- (PDF). Rede Municipal de Bibliotecas Públicas do concelho de Palmela. 30 August 2010. 23 April 2015 tarixində (PDF) arxivləşdirilib.
- . In-Devir. 30 August 2010. 22 June 2011 tarixində arxivləşdirilib.
Ədəbiyyat
- Ефимов Н. В. Революция 1910 г. в Португалии // Новая и новейшая история — 1976 — № 4
- ALMEIDA, Paula Cardoso O fim da monarquia: 5 de Outubro de 1910 1ª ed. — Matosinhos — QuidNovi — 2007 ISBN 978-989-554-353-3
- QUENTAL, Antero de [et. al.] Portugal em crise: da agonia da Monarquia à implantação da República 1ª ed. — Porto — Fronteira do Caos — 2006. — (Pensar Portugal; 5) ISBN 989-95063-2-X
- A Maçonaria e a Implantação da República — Documentos Inéditos (Simões Raposo/Carvalhão Duarte) Grémio Lusitano et Fundação Mário Soares (2009); ISBN 978-972-8885-21-2
- Revolta Militar no Porto em 31 de Janeiro de 1891 — Os Conselhos de Guerra o Respectivas Sentenças Porto editora (1891)
- — O 5 de Outubro (Lisboa 1910) Casa Alfredo David (Lisbonne — 1912)
- Augusto Ferreira do AMARAL A Aclamação e D. Manuel II (Lisbonne-1966)
Xarici keçidlər
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- на hrono.info
- (portuqal). 2012-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-02-17.