İran İslam Respublikası və ya qısaca İran (fars. جمهوری اسلامی ايران) — Sivlizasiyyaların qovşağında yerləşən, özünə məxsus coğrafi xüsusiyyətləri və təbiəti etibatilə İran tarix boyu böyük imperiyalar və mədəniyyətlər qurmuş dünya mədəniyyətini zənginləşdirən və əbədiyyət iftixar ediləcək misilsiz dühalar yetişdirmişdir. İslam dini İranda tam bərqərar olandan sonra ümummilli İran mədəniyyəti islam nuru ilə yoğrularaq özünün yüksək zirvəsinə çatmışdır. İrandakı xalqlar o cümlədən farslar, türklər, kürdlər, ərəblər və bəluclar mədəni xüsusiyyətlərinə görə bir-birindən seçilsələr də, eyni xüsusiyyətlərə, eyni tarixə və dinə malik olmaları, eləcə də müştərək adət-ənənələri etibarilə bu xalqları bir-birindən ayırmaz etmişdir. İran cəmiyyətinin digər səciyyəvi xüsusiyyətlərindən biri də məsihilərin, zərdüştlərin və yəhudilərin öz müsəlman həmvətənləri ilə bir yerdə mehriban yaşamalarıdır. Bu dini etniklər tam azad surətdə özlərinin dini mərasim və ayinlərini yerinə yetirir və İranın İslami Şura Məclisi kimi yüksək dövlət orqanlarında təmsil olunurlar. İran elə bir ölkədir ki, ilin hər bir vaxtında onun müxtəlif yerlərində dörd fəsli müşahidə etmək olar. Qarla örtülmüş uca dağlardan tutmuş ucsuz bucaqsız səhralara və meşələrə malik olan iqlim şəraiti İranı daha da rəngarəng etmişdir. |